Stan faktyczny:
Rada gminy, wbrew woli wójta, przyjęła zmiany w uchwale budżetowej. Wprowadziła do budżetu nowe zadanie inwestycyjne przeznaczając na to środki z innego zadania, które było w projekcie uchwały budżetowej przygotowanej przez wójta i znajduje się w podjętej wcześniej uchwale budżetowej.
Pytanie:
Czy organ stanowiący może dokonać zmian w uchwalonym budżecie gminy bez zgody organu wykonawczego, które nie są objęte inicjatywą organu wykonawczego? Czy takie działania rady gminy naruszają w istotny sposób art. 233 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w związku z art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym poprzez to, że podejmując uchwałę w sprawie zmian w budżecie Gminy przekraczają zakres swoich kompetencji, bowiem dokonują takich zmian w budżecie, które nie były objęte inicjatywą uchwałodawczą wójta?
Stanowisko własne:
Zdaniem organu wykonawczego Rada Gminy nie jest umocowana do podejmowania tego typu uchwały w sprawie zmian w budżecie, ponieważ nie była ona poprzedzona inicjatywą uchwałodawczą wójta gminy.
Stanowisko RIO Bydgoszcz:
W odpowiedzi na złożony przez Panią Skarbnik, działającą z upoważnienia Wójta, wniosek z dnia 17 marca 2021 r., przesłany do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy w dniu 18 marca 2021 r., w sprawie uprawnienia organu stanowiącego do dokonywania zmian w projekcie uchwały o zmianie uchwały budżetowej uprzejmie informuje co następuje.
Zgodnie z treścią art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2137) do zadań Izby należy udzielanie wyjaśnień na wystąpienia podmiotów wymienionych w art. 1 ust. 2 ustawy w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych. Zapytanie skierowane do Izby dotyczy zakresu zmian w projekcie uchwały o zmianie uchwały budżetowej do którego uprawniony jest organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, to znaczy czy organ stanowiący może dokonać zmian w uchwalonym budżecie gminy bez zgody organu wykonawczego, które nie są objęte inicjatywą organu wykonawczego.
Wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 233 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 305) inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały budżetowej o zmianie uchwały budżetowej przysługuje wyłącznie zarządowi jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, że zmian w uchwale budżetowej organ stanowiący może dokonać dopiero po uprzednim przedłożeniu przez organ wykonawczy projektu uchwały o zmianie uchwały budżetowej. Przy czym wskazać należy, że propozycje zmian zgłoszone przez organ wykonawczy nie są wiążące dla organu stanowiącego. W orzecznictwie sądów administracyjnych oraz stanowiskach organów nadzoru wykształciły się dwa przeciwstawne stanowiska w zakresie uprawnienia organów stanowiących do dokonywania zmian w budżecie jednostek samorządu terytorialnego. Pierwsze stanowisko zakłada, że organ stanowiący może wyłącznie przyjąć lub odrzucić przedłożony projekt, natomiast wszelkie zmiany wykraczające poza propozycje organu wykonawczego muszą zostać uzgodnione z tym organem. Drugie stanowisko zakłada, że organ stanowiący może dokonywać także innych zmian w uchwale budżetowej, a więc także tych zmian które nie są objęte zakresem wskazanym w projekcie uchwały o zmianie uchwały budżetowej zgłoszonej przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego.
Jak wskazano wcześniej, propozycje zmiany w projekcie uchwały o zmianie uchwały budżetowej, nie są wiążące dla organu stanowiącego. Zdaniem niniejszej Izby, organ stanowiący może dokonywać zmian w budżecie zgodnie z propozycją zgłoszoną przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego, jak również organ stanowiący jest uprawniony do dokonywania innych zmian w budżecie, również tych które nie są objęte w przekazanym przez zarząd jednostki projekcie. Jednakże wskazać należy, że organ stanowiący dokonując tych zmian związany jest treścią art. 240 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym bez zgody zarządu jednostki samorządu terytorialnego organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może wprowadzić w projekcie uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
Ponadto wskazać należy, że organ stanowiący może dokonywać zmian w budżecie tylko w związku ze zgłoszoną propozycją przez zarząd, co oznacza że każdorazowo spełnienie tego warunku jest badane przez organ nadzoru. Oznacza to, że organ stanowiący może dokonywać także innych zmian w budżecie, a więc tych nie objętych inicjatywą organu wykonawczego, jednakże muszą one pozostać w związku ze zgłoszonym projektem uchwały o zmianie uchwały budżetowej. Każdy przypadek zmiany budżetu jest więc indywidulanie badany przez Kolegium Izby.
Przedstawiając powyższe, informuję jednocześnie, że stanowisko zaprezentowane w piśmie nie jest prawnie wiążącą wykładnią obowiązujących przepisów prawa, a stanowi jedynie pogląd tutejszej Izby w zakresie zagadnień objętych zapytaniem.
{Urząd Gminy Białe Błota, 2021-03-17, sygn. -}
{RIO Bydgoszcz, 2021-04-14, sygn. RIO-KW.DT-073-2/2021}