Stanowisko RIO Opole:
Działając na podstawie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 561) w odpowiedzi na pismo z dnia 11 grudnia 2017 r. sygn. F.300.23.2017.MB, dotyczące pytania: „czy określając w uchwale budżetowej limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych (zgodnie z dyspozycją art. 212 ust. 1 pkt 6 ustawy o finansach publicznych) należy ująć sumę wszystkich zaciągniętych w roku budżetowym kredytów krótkoterminowych na sfinansowanie przejściowego deficytu budżetu”, informuję co następuje.
Analizując przedmiotowe zagadnienie należy wskazać, że ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077), zawiera uregulowania dotyczące obligatoryjnych i fakultatywnych elementów uchwały budżetowej. Wśród wymienionych w art. 212 ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy wymogów obligatoryjnych wskazano, że uchwała budżetowa określa limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90. Z kolei powołany art. 89 ust. 1 ustawy o finansach publicznych stanowi, że jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na:
- pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
- finansowanie planowanego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
- spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek i kredytów;
- wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
Z treści art. 89 ust. 2 wskazanego aktu prawnego jednoznacznie wynika, że zaciągnięte kredyty i pożyczki oraz wyemitowane papiery wartościowe, z przeznaczeniem na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego, podlegają spłacie lub wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane.
Pozostając na gruncie przepisów ustawy o finansach publicznych, niezbędne jest odwołanie się do treści art. 91 ust. 1, który koresponduje z brzmieniem art. 212 ust. 1 pkt 6 wskazując, że suma zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz zobowiązań z wyemitowanych papierów wartościowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90, nie może przekroczyć kwoty określonej w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego.
Ustawodawca posługując się pojęciem „przejściowego deficytu” nie wprowadził jego definicji legalnej. W praktyce zjawisko to wiąże się z czasowym niedoborem środków finansowych, które mają dopiero wpłynąć. Przejściowy brak środków finansowych, może zostać sfinansowany kredytem krótkoterminowym w rachunku bieżącym jednostki. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że kredyt krótkoterminowy służy do zapewnienia płynności w ciągu roku budżetowego w sytuacji przejściowego braku środków pieniężnych, wynikającego z różnicy pomiędzy wpływającymi dochodami budżetu jednostki samorządu terytorialnego, a wykonanymi wydatkami budżetu tej jednostki (por. L. Lipiec – Warzecha, Ustawa o finansach publicznych. Komentarz., Warszawa 2011, s. 481). Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. d ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1875 ) w drodze uchwały ustala maksymalną wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez wójta w roku budżetowym. Do zaciągania kredytów i pożyczek oraz emitowania papierów wartościowych, w tym na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego, niezbędne jest upoważnienie udzielone organowi wykonawczemu przez organ stanowiący na podstawie art. 212 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, stanowiące fakultatywny element uchwały budżetowej.
Biorąc pod uwagę fakt, że budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki (art. 211 ust. 1 ustawy o finansach publicznych), nie uwzględnia się w nim tych zdarzeń finansowych, jak np. zaciąganie i spłata kredytu krótkoterminowego, które pozostają obojętne w stosunku do planowanych rocznych wielkości. Zatem przy założeniu, że spłacony kredyt krótkoterminowy nie sumuje się z zadłużeniem z tytułu nowego kredytu krótkoterminowego, możliwość zaciągania kredytów krótkoterminowych w roku budżetowym ograniczona jest przyjętym limitem zobowiązań, rozumianym jako maksymalna możliwość zaciągania zobowiązań wdanym roku budżetowym.
Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.
{Urząd Gminy Namysłów, 2017-12-11, sygn. -}
{RIO Opole, 2018-01-17, sygn. NA.III-0221-39/2017}