Stanowisko RIO Białystok:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku odpowiadając na wniosek z dnia 8 listopada 2021 roku, przedstawia następujący pogląd w sprawie.

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2021 r. poz.1899 z późn.zm.) w sposób szczególny określa zasady ustalania ceny przy zbywaniu nieruchomości stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego, nie reguluje zaś tych kwestii w odniesieniu do nabywania nieruchomości przez jst. Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 z późn. zm.) do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości. Rada Gminy Dobrzyniewo Duże podjęła uchwałę nr XXVI/106/08 z dnia 26 sierpnia 2008 roku, w sprawie określenia zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres dłuższy niż trzy lata lub na czas nieoznaczony. Na mocy § 2 wskazanej uchwały, Wójt został upoważniony do nabywania nieruchomości; budowa zespołu szkolno-przedszkolnego w Nowym Aleksandrowie mieści się w katalogu określonym w § 6 ww. uchwały.

Rada nie określiła w obowiązującej uchwale nr XXVI/106/08 szczególnego trybu nabywania nieruchomości ani sposobu ustalania jej ceny. Jedynie w § 7 ust. 1 wskazała, że „nabycia nieruchomości dokonuje się po przeprowadzeniu rokowań ze zbywcą, w których uzgadnia się istotne postanowienia umowy. Protokół z rokowań stanowi załącznik do zarządzenia Wójta Gminy w sprawie nabycia”.

Biorąc pod uwagę, że rada nie wprowadziła w uchwale szczególnych uregulowań dotyczących nabywania nieruchomości, a ustawa nie określa sposobu ustalania ceny przy nabywaniu nieruchomości, nie ma przeciwwskazań prawnych by wójt nabył nieruchomość po wyższej wartości rynkowej niż wynika z operatu szacunkowego. Uchwała rady gminy w przedmiocie wyrażenia zgody na nabycie wskazanej nieruchomości nie jest w tym wypadku niezbędna — obowiązek jej podjęcia nie wynika ani z ustawy ani z uchwały rady z dnia 26 sierpnia 2008 roku.

Na marginesie należy zauważyć, iż w zapytaniu zawarto zdanie: jeśli rokowania zakończą się wynikiem negatywnym, wówczas organ jednostki samorządu terytorialnego korzysta z przepisów działu III rozdziału 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami o wywłaszczenie nieruchomości. We wskazanym stanie faktycznym mowa jest o nabyciu gruntu pod budowę zespołu szkolno-przedszkolnego, a zgodnie z art. 112 ust. 3 przywołanej wcześniej ustawy wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Jednocześnie należy wskazać na zapisy art. 44 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 305 z późn. zm.), z których wynika m.in., że wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów oraz optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów.

W aktualnie obowiązującym porządku prawnym brak jest podmiotu upoważnionego do wydawania wiążącej wykładni przepisów prawa. Niniejsze stanowisko w sprawie proszę potraktować jako niewiążącą opinię prawną.

{Urząd Gminy Dobrzyniewo Duże, 2021-11-08, sygn. -}
{RIO Białystok, 2021-12-06, sygn. RIO.lI-025-26/21}