Stanowisko RIO Opole:
Działając na podstawie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2137) w odpowiedzi na pismo z dnia 9 kwietnia 2020 r. (data wpływu 17 kwietnia 2020 r.), dotyczące pytania czy możliwe jest poniesienie przez Gminę Brzeg wydatków na utworzenie placówki wsparcia dziennego ze środków przeznaczonych na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.
Stosownie do przepisu art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1111 ze zm.; dalej: u.w.r.s.p.z.) w celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190, lub podmiot który uzyskał zezwolenie wójta.
Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:
1) opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych;
2) specjalistycznej;
3) pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę (art. 24 ust. 1 u.w.r.s.p.z.).
Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie opiekuńczej zapewnia dziecku opiekę i wychowanie, pomoc w nauce i organizację czasu wolnego, zabawę i zajęcia sportowe oraz rozwój zainteresowań. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie specjalistycznej w szczególności organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne i realizuje indywidualny program korekcyjny, program psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie pracy podwórkowej realizuje działania animacyjne i socjoterapeutyczne. Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w połączonych formach (art. 24 ust. 2-5 u.w.r.s.p.z.). Do obsługi placówek wsparcia dziennego, w zakresie wykonywania zadań, o których mowa w art. 24 ust. 2-4 u.w.r.s.p.z. można zgodnie z art. 18aa u.w.r.s.p.z. zatrudnić osoby, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2-5 u.w.r.s.p.z., tj. pedagogów, psychologów, osoby prowadzące terapię, opiekunów dziecięcych, posiadających wskazane w tym przepisie kwalifikacje.
Zgodnie natomiast z art. 18b ust. 1 i 3 u.w.r.s.p.z. placówka wsparcia dziennego (z wyłączeniem na podstawie ust. 4 placówki wsparcia dziennego prowadzonej w formie pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę) może być prowadzona w lokalu, który spełnia wymagania lokalowe i sanitarne zawarte w przepisach wydanych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw rodziny w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, uwzględniających konieczność zapewnienia odpowiedniej jakości opieki sprawowanej nad dziećmi i warunków ochrony przeciwpożarowej oraz liczbę dzieci, nad którymi jest sprawowana opieka. Obecnie jest to rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych, jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzona placówka wsparcia dziennego z dnia 13 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 1630).
Ponadto art. 18 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2277 ze zm.; dalej: u.w.t.p.a.) w ust. 1 i 2 uzależnia prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży od uzyskania zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży, na podstawie wniosku przedsiębiorcy. Stosownie do treści art. 182 u.w.t.p.a. dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 18 lub art. 181 (jednorazowe zezwolenia) oraz dochody z opłat określonych w art. II1 (opłaty za korzystanie z zezwoleń) wykorzystywane są na realizację gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz Gminnych Programów Przeciwdziałania Narkomanii, jak też zadań realizowanych przez placówkę wsparcia dziennego w ramach gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz Gminnych Programów Przeciwdziałania Narkomanii.
Jednocześnie wskazać należy, że uchwałą nr XV/172/19 Rady Miejskiej Brzegu z dnia 28 listopada 2019 r. przyjęto Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Brzeg na rok 2020. W wykazie zadań realizowanych w ramach tego programu zawarto w pkt. 3.2 zadanie w przedmiocie prowadzenia profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej i szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowo-rekreacyjnych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych. W tabeli nr 2 – Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej i szkoleniowej w pkt. 4 zawarto sposób realizacji działania w postaci stworzenia warunków do pomocy psychologicznej, socjoterapeutycznej i opiekuńczej dla dzieci i rodzin z problemem alkoholowym, celem zainicjowania działalności placówki wsparcia dziennego prowadzonej w formie opiekuńczej, które to zadanie realizowane ma być przez Urząd Miasta oraz organizacje pozarządowe.
W związku z powyższym w odpowiedzi na zadane przez Wnioskodawcę pytanie, uznać należy, że możliwe jest poniesienie przez Gminę Brzeg wydatków na utworzenie placówki wsparcia dziennego ze środków przeznaczonych na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Brzeg na rok 2020 w zakresie zadania związanego z zainicjowaniem działalności placówki wsparcia dziennego prowadzonej w formie opiekuńczej.
Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.
{Urząd Gminy Brzeg, 2020-04-09, sygn. -}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Opolu, 2020-05-04, sygn. NA.III-0221-10/2020}