Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo Pana Wójta z dnia 8 grudnia 2016 roku zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia odnośnie możliwości dofinansowania środkami gminy zadania realizowanego przez gminę jako zadanie z zakresu administracji rządowej

– uprzejmie informuję, że w ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi, w obowiązującym stanie prawnym, nie ma podstaw do finansowania/dofinansowania przez jednostki samorządu terytorialnego ze środków własnych jednostki – przekazanych jej do realizacji (w drodze ustaw) zadań z zakresu administracji rządowej.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 i ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów; gmina zaś otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do ich wykonania.

Zasada ta potwierdzona została przez ustawodawcę w art. 49 ust. 1 i ust. 5 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z którym jednostka samorządu terytorialnego wykonująca zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami otrzymuje z budżetu państwa dotacje celowe w wysokości zapewniającej realizację tych zadań. Dotacje te powinny być przekazywane w sposób umożliwiający pełne i terminowe wykonanie zlecanych zadań. W przypadku niedotrzymania tego warunku jednostce samorządu terytorialnego przysługuje prawo dochodzenia należnego świadczenia wraz z odsetkami w wysokości ustalonej jak dla zaległości podatkowych, w postępowaniu sądowym (ust. 6 art. 49 ustawy o dochodach…).

Należy także zauważyć, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 lutego 2012 roku (Sygn. akt II CSK 195/11) zauważył, że art. 49 ust. 6 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jest wystarczającą podstawą dla roszczenia o zapłatę kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy otrzymaną dotacją a uzasadnionymi wydatkami, które zostały poniesione dla pełnego wykonania zleconego zadania.

Dla potwierdzenia prezentowanego wyżej stanowiska, należy przypomnieć, że zgodnie z art. 249 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (t.j. Dz.U. 2013.885 ze zm.) w terminie 21 dni od dnia podjęcia uchwały budżetowej zarząd jednostki samorządu terytorialnego opracowuje plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami, przyjmując jako podstawę dla tego planu kwotę dotacji przyznanych na ten cel w roku budżetowym (…), co wskazuje, że kwoty ujęte w planie finansowym na realizację poszczególnych zadań muszą być zgodnie z wielkością przyznanych dotacji.

Dodatkowo można wskazać także na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2015 roku (II GSK 207/14), w którym Sąd zauważył, iż (…) przekazanie zadania państwowego do realizacji jednostce samorządu terytorialnego powoduje, że otrzymuje ono charakter samorządowy, jednakże dzieje się tak z uwagi na podmiot zobowiązany do jego wykonania, a nie z uwagi na przedmiot tego zadania. Zadanie to, pomimo, że będzie wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego, nadal pozostanie zadaniem z zakresu administracji rządowej i będzie podlegało reżimowi finansowania tego rodzaju zadań. Wskazać w tym miejscu należy, że zadania własne są, co do zasady, finansowane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, zaś zadania z zakresu administracji rządowej są finansowane przez budżet państwa. (…). Zgodnie z regulacjami zawartymi w art. 49 ust. 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz art. 149 ust. 1 ustawy o finansach publicznych zadania z zakresu administracji rządowej, których wykonanie zlecono w ustawie jednostce samorządu terytorialnego podlegają finansowaniu z budżetu państwa. (…). Finansowanie zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego należy więc do kompetencji państwa, a nie do jednostki samorządu terytorialnego.

{RIO Łódź, 2016-12-21, sygn. WA 4120-14/2016-w}