Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo z dnia 20 lipca 2017 r., sygn. FN.1.3251.49.2017, dotyczące wniosku o udzielenie wyjaśnienia na pytanie, czy zmiana wierzyciela przejmującego dług gminy Brzeg w celu obniżenia oprocentowania kredytu wymaga zmiany budżetu po stronie przychodów i rozchodów, informuję co następuje.

Wstępnie należy wskazać, iż podmiot wnioskujący o udzielenie wyjaśnienia określił, iż nie planuje zaciągnąć zobowiązania w formie kredytu na podstawie art. 89 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1870 ze zm.). Gmina zamierza w ramach restrukturyzacji zadłużenia wyłonić wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U z 2017 r., poz. 459 ze zm.). W wyniku tej operacji środki finansowe zostałyby przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy dotychczasowego wierzyciela.

Analizując przedmiotowe zagadnienie należy odnieść się do treści art. 211 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, który stanowi, że budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki. Na podstawie ust. 4 cyt. przepisu uchwała budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego w danym roku budżetowym.

W zakresie możliwości zaciągania zobowiązań, ustawodawca określił w art. 91 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, że suma zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz zobowiązań z wyemitowanych papierów wartościowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90, nie może przekroczyć kwoty określonej w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto art. 212 ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy stanowi, że uchwała budżetowa określa limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90. Uchwała budżetowa określa także łączną kwotę planowanych przychodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art. 212 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy).

Zgodnie z brzmieniem art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie.

Zatem z treści cyt. przepisu wynika, że w wyniku subrogacji następuje zmiana wierzyciela, lecz sama wierzytelność w wyniku jej spłacenia nie wygasa. Przedmiotowy stosunek zobowiązaniowy trwa nadal ze zmienionym podmiotem występującym w roli wierzyciela. Natomiast wstąpienie następuje wyłącznie do wysokości dokonanej zapłaty. Nie dojdzie również do zaciągnięcia zobowiązania, tym samym nie zwiększy się kwota zadłużenia gminy. Instytucja subrogacji ustawowej nie kreuje bowiem nowego zobowiązania finansowego. Wobec tego subrogacja nie ma odzwierciedlenia w relacji określonej w art. 243 ustawy o finansach publicznych. W związku z tym, że środki te nie przechodzą przez rachunek budżetu jednostki, nie zaistnieje konieczność zmiany budżetu po stronie przychodów i rozchodów.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2017-08-23, sygn. NA.III-0221-27/2017}