Stanowisko RIO Kielce:

Szanowny Panie Wójcie, wnioskiem z dnia 02.03.2022 roku, doręczonym na adres Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach w dacie 02.03.2022 roku, Pani Ewa Gajek – Skarbnik Gminy, działająca z upoważnienia Wójta, zwróciła się o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy w jednostce budżetowej środki pieniężne w drodze należy ewidencjonować wyłącznie na przełomie okresów sprawozdawczych, czy na bieżąco w danym miesiącu?
2. Czy każdy rodzaj dochodów (publicznoprawne – wpływy z podatków, cywilnoprawne – wpływy z najmu i dzierżawy, wpływy za wywóz nieczystości, wpływy z tytułu zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków) należy ewidencjonować jako środki pieniężne w drodze, czy pod datą zaliczenia na rachunek bankowy dochodów?

Z własnego stanowiska jednostki wynika, że w sprawozdaniu Rb-27S w kolumnie „dochody wykonane” należy ujmować dochody, które dotyczą danego okresu sprawozdawczego i mają charakter publicznoprawny, natomiast dochody mające charakter cywilnoprawny przyjmować w dniu zaliczenia na rachunek bankowy dochodów.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Kielcach na wstępie zauważa, że powyższe pytania dotyczą sposobu ujmowania zdarzeń w ewidencji księgowej, natomiast własne stanowisko jednostki wskazuje na sposób prezentowania danych w sprawozdaniu budżetowym Rb-27S.

Informuję, że tutejsza Izba nie uznaje za prawidłowe stanowiska zaprezentowanego we wniosku o udzielenie wyjaśnienia.

Urząd Gminy zobowiązany jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości i ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z uwzględnieniem zasad wynikających z Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 342).

Zgodnie z § 19 ust. 2 w/w rozporządzenia, plany kont określone m.in. w załączniku nr 2 dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego i nr 3 dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, stanowią podstawę do opracowania zakładowego planu kont. Mając na uwadze art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości, jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Jak wynika z załącznika nr 3 pn. „Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych” do w/w rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów, do ewidencji środków pieniężnych w drodze służy konto 141 – „Środki pieniężne w drodze”. Zawarty w pkt 22 w/w załącznika nr 3, opis konta 141 określa, że stosownie do przyjętej techniki księgowania, środki pieniężne w drodze mogą być ewidencjonowane na bieżąco lub tylko na przełomie okresu sprawozdawczego. Natomiast do ewidencji środków pieniężnych w drodze w ewidencji budżetu służy konto 140 – „Środki pieniężne w drodze” wymienione w pkt 4 załącznika nr 2 do w/w rozporządzenia. Opis konta 140 – „Środki pieniężne w drodze” również wskazuje, że stosownie do przyjętej techniki księgowania środki pieniężne w drodze mogą być ewidencjonowane na bieżąco lub tylko na przełomie okresów sprawozdawczych.

Niezależnie od decyzji kierownika jednostki – Wójta Gminy (zawartej opisie kont, stanowiącym integralną część dokumentacji przyjętych zasad (polityki) rachunkowości Urzędu),określającej że środki pieniężne w drodze będą ujmowane na bieżąco lub na przełomie okresów sprawozdawczych, należy również wziąć pod uwagę, że podstawową formą realizacji zobowiązania podatkowego jest zapłata podatku przez podatnika. Zobowiązanie podatkowe wówczas wygasa. W świetle przepisu art. 60 § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa, w tzw. obrocie bezgotówkowym terminem zapłaty podatku jest m.in. dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika, rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w instytucji płatniczej, w małej instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego na podstawie polecenia przelewu. Należy wówczas brać pod uwagę, że ujęcie wpłaty w ewidencji księgowej powinno nastąpić pod datą obciążenia rachunku podatnika, analogiczna sytuacja wystąpi przy zapłacie przy użyciu terminala kart płatniczych, co w ocenie Izby wyłącza możliwość ujmowania środków pieniężnych w drodze tylko na przełomie okresów sprawozdawczych.

Natomiast zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 stycznia 2022 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 144), sprawozdania budżetowe, w tym Rb-27S – sprawozdanie z wykonania planu dochodów budżetowych samorządowej jednostki budżetowej/jednostki samorządu terytorialnego, są sporządzane na podstawie ewidencji księgowej (§ 6 ust. 1 pkt 1), rzetelnie i prawidłowo pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym, a kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej (§ 9 ust. 1 i 2). Szczegółowy sposób sporządzania sprawozdań w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego – określa instrukcja stanowiąca załącznik nr 37 do ww. rozporządzenia. W § 3 ust. 1 pkt 4 jak również w § 3 ust. 1 w/w instrukcji określono, że w sprawozdaniu Rb-27S w kolumnie „Dochody wykonane (wpływy minus zwroty)” wykazuje się dochody wykonane na podstawie ewidencji analitycznej do rachunku bieżącego – subkonto dochodów powiększone o środki w drodze, które nie wpłynęły na rachunek bieżący – subkonto dochodów do końca okresu sprawozdawczego, stanowiące wpłaty z tytułu dochodów dokonanych w kasie jednostki, w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1041 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą – Prawo pocztowe”, w biurze usług płatniczych, w instytucji płatniczej lub w instytucji pieniądza elektronicznego i zapłaconych kartą płatniczą oraz wpłaty przekazane do banków w ramach zastępczej obsługi kasowej.

Powołana wyżej instrukcja nie dokonuje, żadnego podziału dochodów jak to zaprezentowano we wniosku o udzielenie wyjaśnienia. Zatem w ocenie Izby, wszystkie środki w drodze dotyczące dochodów podlegających wykazaniu w sprawozdaniu Rb-27S powinny być ujęte w tym sprawozdaniu.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{RIO Kielce, 2022-03-30, sygn. WI.54.16.2022}