Koszty utrzymania czystości i porządku w gminach

Stanowisko RIO Opole:

Odpowiadając na pismo z dnia 16 sierpnia 2013 r. sygn. Fn.l-3251.76.2013 przesłane w trybie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1113) o regionalnych izbach obrachunkowych w sprawie wątpliwości, czy gmina może ze środków własnych dofinansowywać koszty, o których mowa w art. 6r ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2012 r. poz. 391, z późn. zm.), uprzejmie wyjaśniam co następuje.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 powołanej ustawy, utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Oznacza to, że gmina nie może zaniechać wykonywania obowiązku utrzymania czystości i porządku.

Za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pobiera opłaty, które stanowią dochód gminy, stosownie do art. 6r ust. 1 ustawy. Z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują koszty:

1) odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych;
2) tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych;
3) obsługi administracyjnej tego systemu.

Z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina może pokryć koszty wyposażenia nieruchomości w pojemniki lub worki do zbierania odpadów komunalnych oraz koszty utrzymywania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym.

Powyższe oznacza, że opłaty są przeznaczane wyłącznie na pokrywanie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi i żadne inne koszty nie mogą być pokrywane z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Wysokość opłaty jest wynikiem dokonanego przez radę gminy wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 ustawy oraz ustalenia stawki tej opłaty, która powinna być skalkulowana na odpowiednim poziomie gwarantującym pokrywanie kosztów funkcjonowania systemu.

Ustalenie zaniżonej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jak również nieuzyskanie dochodów z tego tytułu w pełnej (zaplanowanej) wysokości może spowodować konieczność pokrycia części kosztów systemu ze środków własnych gminy, co wynika z faktu, że zadanie to należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Zauważyć należy, że powyższa sytuacja nie może usprawiedliwiać naruszenia ustawowych norm określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm), w szczególności art. 242 powołanej ustawy, zgodnie z którym, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może uchwalić budżetu, w którym planowane wydatki bieżące są wyższe niż planowane dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy o finansach publicznych. Natomiast na koniec roku budżetowego wykonane wydatki bieżące nie mogą być wyższe niż wykonane dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki, z zastrzeżeniem ust. 3.

W konkluzji należy stwierdzić, że żaden przepis nie zabrania dokładania do systemu gospodarowania odpadami z budżetu gminy, jeżeli miałby on być deficytowy, pod warunkiem zachowania powyższych zasad.

Przedstawiając powyższe, jednocześnie informuję, że zawarte wyżej informacje są wyłącznie opinią Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu i nie stanowią obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{RIO Opole, 2013-09-19, sygn. NA.III – 0221- 26/2013}