Stanowisko RIO Opole:
W odpowiedzi na pismo z dnia 7 sierpnia 2014 r. sygn. KGO.7021.1.24.2014 w sprawie możliwości poczynienia nakładów inwestycyjnych na system gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym stworzenia punktu do gromadzenia odpadów związanego z ich przeładunkiem i transportem do instalacji związanych z środków pochodzących z opłat za odzyskiem i unieszkodliwianiem ze środków gospodarowanie odpadami komunalnymi, niewykorzystanych w danym roku budżetowym informuję, co następuje.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.) utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.
Zakres zadań zapewniających czystość i porządek na terenie gminy i tworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania został określony w art. 3 ust. 2 powołanej ustawy. Gospodarowanie odpadami komunalnymi przez gminę zostało uregulowane w rozdziale 3a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Zgodnie z art. 6r ust. 1 opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi dochód gminy. Natomiast ust. 2 tego artykułu określa katalog kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które gmina pokrywa z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Katalog ten obejmuje koszty:
1. odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych;
2. tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych;
3. obsługi administracyjnej tego systemu.
Z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina może pokryć również koszty wyposażenia nieruchomości w pojemniki lub worki do zbierania odpadów komunalnych oraz koszty utrzymywania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym (art. 6r ust. 2a ww. ustawy)
Tak więc na etapie planowania budżetu gmina powinna zabezpieczyć źródła finansowania wydatków związanych z funkcjonowaniem systemu odbioru i zagospodarowania odpadów z dochodów z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
W przypadku powstania nadwyżki na koniec roku, tj. zrealizowane dochody z opłat przewyższają wydatki na sfinansowanie systemu, zgodnie z zasadą roczności budżetu, środki te stają się nadwyżką ogólną i mogą być wykorzystane w kolejnym roku budżetowym na cele wskazane w budżecie zgodnie z wolą organu stanowiącego. Środki te, jak podkreśliła Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych w swoim Stanowisku z dnia 10 czerwca 2014 r. w sprawie wykorzystania nadwyżki przychodów nad kosztami funkcjonowania systemu odbioru odpadów komunalnych, pozostają do dyspozycji organu stanowiącego, który decyduje, oceniając gospodarność i celowość działania, o przeznaczeniu ich w roku następnym.
Równocześnie, jak podnosi się w wymienionym wyżej stanowisku, wystąpienie nadwyżki wiązać należy ze zbyt wysoko ustaloną stawką opłaty, co winno skutkować przeprowadzeniem ponownej kalkulacji kosztów jednostkowych i uchwaleniem zmienionej stawki zapewniającej zrównoważenie dochodów z wydatkami.
Nadwyżka dochodów z opłat winna być rozliczona w okresie obowiązywania opłaty w wysokości ustalonej przez organ stanowiący w podjętej uchwale. Odnosząc się do kwestii finansowania zadań inwestycyjnych z wpływów z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zgodzić się należy ze stanowiskiem Ministerstwa Środowiska wyrażonym w odpowiedzi na interpelację nr 23993 z dnia 23 sierpnia 2011 r.
Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej nie stanowią wiążącej wykładni prawa.
{RIO Opole, 2014-09-11, sygn. NA.III-0221-27/2014}