Stan faktyczny:

Art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych daje możliwość zawierania umów wieloletnich, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy. Wątpliwości dotyczą takich umów. które da się zaliczyć do powyższej kategorii, dla których możliwe jest określenie wysokości wydatków, wygenerowanych w poszczególnych okresach budżetowych oraz da się zdefiniować wszystkie aspekty, o których mowa w art. 226 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. tj.: cel, jednostkę odpowiedzialną za wykonanie, łączne nakłady finansowe itd.

Pytanie:

Czy niżej wymienione umowy mogą być zawierane w trybie upoważnienia wynikającego z art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych, określonego w Wieloletniej Prognozie Finansowej Miasta Bełchatowa, do zawierania umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z której płatności wykraczają poza rok budżetowy:

1. Zimowe utrzymanie dróg i chodników.

Przedmiotem umowy będzie odśnieżanie, skuwanie lodu i usuwanie śliskości. Umowa planowana jest do realizacji w okresie listopad 2021- marzec 2022r. z ustalonym stałym wynagrodzeniem umownym, płatnym miesięcznie w kwocie ryczałtowej, wynikającej z rozstrzygniętego przetargu.

Umowa jest niezbędna dla zapewnienie i przejezdności i utrzymania w należytym stanie dróg i chodników, w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, ludzi i mienia.

2. Konserwacja zieleni miejskiej.

Umową planuje się zawrzeć na okres 3 lat, tj. 2021-2023 i będzie ona dotyczyła m.in: pielęgnacji zieleni, koszenia traw, grabienia liści, całorocznych cieć drzew i krzewów, w tym również w okresie zimowym. Umowa będzie określała maksymalne wynagrodzenie należne wykonawcy, które nie może zostać przekroczone. Przedmiot umowy wykonywany będzie każdorazowo na podstawie odrębnych zleceń, a wynagrodzenie płatne będzie za faktycznie wykonane prace, w oparciu o ceny jednostkowe oraz ilość wykonanych prac.

Umowa jest niezbędna dla utrzymania w należytym stanie zieleni miejskiej oraz zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, ludzi imienia.

3. Ubezpieczenie majątku gminy.

Przedmiotem umowy będzie ubezpieczenie całego majątku miasta Bełchatowa od wszystkich ryzyk oraz ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu posiadanego mienia i prowadzonej działalności. Umowa zawarta będzie na 2 lata i z jej tytułu płatne będą składki, w kwotach wynikających z przeprowadzonego przetargu, w każdym roku obowiązywania umowy. W przypadku potrzeby objęcia ubezpieczeniem nowego majątku, nabytego lub wytworzonego w trakcie obowiązywania umowy, dokonywane będzie doubezpieczenie. Składka będzie również rozliczana w sytuacji zmniejszenia majątku zgłoszonego do ubezpieczenia.

Umowa jest niezbędna dla zachowania ciągłości ubezpieczenia.

4. Odbiór, opieka i wyłapywania bezdomnych zwierząt z terenu miasta.

Przedmiotem umowy będzie: odbiór, opieka i wyłapywanie bezdomnych zwierząt tj.: przyjmowanie do schroniska, zapewnienie warunków bytowych i wyżywienia, opieka weterynaryjna, poszukiwanie właścicieli, oddawanie do adopcji, odławianie i przewóz bezdomnych zwierząt z terenu Bełchatowa do schroniska. Umowa zawarta zostanie w grudniu 2021 r., na okres 01.01.2022 – 31.12.2022 r. Z tytułu umowy, wykonawcy zadania przysługiwać będzie stałe wynagrodzenie ryczałtowe, płatne w okresach miesięcznych, ostatnia zapłata za miesiąc grudzień 2022 r. – w miesiącu styczniu 2023 r.

Umowa jest niezbędna dla zapewnienia ciągłości świadczenia usług i w celu zapobiegania bezdomności zwierząt i zapewnienia im opieki.

5. Prowadzenie schroniska dla osób bezdomnych.

Przedmiotem umowy będzie prowadzenie schroniska dla osób bezdomnych z terenu miasta Bełchatowa, na podstawie otwartego konkursu ofert dla organizacji pozarządowych oraz podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Okres realizacji: styczeń – grudzień 2022 r., termin podpisania umowy « grudzień 2021r., przekazanie dotacji – 2022 r.

Umowa jest konieczna dla zapewnienia ciągłości świadczenia usług dla osób bezdomnych, wymagających pomocy i wsparcia.

