Stanowisko RIO Wrocław:

W dniu 18 grudnia 2019 r. do Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu wpłynął wniosek z dnia 16 grudnia 2019 r. o udzielenie wyjaśnienia w sprawie dotyczącej stosowania przepisów o finansach publicznych, w którym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przepisów art. 44 ust. 2 ustawy o finansach publicznych:

1) gmina może realizować jako strona wskazana w decyzji wydanej przez starostę, zadanie odstrzału redukcyjnego dzików np. ze środków rozdziału 75495 § 4300 i czy w ogóle można zakwalifikować realizację zadania ze środków budżetu gminy na ten cel?

2) gmina może ponosić koszty napraw szkód wyrządzonych przez dziki na posesjach osób fizycznych?

W wniosku, jako przepisy wymagające wyjaśnienia na tle przytoczonego stanu faktycznego wskazano art. 44 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 869 z późn. zm.), zwana dalej,,u.f.p.”, oraz art. 45 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2020 r. poz. 67).

Na podstawie art 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 561 i z 2018 r. poz. 2500) Izba jest upoważniona do udzielania wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych, przy czym składany wniosek nie może dotyczyć prośby o wskazanie sposobu rozwiązywania indywidualnej sprawy. Poruszane we wniosku sprawy w istocie dotyczą zakresu zadań, które mogą być finansowane przez gminę.

Izba podziela stanowisko Wnioskującego, z którego wynika że ze środków budżetu gminy nie mogą być finansowane zadania, o którym mowa w pytaniu. Równocześnie wskazuje, że regulacja art. 44 ust. 2 u.f.p. jest przepisem ogólnym o charakterze zasady działania nie jest samoistnym wyznacznikiem przy dokonywaniu oceny gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego. W praktyce oznacza, że warunkiem zgodności z prawem wydatków ponoszonych przez gminę jest ich zgodność z dyspozycją właściwego przepisu prawa materialnego. Podobnie regulacja zawarta w art. 216 ust. 2 u.f.p. wyraża ogólną zasadę dotyczącą dokonywania wydatków, odsyłając przy tym wprost do regulacji zawartych w innych przepisach. Art. 216 ust. 2 u.f.p. stanowi bowiem, że wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na zadania wymienione w pkt 1-6 tego przepisu.

Odławianie zwierząt wolno żyjących, finansowanie kosztów odstrzałów zastępczych dzików oraz kosztów napraw szkód wyrządzonych przez dziki na posesjach osób fizycznych – nie jest zadaniem gminy. Realizacja tych zadań przez gminę nie wynika bowiem z żadnego przepisu obowiązującego prawa, a tym samym nie odnosi się do żadnej z kategorii wydatków wymienionych w art. 216 u.f.p.

Z art. 21 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2019 r. poz. 122) wynika, że zwierzęta wolno żyjące stanowią dobro ogólnonarodowe. W przypadkach gdy stanowią one nadzwyczajne zagrożenie dla życia, zdrowia lub gospodarki człowieka dopuszczalne jest podjęcie działań, które mających na celu ograniczenie populacji tych zwierząt, przy czym podstawą ww. działań jest uchwała sejmiku województwa, podejmowana po zasięgnięciu opinii regionalnej rady ochrony przyrody, organizacji społecznej, której statutowym celem jest ochrona zwierząt oraz Polskiego Związku Łowieckiego, o czym stanowi art. 33a ust. 1 i 2 ustawy o ochronie zwierząt.

Zgodnie z art. 45 ust. 3 ustawy Prawo łowieckie decyzję o odstrzale i odłowie dzików wydaje starosta, ale jest to zadanie rządowe, na co wskazuje orzecznictwo sądów administracyjnych. Z wyroku WSA z dnia 16 czerwca 2014 r. sygn. akt V SA/Wa 1133/14 potwierdzonego wyrokiem NSA z dnia 15 czerwca 2016 r. sygn. akt II GSK 2198/14 wynika, że określone w ww. przepisie uprawnienie do wydania decyzji na realizację zadania związanego z odławianiem zwierząt wolno żyjących stanowi administrację z zakresu łowiectwa sprawowaną przez samorząd powiatowy i jest zadaniem z zakresu administracji rządowej wykonywanym przez starostę.

Skoro zorganizowanie i ponoszenie kosztów odłowów dzików stanowi zadanie z zakresu administracji rządowej zlecone powiatowi ustawą Prawo łowieckie to powinno być finansowane z budżetu powiatu. Jednocześnie należy wskazać, że zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego z zakresu administracji rządowej powinny być finansowane ze środków pochodzących z budżetu państwa przekazywanych w formie dotacji celowej.

{RIO Wrocław, 2020-01-17, sygn. P.WR.54.5.2020}