Umowa użyczenia lokalu przez gminę – kto płaci podatek od użyczonej części nieruchomości?

Pytanie:

Zwracam się z uprzejmą prośbą o przedstawienie stanowiska Państwa w niżej przedstawionej sprawie.

Na terenie funkcjonowania garnizonu mazowieckiego w związku ze zmianami strukturalnymi w jednostkach organizacyjnych Komendy Wojewódzkiej Policji z siedzibą w Radomiu, w ramach zapewnienia dostępu mieszkańcom do policjantów/dzielnicowych tworzone są na terenie gmin tzw. Punkty Przyjęć Interesantów.

W większości przypadków ww. PPIn działają w budynkach Urzędu Gminy. Dla ustalenia zasad ich funkcjonowania zostały zawarte umowy użyczenia, na podstawie których używane jest jedno pomieszczenie biurowe w określonych dniach i godzinach np.;

– 1 raz w tygodniu: czwartek od godz.9.00 do godz. 12.00.

– 2 razy w tygodniu: wtorek, piątek od 11.00 do godz. 13.00.

Zgodnie z zawartą umową Policja z tytułu używania pomieszczenia nie ponosi żadnych kosztów eksploatacyjnych. Używanie tych pomieszczeń jest całkowicie bezpłatne.

Z uwagi, iż pomieszczenia te są w znikomym stopniu wykorzystywane przez Policję i nie znajdują się w nim żadne akta czy dokumenty, i często występujących trudnościach lokalowych gmin, w poszczególnych umowach został wprowadzony zapis, że w pozostałym czasie pomieszczenie będzie wykorzystywane dla potrzeb Gmin.

W zaistniałych sytuacjach, z uwagi na zawarte umowy użyczenia pomieszczeń i krótkotrwałe/okresowe ich używanie w określonych dniach i godzinach przez Policję, a także często wspólne wykorzystywanie tego pomieszczenia zarówno dla potrzeb Policji jak i Gminy zachodzi wątpliwość, że KWP zs. w Radomiu jest zobowiązana do składania deklaracji na podatek od nieruchomości. Czy w przypadku nie złożenia takiej deklaracji jednostka Policji nie naruszy przepisów Ordynacji podatkowej.
Przedstawiając powyższe, mając na względzie właściwe realizowanie zapisów ustawy Ordynacji podatkowej proszę jak na wstępie.

Stanowisko RIO Warszawa:

W nawiązaniu do wniosku o udzielenie wyjaśnienia, który wpłynął do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie dnia 29 stycznia 2020 roku, należy stwierdzić, że zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2019r., poz. 1170 z późn. zm.) podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
1) właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych;
2) posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
3) użytkownikami wieczystymi gruntów;
4) posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem.

Z Pana pisma wynika, że może mieć miejsce sytuacja wyżej wymieniona w pkt 4. Tak więc podatnikiem podatku od nieruchomości, jest podmiot, który zawarł umowę ze Skarbem Państwa, lub jednostką samorządu terytorialnego, bądź też posiada nieruchomość na podstawie innego tytułu prawnego, jako posiadacz zależny. Posiadaczem zależnym jest ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa niż prawo własności, na przykład użytkowania, zastawu, najmu, dzierżawy, ale także ten kto ma inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą, jak np. biorący daną rzecz do używania na podstawie umowy użyczenia (patrz: Wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 stycznia 2017, sygn. VI SA/Wa 1108/16),

Zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145 z późn. zm.) przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Tak więc w zakresie nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, obowiązek podatkowy spoczywa zawsze na posiadaczu nieruchomości. Jak wynika z przytoczonej definicji ustawowej i orzeczenia sądowego, umowa użyczenia jest także traktowana jako jedna z form przeniesienia posiadania, więc na biorącym w użyczenie nieruchomość lub jej część ciąży obowiązek podatkowy. Jeżeli natomiast z zawartej umowy wynikałoby, jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w wyroku z dnia 28 sierpnia 2019 roku (sygn. I SA/Op 207/19), że nie przeniesiono na taki podmiot posiadania nieruchomości, któremu można przypisać cechę posiadania zależnego, lecz ma on jedynie prawo korzystać z nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w zakresie odpowiadającym posiadaniu służebności, nie będzie mógł być uznany za podatnika tego podatku.
Zatem dla ustalenia obowiązku podatkowego istotne znaczenie będą miały postanowienia konkretnych umów.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie nie ma uprawnień do dokonywania powszechnie, obowiązującej wykładni przepisów prawa.

W związku z tym niniejsze wyjaśnienie należy traktować jako stanowisko Izby, które nie jest wiążące dla wnioskującego o udzielenie wyjaśnienia, jak również dla organów rozstrzygających w konkretnych sprawach.

{Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie, 2020-02-27, sygn. WA.43.4.2020}
{Komenda Wojewódzka Policji z siedzibą w Radomiu, 2020-01-29, sygn. IR-781/2020}

 

 

 

 

 

 

 

 

c2,4° 02,7. O.? 20,10