Stanowisko własne:

Umowy powyższe mogą być zawierane w trybie upoważnienia wynikającego z art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, określonego w Wieloletniej Prognozie Finansowej Miasta Bełchatowa, do zawierania umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki, i z której płatności wykraczają poza rok budżetowy, ponieważ:

1) są to świadczenia ciągłe, niemające charakteru jednorazowego – doraźnego, zapewniające stałe realizowanie zadań publicznych, w tym utrzymanie w należytym stanie infrastruktury,

2) realizowane będą w roku bieżącym i w latach (roku) przyszłych (kolejnym),

3) zapewniają ciągłość usług w cyklu i płatnościach wykraczających poza jeden rok budżetowy.

Wprawdzie dla wymienionych powyżej umów da się zdefiniować wszystkie aspekty, o których mowa w art. 226 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, tj.: cel, jednostkę odpowiedzialną za wykonanie, łączne nakłady finansowe, jednakże ciągły i niezbędny charakter wykonywanych usług, zapewniający realizację permanentnych zadań publicznych, determinuje możliwość zwierania tych umów w trybie art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. W przeciwieństwie do przedsięwzięć, o których mowa w art. 226 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, które można rozpocząć, a następnie zaniechać, czy też zaprzestać lub zmienić zakres rzeczowy, z umów wskazanych w zapytaniu nie można zrezygnować.

Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo Pani Prezydent zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych, to jest wskazanie, czy wymienione we wniosku umowy dotyczące: zimowego utrzymania dróg i chodników, konserwacji zieleni miejskiej, ubezpieczenia majątku gminy, odbioru, opieki i wyłapywania bezdomnych zwierząt z terenu miasta oraz prowadzenia schroniska dla bezdomnych – mogą być zwierane w trybie upoważnienia wynikającego z art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, określonego w Wieloletniej Prognozie Finansowej Miasta, do zawierania umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których płatności wykraczają poza rok budżetowy – uprzejmie informuję:

Ustawa o finansach publicznych dopuszcza możliwość zaciągania zobowiązań wieloletnich w oparciu o upoważnienia wynikające z wieloletniej prognozy finansowej, przy czym art. 228 ust. l wymienia dwie kategorie takich zobowiązań:

1) związane z realizacją zamieszczonych w wieloletniej prognozie finansowej przedsięwzięć oraz

2) z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym iw latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy.

Rozróżnienie wprowadzone przepisami ustawy prowadzi do wniosku, że uznanie, iż określona umowa może być zawarta wyłącznie w ramach realizacji przedsięwzięcia, o jakim jest mowa w art. 226 ust. 4 ustawy o finansach publicznych, bądź jest zawierana wyłącznie na podstawie upoważnienia z art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, wymaga przede wszystkim oceny celu zaciągnięcia zobowiązania. Celem umów, z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy, zawieranych na podstawie upoważnienia udzielonego w trybie art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, jest zapewnienie ciągłości działania jednostki.

Zawieranie umów zapewniających ciągłość działania jednostki na podstawie upoważnienia z art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych może być rozpatrywane na dwóch poziomach funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego, tj.

– na poziomie funkcjonowania jej jednostek organizacyjnych – do tych umów należy zaliczyć wszystkie umowy zabezpieczające bieżące funkcjonowanie tych jednostek, oraz

– na poziomie jednostki samorządu terytorialnego ~ zapewnienie ciągłości działania tej jednostki wynika z konieczności zapewnienia ciągłości świadczenia usług publicznych w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty.

W konsekwencji należy stwierdzić, że udzielenie odpowiedzi na pytanie, jakie umowy mogą być zawierane w trybie upoważnienia wynikającego z art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych w oderwaniu od treści określonej (konkretnej) umowy, napotyka na poważne trudności.

Można jednak dokonać oceny w tym przedmiocie w odniesieniu do konkretnego przypadku. Oceniając przedmiot, charakter, czasookres oraz cele potencjalnej umowy należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, czy planowane wydatki są wydatkami jednorazowymi czy ciągłymi, powtarzalnymi, czy zapewniają utrzymanie wytworzonej już infrastruktury, i czy służą zabezpieczeniu funkcjonowania jednostek organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego.

Z uwagi na powyższe Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi stoi na stanowisku, że umowy wymienione we wniosku Pani Prezydent mogą być zawierane w trybie upoważnienia, o którym mowa w art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych. Realizacja tych umów może być uznana za niezbędną do zapewnienia ciągłości działania jednostki. Przedmiotowe umowy służą realizacji zadań miasta, które to zadania powinny być wykonywane w sposób ciągły i nieprzerwany w celu zaspokojenia potrzeb wspólnoty samorządowej.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi wyraźnie zaznacza, że stanowisko wyrażone w niniejszym piśmie zostało udzielone w ramach prowadzonej przez Izbę działalności informacyjnej i nie ma mocy wiążącej.

{Urząd Miasta Bełchatowa, 202104-12, sygn. -}
{RIO Łódź, 2021-10-18, sygn. WA4120-27/2021-w}