Pytanie:

Czy dopuszczalne jest rozdysponowanie rezerwy celowej na zarządzenie kryzysowe w celu sfinansowania badań pracowników na obecność wirusa SARS-CoV-2 oraz zakupu sprzętu do pracy zdalnej.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 5 grudnia 2009r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019r. poz. 1239 ze zm.) na obowiązkowe badania sanitarno-epidemiologiczne kieruje pracodawca albo zlecający wykonanie prac, szczególnie osoby podejmujące lub wykonujące prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.

Natomiast art. 15zn ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Wójt uzyskał uprawnienia do dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków budżetu j.s.t. w tym do dokonywania przeniesień wydatków między działami klasyfikacji budżetowej oraz dokonywać zmian przeznaczenia rezerwy celowej.
Art 2 ust 2 ustawy COVID-19 definiuje pojęcie przeciwdziałania koronawirusowi jako wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia. Wspomniana ustawa wskazuje wprost, że obecnie mamy do czynienia z sytuacją kryzysową. Z kolei wszystkie czynności podejmowane w celu zwalczania zakażenia oraz zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa mogą być finansowane ze środków rezerwy kryzysowej.

Przeprowadzenie badań profilaktycznych w kierunku SARS-CoV- 2 pozwala na zmniejszenie liczby zachorowań wśród pracowników urzędu i rozprzestrzenianie się wirusa wśród osób obsługiwanych przez urząd. Zakup laptopów do pracy zdalnej umożliwi zapewnienie pracy zdalnej dla osób przebywających w kwarantannie i będzie gwarancją ciągłości pracy jednostki samorządu.

Stanowisko RIO Zielona Góra:

W odpowiedzi na wniosek z dnia 15 października 2020 r. (który wpłynął do tut. Izby 21.10.2020 r.) o udzielenie wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów ustawy o finansach publicznych, Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze wyjaśnia, co następuje:

Zarządzanie kryzysowe zgodnie z ustawą z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz. U z 2020 r. poz. 1856) to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej. W ustawie zdefiniowano też poszczególne elementy składające się na definicję zarządzania kryzysowego. Działalność ta jest więc następstwem sytuacji kryzysowej. Ustawodawca (w art. 3 ustawy) przez sytuację kryzysową rozumie sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność sił i środków.

Minister Zdrowia na podstawie art. 46 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845) wydał rozporządzenie z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (tj. z 2020 r. poz.491 z późn. zm.). Stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 ogłoszono od dnia 20 marca 2020 r. do odwołania. Tak więc przepisy wskazują wprost, że mamy do czynienia z sytuacją kryzysową.

Wskazać także należy, że istotna w przedmiotowym zakresie jest ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1842). W artykule 2 ww. ustawy wskazano, że przez definicję „przeciwdziałania COVID-19” rozumie się przez to wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków, w tym społeczno-gospodarczych, choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2, zwanej dalej „COVID-19”.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi na obowiązkowe badania sanitarno-epidemiologiczne kieruje pracodawca albo zlecający wykonanie prac, szczególnie osoby podejmujące lub wykonujące prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.

W ocenie Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze, w świetle przytoczonych wyżej przepisów, możliwym jest rozdysponowanie rezerwy celowej na zarządzanie kryzysowe w celu sfinansowania wydatków przeznaczonych na badania pracowników na obecność wirusa COVID-19.

Zdaniem Kolegium Izby istnieje także możliwość uruchomienia środków z rezerwy na zarządzanie kryzysowe na wydatki na zakupu sprzętu komputerowego do pracy zdalnej, który, jak wynika z wniosku, umożliwi zapewnienie pracy zdalnej dla osób przebywających w kwarantannie i będzie gwarancją ciągłości pracy jednostki samorządu terytorialnego. Podejmowane czynności stanowić bowiem mogą element działania w ramach zarządzania kryzysowego w zaistniałej sytuacji kryzysowej, szczególnie w świetle definicji „przeciwdziałania COVID-19” wynikającej z ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.