Stanowisko RIO Lublin:

W odpowiedzi na pytanie dotyczące ewentualnego naruszenia dyscypliny finansów publicznych w związku z zatrudnieniem zastępcy wójta gminy bez wcześniejszego zabezpieczenia w budżecie gminy środków na jego wynagrodzenie, wyjaśniam że rozstrzyganie spraw o naruszenie dyscypliny finansów publicznych nie należy do kompetencji regionalnych izb obrachunkowych.

Kwestie związane z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 2004 roku o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz 1458 z późn. zm.). Zgodnie z art. 72 ust. 1 i 2 tej ustawy postępowanie w sprawie naruszenia dyscypliny finansów publicznych obejmuje postępowanie wyjaśniające prowadzone przez rzecznika dyscypliny i postępowanie przed komisją orzekającą. Postępowanie rozpoczyna złożenie, do rzecznika dyscypliny, zawiadomienia o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Podmioty uprawnione do złożenia zawiadomienia określa art. 93 ustawy, są to m.in. komisje stałe organu stanowiącego samorządu terytorialnego. Rzecznik dyscypliny może wydać postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego albo wystąpić z wnioskiem o ukaranie za naruszenie dyscypliny finansów publicznych do regionalnej komisji orzekającej przy regionalnej izbie obrachunkowej (art. 104 ustawy). Komisja orzeka na podstawie materiału dowodowego ujawnionego na rozprawie i wydaje orzeczenie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych albo orzeczenie o uniewinnieniu, albo orzeczenie o umorzeniu postępowania (art. 134 ust. 1 i art. 135 ust. 1 tej ustawy). Odpowiedź na postawione przez Pana pytanie byłaby zatem możliwa dopiero po przeprowadzeniu opisanego postępowania.

Niemniej, na podstawie posiadanych przez tut. Izbę informacji, przedstawiam następujące stanowisko w podniesionej kwestii.
Zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 506) wójt, w drodze zarządzenia, powołuje swojego zastępcę, któremu może powierzyć prowadzenie określonych spraw w swoim imieniu (art. 33 ust. 4 tej ustawy), a w przypadkach określonych w art. 28g ustawy o samorządzie gminnym, np. niezdolności wójta do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, zastępca z mocy prawa przejmie jego kompetencje. Powołanie zastępcy wójta jest zatem czynnością wymaganą przez wspomniany przepis prawa, a za jej wykonaniem przemawia m.in. konieczność zapewnienia gminie ciągłości realizacji jej zadań. Z reguły konsekwencją zwiększenia, w ciągu roku, zatrudnienia w jednostce jest zwiększenie planu wydatków na wynagrodzenia pracowników; poziom tych wydatków ustala, ale i zmienia, rada w uchwale budżetowej.

Wydatki budżetu gminy planowane są na cały rok budżetowy, w wysokości zapewniającej wykonanie określonych w uchwale budżetowej zadań, w tym wykonanie zobowiązań wynikających z umów o pracę. Zgodnie art. 52 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 869) wydatki ujęte w budżecie jednostki samorządu terytorialnego (a więc również wydatki na wynagrodzenia) stanowią nieprzekraczalny limit, a zatem skutkiem – jak Pan podnosi – niezabezpieczenia w budżecie środków na wypłatę zastępcy wójta wynagrodzenia za pracę, mogłoby być naruszenie tego przepisu. Jednak w obecnym stanie faktycznym dla budżetu gminy Michów nie ma takiego zagrożenia. Rada Gminy Michów w uchwale budżetowej na 2019 rok, po zmianach wydatki w grupie,,wynagrodzenia i składki” w Urzędzie Gminy Michów zaplanowała na kwotę 1.678.909 zł (rozdział 75023,,Urzędy gmin”); jest to limit, którego Wójt Gminy nie może przekroczyć przy wykonywaniu budżetu i – na dzień dzisiejszy – nie ma podstaw do zakładania, że limit zostanie przekroczony. Zatrudnienie nowego pracownika, co prawda pociąga za sobą dodatkowe wydatki płacowe, ale w trakcie roku mogą pojawić się też okoliczności, które wpłyną na ich zmniejszenie, np. zwolnienia lekarskie pracowników finansowane przez ZUS. Wiedzę o tym czy rzeczywiście zostanie przekroczony roczny plan wydatków w grupie wynagrodzenia i składki” w Urzędzie Gminy będzie można uzyskać dopiero po analizie wydatków faktycznie zrealizowanych.

Jednocześnie informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie, prowadząc działalność informacyjną, instruktażową i szkoleniową przedstawia wyłącznie swoje stanowisko i nie jest upoważniona do wydawania rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach ani dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa.

{RIO Lublin, 2019-07-09, sygn. RIO – I – 430/21/2019}