Stan faktyczny:

Zgodnie z art. 46 ustawy o samorządzie gminnym udzielone zostało przez Skarbnika Miasta upoważnienie dla z-cy Naczelnika Wydziału Finansowego do dokonywania kontrasygnaty czynności prawnych, które mogą spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych. Na Sesję Rady Miejskiej w Łowiczu, która odbędzie się we wrześniu br. Burmistrz Łowicza złoży wniosek o odwołanie Skarbnika Miasta z piastowanej funkcji. Jeżeli Rada Miejska odwoła Skarbnika z funkcji nie powołując w tym samym czasie nowego Skarbnika, to czy wobec powyższego upoważnienie udzielone przez Skarbnika pracownikowi do dokonywania kontrasygnaty czynności prawnych mogących spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych wygasa po jego odwołaniu czy też nadal pozostaje w mocy?

Pytanie:

Czy upoważnienie udzielone przez Skarbnika pracownikowi do dokonywania kontrasygnaty czynności prawnych mogących spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych wygasa po jego odwołaniu czy też nadal pozostaje w mocy?

Stanowisko własne:

W przedmiocie obowiązywania upoważnienia udzielonego pracownikowi przez Skarbnika do kontrasygnowania czynności określonych na podstawie art. 46 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372) po jego odwołaniu Wnioskodawca zajmuje stanowisko, że takie upoważnienie nadal pozostaje w mocy.

Kwestia obowiązywania upoważnienia Skarbnika do udzielania kontrasygnaty po jego odwołaniu z funkcji nie została wyraźnie uregulowana przepisami prawa, nie znalazła ona również rozstrzygnięci a w jurykaturze, a poglądy prezentowane w piśmiennictwie są niejednokrotnie rozbieżne. Nie mniej jednak Wnioskodawca podziela stanowisko i argumentację przedstawioną przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Szczecinie z dnia 5 lutego 2019 roku (K.0542.PZ.4KG.2019) wskazującą, iż w świetle orzecznictwa sądowego kontrasygnata nie jest oświadczeniem woli, lecz oświadczeniem wiedzy. Skarbnik nie jest osobą upoważnioną do składania oświadczeń woli w imieniu jednostki samorządu terytorialnego ani do udzielania upoważnienia do złożenia takiego oświadczenia. Kontrasygnata stanowiąc warunek prawny skuteczności czynności prawnej, jest swego rodzaju gwarancją terminowego wykonania zobowiązania i narzędziem dyscypliny budżetowej. Mając powyższe na uwadze analizowane upoważnienie nie wygasa po odwołaniu Skarbnika z funkcji.

Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo z dnia 9 września 2021 r., zawierające wniosek o wyjaśnienie, czy upoważnienie udzielone na podstawie art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym przez skarbnika pracownikowi do dokonywania czynności prawnych mogących spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych wygasa po jego odwołaniu z funkcji skarbnika, czy też nadal pozostaje w mocy — uprzejmie informuję, że w przedmiotowej sprawie Izba podziela stanowisko Miasta przedstawione w zapytaniu, zgodnie z którym upoważnienie to nie wygasa wraz z odwołaniem skarbnika.

Kontrasygnata nie jest oświadczeniem woli, lecz oświadczeniem wiedzy, skarbnik nie jest osobą upoważnioną do składania oświadczeń woli w imieniu jednostki samorządu terytorialnego ani do udzielenia upoważnienia do złożenia takiego oświadczenia, kontrasygnata stanowiąc candida iaris (warunek prawny) skuteczności czynności prawnej – jest swego rodzaju gwarancją terminowego wykonania zobowiązania i narzędziem dyscypliny budżetowej.

Nie sposób również pominąć utrwalonej linii orzecznictwa, zgodnie z którym upoważnienie udzielone na podstawie art. 268a kpa i odpowiadające mu po części przepisy ustaw samorządowych na czas nieokreślony obowiązują do czasu ich odwołania przez piastuna organu (stanowiska), który ich udzielił bądź jego zastępcę, a więc niezależnie od zmiany personalnej na stanowisku, jak również wyroku NSA z dnia 17 kwietnia 2014 r. (sygn.. akt 11 OSK 2819/12), w którym Sąd stwierdził, że utrata mocy udzielonych upoważnień powodowałaby paraliż w funkcjonowaniu jednostki.

Informuję jednocześnie, że stanowisko zawarte w niniejszym piśmie udzielone zostało w ramach prowadzonej przez Izbę działalności informacyjnej i nie ma mocy wiążącej.

{Urząd Miejski w Łowiczu, 2021-09-09, sygn. -}
{RIO Łódź, 2021-09-14, sygn. WA 4120-26/2021-w}