Stanowisko RIO Opole:
W odpowiedzi na pismo z dnia 11 kwietnia 2016 r., w sprawie możliwości dokonania oceny prawidłowości wykorzystania dotacji w latach 2011-2014 w oparciu o brzmienie przepisów ustawy o systemie oświaty, które weszły w życie z dniem 31 marca 2015 r., uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.
Wstępnie należy zaznaczyć, że kwestię dotyczącą przeznaczenia dotacji normuje art. 90 ust. 3d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 2156 ze zm.), który stanowi, że dotacje, o których mowa w ust. 1a-3b, są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na:
1) pokrycie wydatków bieżących szkół, przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego i placówek, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub placówki, w tym na:
a) wynagrodzenie osoby fizycznej prowadzącej szkołę, przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełni funkcję dyrektora szkoły, przedszkola lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego,
b) sfinansowanie wydatków związanych z realizacją zadań organu prowadzącego, o których mowa w art. 5 ust. 7 – z wyjątkiem wydatków na inwestycje i zakupy inwestycyjne, zakup i objęcie
akcji i udziałów lub wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;
2) zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, obejmujących:
a) książki i inne zbiory biblioteczne,
b) środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach, przedszkolach i placówkach,
c) sprzęt sportowy i rekreacyjny,
d) meble,
e) pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości, w momencie oddania do używania.
Konstrukcja powyższego przepisu w sposób jednoznaczny przesądzą, że dotacja może zostać wykorzystana wyłącznie na wydatki bieżące placówki mieszczące się w zakresie realizacji zadań wymienionych w powołanym przepisie tj. kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Interpretacji sformułowania wydatki bieżące” należy dokonać przez pryzmat art. 236 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.), który określa, że w planie wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego wyszczególnia się, w układzie działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej, planowane kwoty wydatków bieżących i wydatków majątkowych. Do wydatków majątkowych zalicza się wydatki na:
1) inwestycje i zakupy inwestycyjne, w tym na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, w części związanej z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego;
2) zakup i objęcie akcji i udziałów;
3) wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego.
Przez wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi.
Analizując przedmiotowe zagadnienie należy stwierdzić, iż obecne brzmienie przepisów art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty różni się od stanu prawnego w latach 2011-2014. Mając na względzie powołany w nadesłanym piśmie wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 5 sierpnia 2015 r. sygn. akt | SA/SZ 675/15 należy nadmienić, iż zdaniem sądu ustawodawca jedynie dookreślił przedmiotowy przepis ustawy o systemie oświaty, biorąc pod uwagę jego różną interpretację. Obowiązujące od 31 marca 2015 r. brzmienie cyt. przepisu ułatwiło jego prawidłową wykładnię, ale nie wpłynęło na rozszerzenie zadań organu prowadzącego szkołę, które mogły być finansowane w ramach wydatków bieżących.
Wymienione w piśmie ogólnikowe rodzaje wydatków nie pozwalają w sposób jednoznaczny stwierdzić, iż mieszczą się one w ramach wydatków bieżących, które można pokryć z dotacji. Wzorzec kwalifikowalności poniesionych wydatków został określony w art. 90 ust. 3d ustawy o systemie oświaty. Rolą beneficjenta jest wykazanie, że otrzymane środki wydatkowano zgodnie z ich przeznaczeniem. Okres objęty zapytaniem dotyczy lat 2011-2014 i w oparciu o ówczesny stan prawny należy dokonywać weryfikacji wykorzystania dotacji. Dokonane nowelizacje ustawy w tej materii służyć mogą jedynie pomocą w zakresie prawidłowej wykładni przepisów.
Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.
{RIO Opole, 2016-05-11, sygn. NA.III-0221-6/2016}