Stanowisko RIO Gdańsk:
Wnioskiem z dnia 13 grudnia 2023 r., który wpłynął do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku w dniu 19 grudnia 2023 r., zwrócił się Pan z prośbą o zajęcie stanowiska odnośnie problematyki dotyczącej udzielania dotacji na uczniów uczęszczających do więcej niż jednej szkoły prowadzonej przez inny podmiot niż jednostka samorządu terytorialnego.
W ww. piśmie sformułowano następujące pytania: „Czy jednostka samorządu terytorialnego, która powzięła w trakcie roku budżetowego informację, że uczeń szkoły dotowanej przez nią jest przypisany także do drugiej szkoły – dotowanej jednak przez inną jednostkę samorządu, powinna wypłacać dotowanej przez siebie szkole dotację na tego ucznia? Czy w opisanym przypadku dotacja należy się obydwu szkołom? Jak należy postępować w takim przypadku?”.
Odnosząc się do problematyki przedstawionej w niniejszym wniosku w pierwszej kolejności zasadnym pozostaje odwołanie się do treści przepisu art. 27 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (tekst jednolity: Dz. U z 2023 r. poz. 1400), który reguluje zagadnienie dotyczące postępowania w przypadku, gdy jednostka samorządu terytorialnego uzyska informację, że uczeń uczęszcza do więcej niż jednej szkoły publicznej prowadzonej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną albo jest uczniem szkoły niepublicznej. Stosownie do treści ust. 1 ww. artykułu ustawy o finansowaniu zadań oświatowych jeżeli jednostka samorządu terytorialnego uzyskała informację, że uczeń szkoły, o której mowa w art. 25 ust. 3 i 4 oraz art. 26 ust. 2, jest uczniem więcej niż jednej takiej szkoły dotowanej przez tę jednostkę, występuje do tych szkół o uzyskanie od rodzica ucznia albo pełnoletniego ucznia pisemnego oświadczenia wskazującego jedną z tych szkół jako szkołę, do której uczeń uczęszcza w danym roku szkolnym, i przekazanie go tej jednostce samorządu terytorialnego, w terminie 30 dni od dnia tego wystąpienia.
W ocenie tut. Izby redakcja ww. artykułu wskazuje na to, że przepis ten odnosi się do sytuacji, w której uczeń uczęszcza do więcej niż jednej placówki dotowanej przez daną jednostkę samorządu terytorialnego. Przesądza o tym użycie przez ustawodawcę sformułowania: „szkoły dotowanej przez tę jednostkę”. Jak słusznie wskazano w treści ww. wniosku przepis ten nie będzie miał więc zastosowania, jeżeli uczeń będzie uczęszczał do dwóch placówek, ale dotowanych przez inne jednostki samorządu terytorialnego. Z tych względów, jeżeli dana osoba jest uczniem i uczęszcza do więcej niż jednej dotowanej szkoły, tj. np. dwóch placówek oświatowych przy czym szkoły te są dotowane przez dwie różne jednostki samorządu terytorialnego, to dotacja na tego ucznia przysługiwać będzie obu placówkom w pełnej wysokości.
Zdaniem tut. Izby do powyższego wniosku prowadzi literalna wykładnia wyżej powołanego przepisu art. 27 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, która jest jedną z podstawowych zasad odczytywania znaczenia norm prawnych. W konsekwencji powyższego przyjąć należy, że gdyby wolą ustawodawcy było objęcie ww. regulacją prawną również przypadków, w których uczeń uczęszcza do szkoły dotowanej przez inną jednostkę samorządu terytorialnego, wówczas znalazłoby to odzwierciedlenie wprost w komentowanym przepisie. Przepis ten stanowi wyjątek od ogólnej zasady udzielenia dotacji na każdego ucznia, zaś zgodnie z paremią exceptiones non sunt extendendae, wyjątków nie należy interpretować rozszerzająco. Powyższe, w ocenie tut. Izby, przemawia za koniecznością zastosowania gramatycznej wykładni wyżej wskazanego przepisu.
Powyższy kierunek interpretacyjny znajduje potwierdzenie również w stanowiskach wyrażonych przez przedstawicieli doktryny (vide: Komentarz do ustawy o finansowaniu zadań finansowanych, Katarzyna Liszka-Michałka, rok 2022, wyd. 1, Legalis, Komentarz do ustawy o finansowaniu zadań finansowanych pod red. Mateusza Pilcha, WKP, rok 2020, Lex). Powyżej przytoczone komentarze odnoszą się, co prawda, do przepisu art. 24 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, dotyczącego dotowania placówek wychowania przedszkolnego, jednakże z uwagi na to, że przepis art. 27 tej ustawy jest jego odpowiednikiem, przyjąć należy, że przedstawiony w nich kierunek interpretacyjny zachowa swoją aktualność również w przedstawionym w niniejszym wniosku stanie faktycznym.
W takim przypadku, zdaniem tut. Izby, jednostka samorządu terytorialnego nie będzie miała zatem obowiązku wystąpienia do szkół dotowanych przez inną jednostkę samorządu terytorialnego o uzyskanie od rodzica ucznia albo pełnoletniego ucznia pisemnego oświadczenia wskazującego jedną z tych szkół, jako szkołę, do której uczeń uczęszcza w danym roku szkolnym.
Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.
{RIO Gdańsk. 2024-01-09, sygn. RP.63/53/93/1/2023}