Stanowisko RIO Kielce:
Szanowny Panie Wójcie, wnioskiem z dnia 14.01.2020 roku, doręczonym na adres Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach w dacie 15.01.2020 roku, zwrócił się Pan o udzielenie odpowiedzi na pytania:
1) Czy Gmina Słupia może udzielić i przekazać pomoc finansową w formie dotacji celowej na budowę oczyszczalni ścieków w 2021 i 2022 roku, pomimo zakończenia inwestycji w 2020 roku?
2) Czy Gmina Słupia może udzielić i przekazać pomoc finansową w formie dotacji celowej dla Gminy Sędziszów po zakończenia inwestycji polegającej na budowie oczyszczalni ścieków na spłatę pożyczki z WFOŚiGW w Kielcach?
Z opisu stanu faktycznego zawartego we wniosku o udzielenie wyjaśnienia wynika, że Gmina Słupia nie posiada własnej oczyszczalni ścieków, dlatego wpuszcza ścieki do kanalizacji Gminy Sędziszów. Gmina Słupia wstępnie zgodziła się na udzielenie dotacji dla Gminy Sędziszów na dofinansowanie budowy oczyszczalni ścieków w wysokości 300.000 zł płatnej w latach 2020-2022 po 100.000 zł. Inwestycja ma zostać zakończona do dnia 9 lutego 2020 roku, co oznacza, że wszelkie płatności zostaną dokonane w I półroczu 2020 roku.
Odpowiadając w/w pytania informuję, że zgodnie z art. 74 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 506 ze zm.) gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych. Gmina wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania. Stosownie do art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 506 ze zm.), w razie wspólnego wykonywania przez gminy zadania własnego dotyczącego zbiorowego odprowadzania ścieków, określone w ustawie prawa i obowiązki organów gminy wykonują właściwe organy gminy wskazanej w porozumieniu międzygminnym.
Zawarcie porozumienia międzygminnego winno być poprzedzane etapem negocjacji pomiędzy zainteresowanymi gminami, w celu uzgodnienie przyszłej treści porozumienia. Po ustaleniu treści porozumienia rady zainteresowanych gmin podejmują uchwały w sprawie jego zawarcia na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 12 ustawy o samorządzie gminnym. Zasady ustalania udziału w kosztach realizacji zadań wynikają z art. 46 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1530 ze zm.). Zgodnie z jego treścią, jednostka samorządu terytorialnego realizująca zadania z zakresu działania innych jednostek samorządu terytorialnego, na mocy porozumień zawartych z tymi jednostkami, otrzymuje od tych jednostek dotacje celowe w kwocie wynikającej z zawartego porozumienia, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. W wyniku zawarcia porozumienia jedna z gmin przejmuje określone zadania czy kompetencje innej gminy, na koszt gminy przekazującej zadanie.
W ocenie Izby, zadanie własne Gminy Słupia określone w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, polegające na budowie oczyszczalni ścieków, może być realizowane na podstawie porozumienia międzygminnego zawartego z Gmina Sędziszów. Porozumienie takie może być zawarte w trakcie realizacji przedmiotowej inwestycji. Gmina Słupia Jędrzejowska może przekazać dotację celową dla Gminy Sędziszów na budowę oczyszczalni ścieków.
Zgodnie z art. 251 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.), wykorzystanie dotacji następuje w szczególności przez zapłatę za zrealizowane zadania, na które dotacja była udzielona, albo w przypadku gdy odrębne przepisy stanowią o sposobie udzielenia i rozliczenia dotacji, wykorzystanie następuje przez realizację celów wskazanych w tych przepisach. Jak wynika z powołanego wyżej przepisu, każda dotacja ma służyć finansowaniu lub dofinansowaniu realizacji zadań publicznych. Dotacja celowa może być udzielona po dacie zawarcia umowy na wykonanie zadania publicznego, na wydatki związane z jego realizacją. Środki z budżetu gminy mogą być przekazane na zadanie, którego realizacja rozpoczęła się przed datą zawarcia umowy dotacyjnej i które nie zostało sfinansowane środkami własnymi dotowanej gminy przed datą zawarcia umowy dotacyjnej. Przekazanie środków z budżetu gminy winno nastąpić zgodnie z postanowieniami umowy, o której stanowi art. 250 ustawy o finansach publicznych, określającej tryb i zasady udzielenia i rozliczenie tej dotacji.
Stosownie do powołanych wyżej przepisów gminy mogą podpisać stosowne porozumienie międzygminne. Na mocy jego postanowień Gmina Słupia będzie uprawniona udzielić dotacji w 2020 roku Gminie Sędziszów na dofinansowanie budowy oczyszczalni ścieków. Należy jednak zauważyć, że płatność nie może stanowić refundacji poniesionych przez Gminę Sędziszów wydatków. Zatem w opisanym we wniosku o udzielenie wyjaśnienia stanie faktycznym dofinansowanie (również na spłatę pożyczki z WFOŚiGW w Kielcach), nie może być dokonane w latach 2021-2022, ponieważ stanowiłoby refundację poniesionych przez Gminę Sędziszów wydatków.
Nadto wyjaśniam, że dotacja nie może być udzielona jako pomoc finansowa dla Gminy Sędziszów, albowiem budowa oczyszczalni ścieków w Sędziszowie stanowi realizację zadania własnego obu gmin.
Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.
{RIO Kielce, 2020-01-22, sygn. Wl.54.5.2020}