Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych, to jest wskazanie, czy Gmina Rzgów ma prawo partycypować w kosztach utrzymania podopiecznych w Środowiskowym Domu Samopomocy oraz zakupie samochodu dla osób niepełnosprawnych – uprzejmie informuję:

Mając na uwadze, że prowadzenie środowiskowych domów samopomocy jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, w ocenie Regionalnej izby Obrachunkowej w Łodzi istota pisma sprowadza się de facto do wskazania, czy w ocenie Izby za dopuszczalne uznać można współfinansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej środkami własnymi jednostki samorządu terytorialnego.

W ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi, w obowiązującym stanie prawnym, nie ma podstaw do finansowania/dofinansowania przez jednostki samorządu terytorialnego ze środków własnych jednostki – przekazanych jej do realizacji (w drodze ustaw) zadań z zakresu administracji rządowej.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 i ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów; gmina zaś otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do ich wykonania.

Zasada ta potwierdzona została przez ustawodawcę w art. 49 ust. 1 i ust. 5 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z którym jednostka samorządu terytorialnego wykonująca zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami otrzymuje z budżetu państwa dotacje celowe w wysokości zapewniającej realizację tych zadań. Dotacje te powinny być przekazywane w sposób umożliwiający pełne i terminowe wykonanie zlecanych zadań. W przypadku niedotrzymania tego warunku jednostce samorządu terytorialnego przysługuje prawo dochodzenia należnego świadczenia wraz z odsetkami w wysokości ustalonej jak dla zaległości podatkowych, w postępowaniu sądowym (ust. 6 art. 49 ustawy o dochodach …).

Należy także zauważyć, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 lutego 2012 roku (Sygn. akt II CSK 195/11) zauważył, że art. 49 ust. 6 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jest wystarczającą podstawą dla roszczenia o zapłatę kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy otrzymaną dotacją a uzasadnionymi wydatkami, które zostały poniesione dla pełnego wykonania zleconego zadania.
Dodatkowo, dla potwierdzenia prezentowanego wyżej stanowiska, należy przypomnieć, że zgodnie z art. 249 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (t.j. Dz.U. 2013.885 ze zm.) w terminie 21 dni od dnia podjęcia uchwały budżetowej zarząd jednostki samorządu terytorialnego opracowuje plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami, przyjmując jako podstawę dla tego planu kwotę dotacji przyznanych na ten cel w roku budżetowym (…), co wskazuje, że kwoty ujęte w planie finansowym na realizację poszczególnych zadań muszą być zgodnie z wielkością przyznanych dotacji.

Pragnę jednocześnie przypomnieć, że zgodnie z zasadami Udzielania gminom i powiatom województwa łódzkiego dotacji celowych na realizację zadania zleconego z zakresu administracji rządowej polegającego na prowadzeniu i rozwoju infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz sprawowania nadzoru nad wykorzystaniem udzielonych dotacji i funkcjonowaniem tych jednostek w 2016 roku z dnia 8.04.2016 opublikowanymi na stronie Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi: „na wniosek JST kwota dotacji miesięcznej na bieżące wydatki domu może zostać zwiększona, nie więcej niż o 20%, w zależności od liczby uczestników oraz zakresu, jakości i rodzaju świadczonych usług, zgodnie z art. 51c ust. 4 ustawy o pomocy społecznej”.

{RIO Łódź, 2016-07-01, sygn. WA 4120-6/2016-w}