Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo pana Burmistrza z dnia 19 lipca 2022 r. zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia odnośnie możliwości wprowadzenia do budżetu (planu wydatków) kwoty zabezpieczającej zakup podręczników i materiałów ćwiczeniowych ze środków własnych, a następnie po otrzymaniu dotacji na ten cel (zadanie zlecone) przeksięgowania tych wydatków na zadania zlecone – uprzejmie informuję:

Ze skierowanego do Izby pisma wynika, że na dzień sporządzania wniosku Gmina nie otrzymała decyzji o udzieleniu dotacji na zapewnienie uczniom prawa do bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych. W latach ubiegłych decyzje takie były przekazywane w pierwszej połowie czerwca. Na terenie gminy organem prowadzącym placówki oświatowe jest nie tylko Gmina Wieluń, ale i stowarzyszenia. Środki na zakup podręczników są wydatkowane zarówno jako wydatki statutowe we własnych jednostkach budżetowych, ale i jako dotacje dla jednostek nienależących do sektora finansów publicznych (stowarzyszeń). W związku z powyższym środki na zapewnienie uczniom bezpłatnych podręczników winny zostać wprowadzone do budżetu uchwałą rady. Biorąc pod uwagę fakt. że sesje odbywają się zwyczajowo raz w miesiącu (trzecia dekada), zasadnym jest wprowadzenie na najbliższej sesji środków zabezpieczających wykonanie tego zadania, gdyż dokonanie zmian w miesiącu sierpniu z pewnością uniemożliwi realizację tego zadania.

Na gruncie tak przedstawionego stanu faktycznego powstała wątpliwość, czy Gmina może wprowadzić do budżetu (po stronie planu) kwoty zabezpieczające zakup podręczników i materiałów ćwiczeniowych ze środków własnych, a następnie po otrzymaniu dotacji na ten cel (zadanie zlecone) przeksięgować te wydatki na zadania zlecone.

W ocenie Gminy nie ma przeszkód dla wprowadzenia do planu wydatków budżetu kwoty w wysokości zabezpieczającej zakup podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla szkól podstawowych prowadzonych na terenie Gminy. W uzasadnieniu prezentowanego stanowiska Gmina podniosła, że brak zabezpieczenia środków własnych na ten cel skutkował będzie uniemożliwieniem zainicjowania procesu zamówienia podręczników i ćwiczeń dla szkól oraz że proces ten jest na tyle czasochłonny, że natychmiastowe niepodjęcie działań mających na celu zabezpieczenie w budżecie środków na ten cel będzie skutkowało znacznym opóźnieniem w przekazaniu uczniom niezbędnych podręczników w nowym roku szkolnym.

Odnosząc się do sformułowanego w piśmie problemu informuję, że w ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi stanowisko Gminy co do możliwości wprowadzenia do budżetu (planu wydatków) kwoty w wysokości zabezpieczającej zakup podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla szkół podstawowych prowadzonych na terenie Gminy – należy uznać za prawidłowe. W uzupełnieniu prezentowanego stanowiska przypomnieć wypada, że zadanie polegające na zakupie podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych realizowane jest jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej oraz że gmina nie może zrezygnować z realizacji tych zadań (nie może zaprzestać ich realizacji).

Izba nie wypowiada się natomiast co do podanej w piśmie przyczyny wprowadzenia do budżetu kwot) na zabezpieczenie zakupu podręczników z uwagi na jej pozaprawny charakter.

Izba przypomina również, że zgodnie z art. 8 ust. 3- 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym – na realizację zadań zleconych z zakresu administracji rządowej – gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do ich wykonania, szczegółowe zasady i terminy przekazywania środków finansowych określają ustawy nakładające na gminy obowiązek wykonywania zadań zleconych zaś w przypadku niedochowania tych terminów gminie przysługują odsetki w wysokości ustalonej dla zaległości podatkowych. Podobna regulacja zawarta została w przepisach ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, gdzie wskazano, iż jednostka samorządu terytorialnego wykonująca zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami otrzymuje z budżetu państwa dotacje celowe w wysokości zapewniającej realizację tych zadań, dotacje te powinny być przekazywane w sposób umożliwiający pełne i terminowe wykonanie zlecanych zadań, w przypadku zaś niedotrzymania tego warunku jednostce samorządu terytorialnego przysługuje prawo dochodzenia należnego świadczenia wraz z odsetkami w wy sokości ustalonej jak dla zaległości podatkowych, w postępowaniu sądowym (art. 49 ust. 1. 5. i 6).

Niejako na marginesie Izba zwraca uwagę, że terminy udzielania i rozliczania dotacji celowej z budżetu państwa na wyposażenie szkól w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2022 roku określa rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 marca 2022 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkól w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 716). Zgodnie z zapisami rozporządzenia dotacja udzielona winna zostać do dnia: 3 czerwca – wr przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jst w terminie od dnia 15 kwietnia do dnia 5 maja; 8 sierpnia – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jst w terminie od dnia 6 maja do dnia 12 lipca oraz do dnia 14 października – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jst w terminie od dnia 13 lipca do dnia 15 września.

Informuję jednocześnie, że stanowisko przedstawione w niniejszym piśmie udzielone zostało w ramach prowadzonej przez Izbę działalności informacyjnej i nie ma mocy wiążącej.

{RIO Łódź, 2022-08-04, sygn. WA 4120-25/2022-w}