Stanowisko RIO Białystok:
Odpowiadając na wniosek z dnia 6 lutego 2023 roku, o udzielenie wyjaśnienia w sprawie dotyczącej możliwości zwiększenia dotacji na realizację zadania pod nazwą „Prowadzenie od 01.01.2021 r. do 31 .12.2023 r. domu pomocy społecznej przeznaczonego dla 25 osób w podeszłym wieku, na terenie Miasta Białegostoku” poprzez zawarcie aneksu do umowy Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przedstawia następujący pogląd w sprawie.
Zdaniem tut. Izby, w obowiązującym stanie prawnym brak jest możliwości zwiększenia dotacji, z pominięciem procedury otwartego konkursu ofert, na realizację zadania publicznego, objętego już umową zawartą na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustawodawca nie przewidział możliwości zmiany postanowień umowy bez przeprowadzenia nowego konkursu ofert (jak to zostało uregulowane np. w ustawie z dnia 11 września 2019 r. — Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. 2022 poz. 1710 z późn.zm.).
Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że zgodnie z Zarządzeniem Nr 37/2020 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy w Białymstoku z dnia 18 listopada 2020 r. w sprawie ogłoszenia otwartego konkursu ofert na realizację zadnia publicznego z zakresu pomocy społecznej na lata 2021-2023 ogłoszono i rozstrzygnięto otwarty konkurs ofert na realizację zadania publicznego pod nazwą „Prowadzenie od 01.01.2021 r. do 31.12.2023 r. domu pomocy społecznej przeznaczonego dla 25 osób w podeszłym wieku, na terenie Miasta Białegostoku”. Wybrano ofertę, która spełniała wszystkie wymagania określone w ogłoszeniu oraz przewidywała kalkulacje adekwatną do wysokości środków publicznych przeznaczonych na realizacje danego zadania z podziałem na lata realizacji. Umowa została zawarta zgodnie ze wzorem określonym w rozporządzeniu Przewodniczącego Komitetu do spraw pożytku publicznego 2 dnia 24 października 2018 r. w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań (Dz. U. z 2018 r. poz. 2057). Natomiast styczniu br. podmiot realizujący zadanie przedstawił miastu kalkulację , z której wynika, że w związku ze zmianą przepisów w zakresie minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2023 r. zaplanowane środki na realizację przedmiotowego zadania będą niewystarczające.
Tut. Izba prezentuje pogląd, że pomimo wystąpienia obiektywnych przyczyn w postaci zwiększenia kosztów dotyczących miesięcznych wynagrodzeń pracowników z formalnego punktu widzenia zawarcie aneksu o zwiększenie dotacji stanowiłoby — poprzez istotną zmianę treści wybranej oferty — naruszenie zasad uczciwej konkurencji, o której mowa w art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. 2022 poz. 1327), zgodnie z brzmieniem którego współpraca organów administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi w sferze zadań publicznych odbywa się m.in. na zasadach uczciwej konkurencji. Należy zauważyć, że jak wskazuje na to opis stanu faktycznego ani w dokumentacji konkursowej ani w zawartej umowie nie przewidziano waloryzacji kwot dotacji ze względu np. na wzrost wynagrodzenia minimalnego. Ponadto z @ 3 ust. 7 załącznika Nr 3 do rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego z 24.10.2018 r. w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań (Dz.U. z 2018 r. poz. 2057) wynika, że „wysokość środków ze źródeł, o których mowa w ust. 5 pkt 1, oraz wartość wkładu osobowego oraz wkładu rzeczowego, o których mowa w ust. 5 pkt 2 i 3, może się zmieniać, o ile nie zmniejszy się wartość tych środków w stosunku do wydatkowanej kwoty dotacji” (wskazany ust. 5 pkt 2 i 3 dotyczy wkładu osobowego i rzeczowego podmiotu, który uzyskał finansowanie). Natomiast 93 ust.8 wzoru umowy wynika, iż naruszenie powyższych postanowień umowy „uważa się za pobranie dotacji w nadmiernej wysokości”. Ponadto udzielenie i przekazanie zwiększonej dotacji z naruszeniem zasad i trybu jej udzielania może stanowić podstawę do przypisania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w myśl ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 289).
Przesłanki wskazane w omawianym stanie faktycznym mogą stanowić podstawę rozwiązania umowy ze względu na wystąpienie okoliczności, za które strony nie ponoszą odpowiedzialności, na podstawie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn.zm.).
W aktualnie obowiązującym porządku prawnym brak jest podmiotu upoważnionego do wydawania wiążącej wykładni przepisów prawa. Niniejsze stanowisko w sprawie proszę potraktować jako niewiążącą opinię prawną.
{RIO Białystok, 2023-03-14, sygn. RIO.II.025-7/23}