Stanowisko RIO Białystok:
Odpowiadając na wniosek z dnia 4 września 2023 roku o udzielenie wyjaśnień, Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przedstawia następujący pogląd w sprawie.
Program Inwestycji Strategicznych, który realizowany jest w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład został utworzony na podstawie uchwały nr 84/2021 Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2021 roku w sprawie ustanowienia Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. Program skierowany jest do jednostek samorządu terytorialnego i ich związków a realizowany poprzez promesy udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, o którym mowa w art. 65 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 568 ze zm.; dalej: zm.u.sz.r).
Rządowy Fundusz Polski Ład nie jest funduszem celowym w rozumieniu art. 29 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej:u.o.f.p), a funduszem utworzonym na podstawie art. 65 ust. 28 zm.u.sz.r. realizowanym ze środków Funduszu Przeciwdziałania Covid-19. W związku z tym, środki z Programu są dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego i nie mają charakteru dotacji zdefiniowanej w art. 126 u.o.f.p. Co za tym idzie nie stosuje się do nich zasad zwrotu niewykorzystanych dotacji przewidzianych w art. 168 i 169 u.o.f.p.
Odnosząc się do zagadnienia zwrotu środków z Programu w części przypadającej na VAT odzyskany od inwestycji dofinansowywanych z Programu, tut. Izba zauważa, że szczegółowe zasady i tryb udzielania dofinansowania z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych zostały uregulowane w przywołanej wyżej uchwale nr 84/2021 Rady Ministrów. Stosownie do § 4 uchwały za wartość zadania inwestycyjnego objętego dofinansowaniem przyjmuje się całkowitą łączną wartość wynagrodzenia wykonawcy za wykonanie zadania inwestycyjnego, w tym wartość ceny dostaw określonych w umowie lub umowach mających na celu realizację zadania inwestycyjnego. Postanowienia § 1 ust. 4 załącznika do uchwały wprowadzają przepisy dotyczące przypadku, gdy ostateczna wartość inwestycji objętej dofinansowaniem będzie niższa niż jej wartość przewidywana, wówczas kwotę dofinansowania ustala się, biorąc pod uwagę wartość procentową dofinansowania w stosunku do ostatecznej wartości inwestycji. Regulacja § 8 ust. 7 wskazanego załącznika do uchwały dodatkowo zawiera obowiązek obniżenia kwoty dofinansowania określonej w promesie, w przypadku obniżenia wynagrodzenia wykonawcy inwestycji, bez względu na podstawy obniżenia tego wynagrodzenia.
Zarówno powołane regulacje jak i inne obowiązujące przepisy prawa nie zawierają postanowień nakazujących dokonanie zwrotu dysponentowi środków równowartości podatku VAT w przypadku jego odliczenia. Brak jest również przepisów wskazujących na sposób wykorzystania przez jednostkę samorządu terytorialnego zwróconego podatku VAT.
Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Izby, jednostka samorządu terytorialnego nie jest zobowiązana do zwrotu otrzymanego dofinansowania w części odpowiadającej odliczonemu podatkowi VAT. Środki te winny być rozdysponowane zgodnie z zasadami gospodarowania finansami jednostek samorządu terytorialnego.
W aktualnie obowiązującym porządku prawnym brak jest podmiotu upoważnionego do wydawania wiążącej wykładni przepisów prawa. Niniejsze stanowisko w sprawie proszę potraktować jako niewiążącą opinię prawną.
{RIO Białystok, 2023-09-14, sygn. RIO.II.025-40/23}