Stanowisko RIO Olsztyn:

W odpowiedzi na pismo z dnia 31 sierpnia 2021 r., znak: Fn.l.3034.10.2021 w sprawie udzielenia wyjaśnień, czy zastępca wójta posiadający „odpowiednie upoważnienie od wójta do wykonywania zadań i kompetencji wójta” jest uprawniony do podpisywania: zarządzeń w sprawie zmian w budżecie gminy, zarządzeń w sprawie zmian w wieloletniej prognozie finansowej oraz informacji przedstawianych przez wójta organowi stanowiącemu, Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie wyjaśnia, co następuje:

Treść art. 28g ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372, dalej: u.s.g.) oraz art. 15zzz ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1843 ze zm.) zawiera delegację uprawnień wójta na jego zastępcę w zakresie skonkretyzowanych okoliczności, tj. tymczasowe aresztowanie, odbywanie kary pozbawienia wolności wymierzonej za przestępstwo nieumyślne, odbywanie kary aresztu, niezdolność do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni, zawieszenie w czynnościach służbowych oraz niezdolność do pracy z powodu choroby trwającej do 30 dni w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Kwestia powierzenia kompetencji wójta w zakresie zmiany uchwały budżetowej jest przedmiotem przeciwstawnych poglądów judykatury i doktryny. Najnowsze orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiotowym temacie przedstawia się następująco:

1. Wyrok z dnia 7 marca 2019 r. sygn. akt I GSK 1153/18 — w wymienionym wyroku NSA przychylił się do opinii, iż jednym z celów ustanowienia zastępcy jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego w sytuacji gdy organ wykonawczy nie może wykonywać swoich kompetencji. Wskazano ponadto, że art. 33 u.s.g. reguluje nie tyle kompetencje wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jako kierownika jednostki, co jego uprawnienia związane z organizacją funkcjonowania gminy w celu prawidłowego i efektywnego realizowania jej zadań, w tym w szczególności organizacji urzędu, przy pomocy którego wójt wykonuje swoje kompetencje. Podkreślono, że realizacja tych funkcji wymaga umożliwienia szerokiego powierzenia wykonywania kompetencji zastępcy wójta oraz, że nie odnosi się ona jedynie do spraw związanych z funkcjonowaniem urzędu gminy, a — szerzej – do „spraw gminy” bez dodatkowego ograniczenia ich katalogu.
2. Wyrok z dnia 15 marca 2019 r., sygn. akt GSK 1072/18 — we wskazanym wyroku NSA podkreślił, iż wykładnia językowa przepisu art. 33 ust. 3 i 4 u.s.g. daje podstawę do stwierdzenia, że powierzenie określonych spraw zastępcy wójta należy rozumieć w kontekście jego uprawnień do kierowania urzędem, a nie wypełniania funkcji organu wykonawczego.
3. Wyrok z dnia 16 lipca 2020 r., sygn. akt I GSK 620/20 – w uzasadnieniu do przywołanego wyroku NSA orzekł, co następuje: „pogląd (…) o rzekomym zakazie dekoncentracji w zakresie realizacji zadania, jakim jest zmiana budżetu gminy, podważa znaczenie art. 33 ust. 1 u.s.g, z którego wynika, że „wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy”. Przepis ten, stanowiąc o zadaniach wójta, nie zawiera w swej treści żadnego zastrzeżenia zawężającego kategorię zadań, które zostały wyłączone z ewentualnej dekoncentracji, o jakiej stanowi sąd. Tym samym powołana norma prawna daje podstawę do przyjęcia, że wszelkie zadania wójta – niezależnie od tego, czy realizowane przez wójta będącego monokratycznym organem wykonawczym wójta, czy też wójta będącego kierownikiem urzędu gminy, w przypadku braku wyraźnego zastrzeżenia przepisem prawa powszechnie obowiązującego – mogą być przedmiotem dekoncentracji. Podobnie przyjęto w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, gdzie w odniesieniu do art. 33 ust. 4 u.s.g. uznano, że 'przepis ten nie wskazuje ani zakresu, ani rodzaju spraw gminy, które mogą być delegowane na zastępcę wójta lub sekretarza gminy, nie zastrzega też żadnych spraw do wyłącznej kompetencji wójta (w powołanym przepisie mowa jest o określonych, a nie tylko niektórych kompetencjach wójta). Powierzenie określonych kompetencji do wykonywania oznacza dekoncentrację kompetencji, wójt może jej dokonać w zakresie swojej właściwości w regulaminie organizacyjnym, zakresie czynności lub odrębnym upoważnieniem. Taka dekoncentracja ma cechy trwałości, nie traci mocy obowiązującej ze zmianą lub brakiem piastuna organu.”

Co do zasady Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie podziela opinię o zakazie delegowania uprawnień wójta na jego zastępcę w zakresie dokonywania zmian budżetu gminy oraz wieloletniej prognozy finansowej. W ocenie tut. Izby podkreślenia wymaga fakt, że każda sprawa dotycząca zmian budżetu oraz WPF realizowana przez zastępcę wójta wymaga indywidualnego rozpatrzenia.

W tym miejscu należy wskazać, że Izba nie ma uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa. W związku z tym niniejsze wyjaśnienie należy potraktować jako stanowisko Izby, które nie jest wiążące dla wnioskującego o udzielenie wyjaśnienia, jak również dla organów rozstrzygających w konkretnych sprawach.

{Urząd Gminy Wieliczki, 2021-08-31, sygn. Fn.l.3034.10.2021}
{RIO Olsztyn, 2021-09-28, sygn. RIO.III.072-97/2021}