Stanowisko RIO Kielce:
Szanowny Panie Prezydencie, wnioskiem z dnia 01.04.2022 roku, doręczonym na adres Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach w dacie 01.04.2022 roku, Pani Monika Orłoś – Zastępca Dyrektora Wydziału Podatków, Zarządzania Należnościami i Windykacji, działająca z upoważnienia Prezydenta Miasta, zwróciła się o udzielenie odpowiedzi na pytanie:
Czy przy rozpatrywaniu wniosku o umorzenie zaległości z tytułu opłat komunalnych, zasadnym będzie uznanie jako „ważnego interesu podatnika” oferowanie obywatelom Ukrainy noclegu i wyżywienia, bez analizy sytuacji finansowej składającego wniosek?
Jeśli nie, to czy obywateli Ukrainy należy traktować jako osoby pozostające z wnioskodawcą i jego rodziną we wspólnym gospodarstwie domowym?
Z opisu stanu faktycznego wynika, że Miasto Kielce zamierza umorzyć zaległą opłatę śmieciową, naliczoną właścicielom nieruchomości zamieszkałych za uchodźców z Ukrainy, którym mieszkańcy Kielc zapewnili zakwaterowanie i wyżywienie. Wnioski mieszkańców mają być rozpatrywane zgodnie z art. 67a § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa.
Odpowiadając na to pytanie, wskazać należy na następujące okoliczności.
Jak wynika z art. 6q ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 888 ze zm.), w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.
Stosownie zaś do art. 67a § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), dalej o.p. – organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe.
W ocenie Izby, organ podatkowy może w części umorzyć zaległą opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicielom nieruchomości zamieszkałych, którzy udzielili pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, w szczególności kobietom z dziećmi. Podstawą do zastosowania zwolnienia może być art. 67a § 1 pkt 3 o.p., przy uwzględnieniu ważnego interesu publicznego, rozumianego jako respektowanie wartości wspólnych dla danej społeczności lokalnej, takich jak: sprawiedliwość oraz bezpieczeństwo. Nie może budzić wątpliwości, iż dobro rodziny, a w szczególności dobro dzieci, leży w interesie publicznym, rozumianej jako wartości ogólnospołeczne, do których odsyła przesłanka interesu publicznego.
Należy podkreślić, że ważny interes publiczny należy odnosić do indywidualnej sytuacji podatnika, uwzględniając jednak oceny pozaprawne przy rozpatrywaniu wniosku o umorzenie. Ocena, czy przesłanki umorzenia istnieją w konkretnej sprawie, może być dokonana po wszechstronnym i wnikliwym rozważeniu całokształtu materiału dowodowego (art. 191 o.p.), a poprzedzać ją powinno wyczerpujące zebranie całego materiału dowodowego (art. 187 § 1 o.p.) oraz dokładne wyjaśnienie okoliczności faktycznych (art. 122 o.p.). Ocena ta musi odnosić się do aktualnej sytuacji wnioskodawcy, tj. sytuacji istniejącej w dniu wydania decyzji.
Mając jednakże na względzie zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych (art. 121 § 1 o.p.), zasadę szybkości i prostoty postępowania podatkowego (art. 125 § 1 o.p.) oraz niezwłoczność załatwiania spraw, które mogą być rozpatrzone na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie (art. 139 § 2 o.p.), możliwym jest w przedmiotowej sprawie wydanie decyzji umorzeniowych bez analizy sytuacji finansowej składającego wniosek.
Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.
{RIO Kielce, 2022-04-25, sygn. WI.54.22.2022}