Stanowisko RIO Opole:
Działając na podstawie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 561) w odpowiedzi na pismo z dnia 10 kwietnia 2018 r., sygn. OS.3026.42.2018 dotyczące pytania, czy w ramach wyodrębnionych środków na realizację zadań wynikających z zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego, jednostka samorządu terytorialnego może je wykorzystać (przeznaczyć) na zadanie (ściśle związane z dziećmi mającymi problem z poruszaniem się) remontowe, takie jak np. przystosowanie toalety szkolnej (przedszkolnej) dla osób niepełnosprawnych jak również zadanie inwestycyjne np. związane z wybudowaniem podjazdu dla osób niepełnosprawnych, uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.
Wstępnie należy wskazać, iż ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 59 ze zm.) w art. 127 ust. 1 wskazuje, że kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki odpowiednio w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i szkołach lub oddziałach integracyjnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 7. Z ust. 3 powołanego przepisu wynika, że uczniowi objętemu kształceniem specjalnym dostosowuje się odpowiednio program wychowania przedszkolnego i program nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. Dostosowanie następuje na podstawie opracowanego dla ucznia indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, o którym mowa w ust. 10.
Ponadto kwestie związane z finansowaniem kształcenia specjalnego zostały uregulowane w ustawie z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2203), dalej: u.f.z.o. Powołana regulacja prawna w art. 8 stanowi, że:
1. W roku budżetowym na realizację zadań związanych z organizacją kształcenia specjalnego, o którym mowa w art. 127 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe, oraz na organizację zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w art. 36 ust. 17 ustawy Prawo oświatowe, jednostka samorządu terytorialnego przeznacza środki w wysokości nie mniejszej niż kwota przewidziana w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego na uczniów, wychowanków i uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w przedszkolach, szkołach i placówkach. prowadzonych przez tę jednostkę samorządu
terytorialnego, w zakresie tych zadań.
2. Środki, o których mowa w ust. 1, stanowią sumę:
1) środków przeznaczonych w roku budżetowym na prowadzenie przedszkoli, szkół i placówek – w przypadku przedszkoli specjalnych, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych specjalnych, szkół specjalnych i placówek, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy – Prawo oświatowe, prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego;
2) środków przeznaczonych w roku budżetowym na realizację zadań wynikających z zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczeniach o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, indywidualnych programach zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2017 r. poz. 882), i indywidualnych programach edukacyjno-terapeutycznych, o których mowa w art. 127 ust. 3 ustawy – Prawo oświatowe, oraz zapewnienie warunków ich realizacji w przypadku przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i szkół, niewymienionych w pkt 1, oraz innych form wychowania przedszkolnego i poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych, prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego;
3) środków przeznaczonych w roku budżetowym na realizację zadań innych niż określone w pkt 2, w szkołach z oddziałami specjalnymi i szkołach z oddziałami integracyjnymi, prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego w wysokości wyrażonej wzorem:
Śinne = Ś x (Ssi-Ssin)/S
w którym poszczególne symbole oznaczają:
Sinne – środki przeznaczane w roku budżetowym na realizację zadań innych niż określone w pkt 2, w tych szkołach,
Ś – środki przeznaczane w roku budżetowym w tych szkołach,
Ssi -kwotę przewidzianą w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego na uczniów oddziałów specjalnych i oddziałów integracyjnych w tych szkołach,
Ssin-kwotę przewidzianą w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego na uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego oddziałów specjalnych i oddziałów integracyjnych w tych szkołach, w zakresie wynikającym z posiadania przez tych uczniów orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego,
S – kwotę przewidzianą w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego na uczniów i uczestników zajęć rewalidacyjno- wychowawczych w tych szkołach.
3. Kwota przewidziana w części oświatowej subwencji ogólnej, o której mowa w ust. 1, stanowi sumę:
1) kwoty przewidzianej w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego na uczniów przedszkoli specjalnych, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych specjalnych, oddziałów specjalnych i oddziałów integracyjnych w szkołach, wychowanków placówek, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy Prawo oświatowe, i uczestników zajęć rewalidacyjno- wychowawczych w placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy Prawo oświatowe, prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, i
2) kwoty przewidzianej w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego na:
a) uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego oddziałów niewymienionych w pkt 1 w szkołach.
b) uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych w placówkach wychowania przedszkolnego, szkołach i poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych,
c) uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego przedszkoli niebędących przedszkolami specjalnymi, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych niebędących szkołami specjalnymi i innych form wychowania przedszkolnego
– prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, w zakresie wynikającym z posiadania przez tych uczniów oraz uczestników zajęć rewalidacyjno- wychowawczych odpowiednio orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczeń o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.
W analizowanej sprawie należy zwrócić uwagę na brzmienie art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy Prawo oświatowe, zgodnie z którym do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności: zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki; zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym.
Mając na względzie powołane przepisy ustawowe, a przede wszystkim art. 8 ust. 2 pkt 2 u.f.z.o.. należy stwierdzić, iż środki przeznaczane w roku budżetowym na realizację zadań wynikających z zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego, przeznacza się także na zapewnienie warunków ich realizacji w przypadku przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i szkół, niewymienionych w pkt 1, oraz innych form wychowania przedszkolnego i poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych, prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Zatem każdorazowo poniesiony wydatek powinien zostać oceniony przez pryzmat realizacji zadań wynikających z zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego oraz zapewnienia warunków ich realizacji. Wobec powyższego, rolą jednostki samorządu terytorialnego jest dokonanie oceny czy planowany wydatek będzie służył realizacji zadań, o których mowa w powołanych regulacjach ustawowych. Mając na względzie przedstawiony przez podmiot wnioskujący o udzielenie wyjaśnienia stan faktyczny, należy wskazać iż opisane wydatki mogą znajdować uzasadnienie prawne.
Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.
{RIO Opole, 2018-05-15, sygn. NA.III-0221-10/2018}