Stan faktyczny:

Wykonawca robót budowlanych wezwał gminę — na podstawie art. 649¹ i art. 649³ Kodeksu cywilnego (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 1740 ze zmianami) do przedstawienia gwarancji zapłaty, przysługującego Wykonawcy wynagrodzenia na podstawie umowy na roboty budowlane — wykonanie inwestycji pn. Rozbudowa stacji wodociągowej w miejscowości Ustronie. Kwota umowy wynosi 3 441 500,- zł. Wykonawca określił, że ta gwarancja zapłaty może mieć postać gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, akredytywy bankowej lub poręczenia banku.

Przedmiotowe zadanie inwestycyjne jest realizowane przez gminę w latach 2020-2022, z kosztami całkowitymi 3 761 254,- zł. Zadanie to znajduje się w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Zgierz na lata 2021-2036 (w załączniku nr 2 — wykaz przedsięwzięć) oraz w planie inwestycyjnym 2021 roku. Zadanie to znajdzie się również w budżecie 2022 roku.

Pytanie:

Czy udzielenie przez gminę gwarancji zapłaty wykonawcy za wykonanie zadania, na podstawie zawartej umowy, w postaci gwarancji bankowej wymaga odrębnej uchwały rady gminy?

Czy kwota gwarancji bankowej musi być wpisana do WPF w wierszu wydatki bieżące, w tym z tytułu poręczeń i gwarancji?

Czy kwota ta powinna znaleźć się w uchwale budżetowej jako maksymalna wysokość gwarancji udzielonych przez Wójta Gminy Zgierz w roku budżetowym?

Stanowisko własne:

Udzielenie przez gminę gwarancji zapłaty wykonawcy zamówionych robót budowlanych, o której mowa w art. 649¹ i 649³ Kodeksu Cywilnego nie wymaga odrębnej uchwały rady gminy, ani odrębnych upoważnień w uchwale budżetowej. Gwarancja zapłaty wykonawcy robót budowlanych jest tożsamą kategorią budżetową jak kwota zaplanowana w budżecie na zapłatę za te roboty. Zawarta umowa z wykonawcą na roboty budowlane zrodziła stosunek zobowiązaniowy pomiędzy gminą a wykonawcą. Gmina zabezpieczyła środki w budżecie w 2021 roku jak również w WPF limit wydatków na 2022 rok na przedmiotowe zadanie inwestycyjne i jest to gwarancja zapłaty za zamówione roboty budowlane.

Gmina z tytułu tego zobowiązania nie planuje w WPF kwoty dodatkowej w wydatkach bieżących z tytułu poręczeń i gwarancji.

Art. 94 i art. 212 ust. 1 pkt 7 oraz w art. 226 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych odnosi się do wydatków związanych z poręczeniem zobowiązania osobie trzeciej — jako zobowiązania z art. 876 – 887 Kodeksu Cywilnego.

W związku z powyższym gmina występując do banku o udzielenie gwarancji bankowej w celu zabezpieczenia terminowej zapłaty za roboty budowlane przedstawi załącznik inwestycyjny do uchwały budżetowej 2021 roku i WPF na lata 2021-2036.

Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo Pani Wójt zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia, czy udzielenie przez gminę gwarancji zapłaty wykonawcy za wykonanie zadania, na podstawie zawartej umowy, w postaci gwarancji bankowej, wymaga odrębnej uchwały rady gminy, czy kwota gwarancji bankowej musi być wpisana do WPF oraz czy kwota tej gwarancji powinna znaleźć się w uchwale budżetowej (…) — uprzejmie informuję, że ocenie Izby prawidłowe jest stanowisko Gminy wyrażone w skierowanym zapytaniu odnośnie niestosowania przepisów art. 94 i art. 212 ust. 1 pkt i w związku z art. 226 ust. 1 pkt 1) ustawy o finansach publicznych do gwarancji udzielanych gminie na zabezpieczenie jej zobowiązań z tytułu zawartej umowy na roboty budowlane. Przepisy te dotyczą bowiem gwarancji udzielanych przez gminę osobom trzecim, nie zaś gwarancji udzielanych gminie.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę, że nietrafne co do zasady jest stanowisko Gminy, że „(…) gwarancja zapłaty wykonawcy robót budowlanych jest tożsamą kategorią budżetową jak kwota zaplanowana w budżecie na zapłatę za te roboty”. Wskazać należy, że w przypadku wystąpienia przez Gminę Zgierz o udzielenie zabezpieczenia spłaty zobowiązań wobec wykonawcy robót budowlanych powstanie nowe zobowiązanie – wobec podmiotu udzielającego zabezpieczenia, związane ze zobowiązaniem z tytułu umowy o roboty budowlane, tym niemniej odrębne i wobec innego niż wykonawca robót podmiotu. Ponadto udzielenie zabezpieczenia poza samą kwotą podlegającą zabezpieczeniu wiąże się z reguły ze zobowiązaniami związanymi wobec podmiotu udzielającego zabezpieczenia w postaci określonej formy i wysokości wynagrodzenia na jego rzecz. Rozstrzygnięcia przez Gminę Zgierz wymagać będzie kwestia dopuszczalności zawarcia co do zasady dodatkowej umowy zabezpieczającej i wydatków z nią związanych, trybu jej zawarcia. jak również, z uwagi na postanowienia powołane przez Wnioskodawcę przepisy Kodeksu cywilnego kwestia dopuszczalności udzielenia żądanej formy zabezpieczenia na gruncie przepisów prawa publicznego. Zauważyć należy, że zgodnie z art. 649² § 1 stanowi bowiem wyłącznie, że nie można przez czynność prawną wyłączyć ani ograniczyć prawa wykonawcy (generalnego wykonawcy) do żądania od inwestora gwarancji zapłaty.

Dodatkowo Izba informuje, że stanowisko wyrażone w niniejszym piśmie zostało udzielone w ramach prowadzonej przez Izbę działalności informacyjnej i nie ma mocy wiążącej.

{Urząd Gminy Zgierz, 2021-10-12, sygn. -}
{RIO Łódź, 2021-11-22, sygn. WA 4120-31/2021-w}