Stanowisko RIO Białystok:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku odpowiadając na pismo z dnia 8 czerwca 2020 roku, otrzymane w dniu 9 czerwca b.r., nr: OR.11.070.1.2020 i zawarte w nim pytanie, wyraża następujący pogląd w- sprawie.

Na podstawie art. 54 ust. 2 pkt 5 lit.a ustawy z dnia 27,08.2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869) głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych może być osoba, która m.in. ukończyła ekonomiczne jednolite studia magisterskie, ekonomiczne wyższe studia zawodowe, uzupełniające ekonomiczne studia magisterskie lub ekonomiczne studia podyplomowe i posiada co najmniej 3-letnią praktykę w księgowości. Zatem osoba ubiegająca się o stanowisko głównego księgowego musi posiadać w szczególności wykształcenie ekonomiczne i odpowiednią praktykę w księgowości, przy czym na mocy art. 54 ust.8 w/w ustawy, przepisy dotyczące głównego księgowego stosuje się odpowiednio do głównego księgowego budżetu państwa, głównego księgowego części budżetowej oraz skarbnika. Powołanie skarbnika powiatu uchwałą rady stanowi nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania, co wynika z przepisu art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1282), przy czym zatrudniana osoba winna posiadać kwalifikacje przewidziane prawem.

Analiza przepisów dotyczących zatrudnienia, uprawień i obowiązków skarbnika gminy nic pozostawia wątpliwości, iż w przypadku tego stanowiska nie ma możliwości powierzenia „pełnienia obowiązków”. Możliwość powołania osoby „pełniącej obowiązki” musi wyraźnie wynikać z przepisu prawa. Zarówno ustawa o pracownikach samorządowych jak też ustawa o finansach publicznych nie przewidują takiego rozwiązania i nie wyposażają pracodawcy w możliwość odstępstwa od wymagań w określonych sytuacjach. Zakres powierzonych przez ustawodawcę obowiązków jak również zakres odpowiedzialności skarbnika przewidziany w art. 54 ust.1 ustawy o finansach publicznych, wyklucza możliwość pełnienia funkcji przez osobę, która nie spełnia przesłanek ustawowych.

Końcowo należy zauważyć, że delegacja zawarta w art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 z późn. zm.), do którego to Kodeksu odsyła ustawa o pracownikach samorządowych w sprawach nieuregulowanych tym aktem prawnym, przewiduje możliwość powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. Zdaniem tut. Izby, jest to uprawnienie, które należy stosować z uwzględnieniem ww. wykładni w zakresie posiadanych przez pracownika kompetencji i wymogów formalnych, w tym także w zakresie wymaganego ustawą o finansach publicznych stażu pracy i powinien być stosowany w przypadku funkcji skarbnika tylko w wyjątkowych sytuacjach, w okresie przejściowym związanym z wypełnieniem procedury powołania skarbnika (złożenie wniosku o powołanie, zwołanie sesji rady itd.).

Reasumując zatrudnienie osoby, która nie spełnia wymagań określonych w art. 54 ust. 2 ustawy o finansach publicznych na stanowisku skarbnika lub powierzenie obowiązków skarbnika takiej osobie stanowi obejście obowiązujących przepisów. Jednocześnie należy” zauważyć, że obowiązkiem Starosty jest niezwłoczne (na najbliższej sesji) wystąpienie z wnioskiem do Rady Powiatu o powołanie skarbnika i wskazanie do pełnienia tej funkcji osoby spełniającej wszelkie ustawowe kryteria.

W aktualnie obowiązującym porządku prawnym brak jest podmiotu upoważnionego do wydawania wiążącej wykładni przepisów prawa. Niniejsze stanowisko w sprawie proszę potraktować jako niewiążącą opinię prawną.

Ponadto proszę zapoznać się z treścią komunikatu Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku zamieszczonym na stronie internetowej RIO w Białymstoku, adres: www.bialvstok.rio.Ltov.pl w sprawie udzielania przez RIO w Białymstoku wyjaśnień dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych.

{Starostwo Powiatowe w Sokółce, 2020-06-08, sygn. OR.11.070.1.2020}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku, 2020-07-08, sygn. RIO.II-025-19/20}