Udzielanie dotacji z budżetu gminy właścicielom wyrobów zawierających azbest, na usunięcie tych wyrobów

Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na Pana pismo z dnia 16 lutego 2011r. zawierające Wniosek o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych, to jest wskazanie, czy biorąc pod uwagę treść art. 221 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) istnieje prawna możliwość udzielania dotacji z budżetu gminy, na podstawie i w zakresie wskazanym w art. 403 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), właścicielom wyrobów zawierających azbest, na usunięcie tych wyrobów uprzejmie informuję, co następuje:

Art. 221 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych stanowi:

Art. 221. 1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.

2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.

3. Umowa, o której mowa w ust. 2, powinna określać:

1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;

2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;

3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;

4) tryb kontroli wykonywania zadania;

5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;

6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w niniejszym dziale.

4. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.

Z kolei przepis art. 403 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska stanowi:

Art. 403. 1. Do zadań powiatów należy finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie określonym w art. 400a ust. 1 pkt 2, 5, 8, 9, 15, 16, 18, 21-25, 29, 31, 32 / 38- 42 w wysokości nie mniejszej niż kwota wpływów z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust 4-6, stanowiących dochody budżetów powiatów, pomniejszona o nadwyżkę z tytułu tych dochodów przekazywaną do wojewódzkich funduszy.

2. Do zadań własnych gmin należy finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie określonym w art. 400a ust. 1 pkt 2, 5, 8, 9, 15, 16, 21-25, 29, 31, 32 i 38-42 w wysokości nie mniejszej niz kwota wpływów z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust. 4- 6. stanowiących dochody budżetów gmin, pomniejszona o nadwyżkę z tytułu tych dochodów przekazywaną do wojewódzkich funduszy.

3. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, odbywa się w trybie określonym w przepisach odrębnych, z zastrzeżeniem ust. 4-6.

4. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych z budzetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji.

1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności:

a) osób fizycznych,

b) wspólnot mieszkaniowych,

c) osób prawnych,

d) przedsiębiorców,

2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.

5. Zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.

6. Udzielenie dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, następuje na podstawie umowy zawartej przez gminę lub powiat z podmiotami określonymi w ust. 4. W przypadku gdy dotacja stanowi pomoc publiczną lub pomoc de minimis jej udzielenie następuje z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.
Stwierdzić należy, ze art. 403 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska w ust. 4 odwołuje się do ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych wyłącznie w odniesieniu do pojęcia dotacji celowej. Innymi słowy ustawa Prawo ochrony środowiska nie definiuje pojęcia dotacji celowej, odsyłając w tym zakresie do ustawy o finansach publicznych.

Art. 403 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska wprowadza katalog zamknięty beneficjentów dotacji celowej udzielanej z budżetu gminy lub budzetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji w ramach finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w art. 403 ust. 1 i ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Rozstrzygnięcie kwestii stanowiącej przedmiot niniejszej opinii wymaga wyjaśnienia, czy usuwanie wyrobów zawierających azbest mieści się w zakresie przedmiotowym zadań, o których mowa w art. 403 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska. Uwzględniając postanowienia art. 400a ust. 1 pkt 5), pkt 8) i pkt 42) ustawy Prawo ochrony środowiska do których w szczególności odsyła przepis art. 403 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska (nb. odsyła do nich także przepis art. 403 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska dotyczący zadań powiatów) przyjąć można, ze usuwanie wyrobów zawierających azbest mieści się w zakresie przedmiotowym zadań własnych gminy.

W ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi jezeli planowana inwestycja lub zadanie modernizacyjne służyć będzie ochronie środowiska poprzez usunięcie wyrobów zawierających azbest to przy zalozeniu, że usuwanie to odbywać się będzie zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, co do zasady może zostać udzielona dotacja celowa z budżetu gminy na finansowanie lub dofinansowanie kosztów takiej inwestycji w ramach finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w art 403 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska, z zastrzeżeniem przestrzegania wymogów dotyczących udzielania dotacji sformulowanych w art. 403 ust. 6 i ust. 6 ustawy Prawo ochrony środowiska. Zasadna jest przy tym konstatacja, że art 403 ustawy Prawo ochrony środowiska, w zakresie w nim. uregulowanym, stanowi w swej istocie lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o finansach publicznych.

{RIO Łódź, 2011-04-29, sygn. WA 4120-7/2011/w/}