Stanowisko RIO Opole:
W odpowiedzi na pismo z dnia 22 maja 2017 r., sygn. FN.I.3251.43.2017, dotyczące wniosku o udzielenie wyjaśnienia na pytanie, czy w przypadku gimnazjów, które zostaną włączone do ośmioletniej szkoły podstawowej na podstawie art. 129 ust. 1 pkt 2 – Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe oraz zespołu szkół publicznych, w skład którego wchodzą dotychczasowa sześcioletnia szkoła podstawowa i dotychczasowe gimnazjum, które zostanie z dniem 1 września 2017 r. przekształcone w ośmioletnią szkołę podstawową na mocy art. 191 ust. 1 Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe, maja zastosowanie przepisy art. 12 ustawy o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1870 z późn.zm.), dotyczące likwidacji czy też łączenia jednostek budżetowych, informuję co następuje.
Analizując przedmiotowe zagadnienie należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U z 2017 r., poz. 60). Zgodnie z brzmieniem powołanego aktu prawnego, gmina jest zobowiązana do dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego, w którym nie będzie gimnazjów, a dotychczasowe szkoły sześcioletnie staną się ośmioletnimi szkołami podstawowymi. Wskazana regulacja prawna w art. 129 ust. 1 stanowi, że dotychczasowe gimnazjum można:
- przekształcić w ośmioletnią szkołę podstawową, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo oświatowe;
- włączyć do ośmioletniej szkoły podstawowej, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo oświatowe.
Rzeczony akt prawny w art. 191 wskazuje, że z dniem 1 września 2017 r. zespół publicznych szkół, w skład którego wchodzi jedynie dotychczasowa sześcioletnia szkoła podstawowa i dotychczasowe gimnazjum, staje się ośmioletnią szkołą podstawową. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasowy zespół publicznych szkół, o którym mowa w ust. 1, w terminie do dnia 30 listopada 2017 r., w drodze uchwały, stwierdza jego przekształcenie w ośmioletnią szkołę podstawową zgodnie z ust. 1 (art. 191 ust. 2 cyt. ustawy). Z ust. 3 powołanego przepisu wynika, że uchwała, o której mowa w ust. 2, stanowi akt założycielski ośmioletniej szkoły podstawowej w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo oświatowe.
Podmiot wnioskujący o udzielenie wyjaśnienia, zwrócił również uwagę na brzmienie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1870 ze zm.), która w art. 12 ust. 3 wskazuje, że likwidując jednostkę budżetową organ, o którym mowa w ust. 1, określa przeznaczenie mienia znajdującego się w zarządzie tej jednostki, z zastrzeżeniem ust. 7. W art. 12 ust. 5 ustawy o finansach publicznych ustawodawca określił, że przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do łączenia jednostek budżetowych.
Z zastrzeżenia ust. 7 wynika, że organ może również zdecydować o przejęciu należności i zobowiązań likwidowanej (łączonej) jednostki budżetowej przez nowo utworzoną jednostkę (art. 12 ust. 7 cyt. ustawy).
Ponadto z art. 5 ust. 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1943 ze zm.) wynika, że organ prowadzący szkołę lub placówkę odpowiada za jej działalność. Do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności:
- zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki;
1a) zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym; - wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie;
- zapewnienie obsługi administracyjnej, w tym prawnej, obsługi finansowej, w tym w zakresie wykonywania czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r. poz. 1047), i obsługi organizacyjnej szkoły lub placówki;
- wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczych, przeprowadzania egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych;
- wykonywanie czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do dyrektora szkoły lub placówki.
Natomiast od dnia 1 września 2017 r. obowiązki organu prowadzącego będą wynikały z art. 10 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 59).
Skoro Rada Miejska w Brzegu dokonała włączenia gimnazjów do szkół podstawowych, zastosowanie znajdą przepisy art. 12 ustawy o finansach publicznych w zakresie łączenia jednostek budżetowych. Wprawdzie powołany art. 12 nie przewiduje „włączenia” ani „przekształcenia”, lecz „tworzenie”, „łączenie” i „likwidację”, jednakże znaczeniowo sformułowanie „przekształcenie” dwóch jednostek w nową jednostkę utożsamiać należy z pojęciem „łączyć”.
Uznać również należy, w świetle braku innych podstaw prawnych regulujących przekazanie majątku, że w przypadku włączenia gimnazjum do szkoły podstawowej nie wystąpiło ani „utworzenie” nowego podmiotu, ani jego „likwidacja”.
Z kolei zespół szkół publicznych, w skład którego wchodzą dotychczasowa sześcioletnia szkoła podstawowa i dotychczasowe gimnazjum, staje się z dniem 1 września 2017 r. z mocy prawa szkołą podstawową. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w formie uchwały stwierdza (potwierdza) to przekształcenie w ośmioletnią szkołę podstawową.
Odnosząc się do treści art. 12 ustawy o finansach publicznych uznać należy, że w zakresie majątku następuje jego połączenie. Majątek gimnazjum i majątek szkoły podstawowej staje się majątkiem przekształconej szkoły podstawowej.
Jednak przypomnieć należy, że o przeznaczeniu mienia znajdującego się w zarządzie danej jednostki decyduje jednostka samorządu terytorialnego jako organ prowadzący szkołę.
Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.
{RIO Opole, 2017-06-21, sygn. NA.III-0221-20/2017}