Regionalna Izba Obrachunkowa w Opolu zajmowała już stanowisko w przedmiotowej sprawie pismem z dnia 10 marca 2015 r. sygn. NA.lll-0221-6/2015, które jest dostępne na stronie http://bip.rio.opole.pl/download/attachment/3152/pismo-2015-03-1Q.pdf. Główne tezy zawarte w tym piśmie należy uznać za aktualne w obecnym stanie prawnym, w szczególności w kontekście obowiązującej uchwały nr XXIX/264/08 Rady Miejskiej w Ozimku z dnia 22 grudnia 2008 r. w sprawie wydawania biuletynu informacyjnego, która nie została zakwestionowana przez organ nadzoru.

Analizując przedmiotowe zagadnienie Regionalna Izba Obrachunkowa zauważyła, że zakres działania gminy wynika z samorządowych ustaw ustrojowych, które wyznaczają dopuszczalne prawem granice podejmowania aktywności przez gminę. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 506) do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Dodatkowo art. 9 ust. 4 przedmiotowej regulacji prawnej zawiera definicję legalną zadań użyteczności publicznej z której wynika, że zadaniami użyteczności publicznej, w rozumieniu ustawy, są zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Tak zdefiniowane przez ustawodawcę pojęcie ma bezpośredni wpływ na ograniczenia w zakresie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej przez gminy. Art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie. Rzeczonym aktem prawnym jest ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 712).

Na podstawie art. 8 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. prawo prasowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 1914), możliwość prowadzenia działalności wydawniczej obejmuje także jednostki samorządu terytorialnego (por. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podkarpackiego nr P-II.4131.2.12.2015 z dnia 10 lutego 2015 r. oraz wyrok WSA w Gliwicach z dnia 20 marca 2008 r. sygn. IV SA/GI 1024/07). Jeżeli tak, to również zasady na jakich prasa samorządowa może publikować reklamy i ogłoszenia są takie same jak te dotyczące pozostałych wydawnictw. Zgodnie z art. 36 ust. 2 i 3 prawa prasowego, ogłoszenia i reklamy nie mogą być sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego i muszą być oznaczone w sposób nie budzący wątpliwości, iż nie stanowią one materiału redakcyjnego. Odnosząc się do kwestii odpłatności za reklamy i ogłoszenia, rozstrzyga o tym art. 36 ust. 1 prawa prasowego stanowiąc, że prasa może zamieszczać odpłatne ogłoszenia i reklamy.

Regionalna Izba Obrachunkowa zauważa, iż są jej znane odmienne stanowiska dotyczące wydawania prasy lokalnej przez samorząd terytorialny zawarte w literaturze przedmiotu a także m.in. przez inne regionalne izby obrachunkowe. Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż w aktualnie obowiązującym stanie prawnym prowadzenie działalności wydawniczej przez jednostki samorządu terytorialnego nie jest zabronione. Nie ma też formalnych przeszkód, aby prowadziły ją jednostki samorządu terytorialnego na zasadach określonych w ustawie Prawo prasowe a więc odpłatnie i również z możliwością zamieszczania reklam i ogłoszeń w gminnej prasie. Również Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z dnia 2 czerwca 2016 r. nr BMP-0790-306/2016/EW wyraził pogląd w sprawie likwidacji prasy samorządowej, zgodnie z którym „wydaje się, że jednostki samorządu terytorialnego mogą realizować przedmiotową działalność”.

W oparciu o przedstawiony we wniosku gminy stan faktyczny, raz jeszcze należy podkreślić, że zarówno zamieszczanie płatnych ogłoszeń i reklam w gminnym biuletynie jak i udostępnianie publikacji za odpłatnością odbywa się na podstawie Uchwały nr XXIX/264/08 Rady Miejskiej w Ozimku z dnia 22 grudnia 2008 r. w sprawie wydawania biuletynu informacyjnego. Zgodnie z § 2 wskazanej uchwały „W wiadomościach mogą być zamieszczane reklamy, w szczególności firm działających na terenie Gminy.” Natomiast § 3 stanowi, że „Wiadomości wydawane są za odpłatnością ustaloną przez Burmistrza, który ustala także odpłatność za zamieszczane na ich łamach reklamy.”

Jednak ostateczna decyzja dotycząca tego czy w biuletynie samorządowym będą zamieszczane reklamy czy nie należy do organu wykonawczego gminy.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{Urząd Gminy Ozimek, 2019-05-06, sygn. -}
{RIO Opole, 2019-05-29, sygn. NA.III-0221-15/2019}