Stanowisko RIO Gdańsk:

W odpowiedzi na Pana wniosek z dnia 5 stycznia 2022 r., doręczony do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku w dniu 12 stycznia 2022 r., dotyczący problematyki udzielania dotacji na podstawie ustawy z dnia 27 października 2018 r. o finansowaniu zadań oświatowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 1930 z póżn. zm.) w kontekście przedstawionego w niniejszym wniosku stanu faktycznego, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Stosownie do treści art. 26 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych niepubliczne szkoły, w których jest realizowany obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, otrzymują na każdego ucznia dotację z budżetu jednostki samorządu terytorialnego będącej dla tych szkół organem rejestrującym, w wysokości równej kwocie przewidzianej na takiego ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie zaś z art. 33 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. aktu prawnego dotacje, o których mowa w wyżej przywołanym przepisie art. 26 tej ustawy są przekazywane pod warunkiem, że:

1) organ prowadzący przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę oraz placówkę, o której mowa w art. 2 pkt 6-8 ustawy – Prawo oświatowe, przekaże organowi dotującemu informację o planowanej liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, nie później niż do dnia 30 września roku bazowego – w przypadku dotacji, o których mowa w art. 15, art. 17, art. 19, art. 21, art. 26 ust. 1, 2, 5 i 8, art. 29, art. 30, art. 31 ust. 1 i 1a oraz art. 31a ust. 1;

2) przedszkole, inna forma wychowania przedszkolnego, szkoła oraz placówka, o której mowa w art. 2 pkt 6-8 ustawy – Prawo oświatowe, przekaże dane do systemu informacji oświatowej według stanu na dzień 30 września roku bazowego – w przypadku dotacji, o których mowa w art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32.

Wyżej powołany przepis art. 33 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych określa przesłanki, od których uzależnia się udzielenie dotacji. Niespełnienie wskazanych w niniejszym przepisie wymogów zasadniczo wiąże się z utratą prawa do jej otrzymania. Jak wynika z treści ww. przepisu placówka, która chce otrzymać dotację, powinna, między innymi, we wskazanym terminie podać informacje o planowanej liczbie uczniów oraz wprowadzić odpowiednie dane do systemu informacji oświatowej. Zgodnie z komentowanym przepisem terminem końcowym przekazania informacji o planowanej liczbie uczniów jest dzień 30 września roku bazowego. Przy czym przez rok bazowy, zgodnie z art. 2 pkt 25 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, należy rozumieć rok poprzedzający rok budżetowy.

Korelacja ww. przepisów prowadzi zatem do wniosku, że, co do zasady, warunkiem otrzymania dotacji na dany rok jest: złożenie informacji o planowanej liczbie uczniów, nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego roku budżetowy oraz przekazanie danych do systemu informacji oświatowej według stanu na dzień 30 września poprzedzającego roku budżetowy.

Od powyższej zasady istnieje jednak wyjątek. Wprowadza go przepis art. 33 ust. 3 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych określający przypadki, w których obowiązek wprowadzenia danych do systemu informacji oświatowej jest wyłączony. Zgodnie bowiem z jego treścią „ przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do placówek wychowania przedszkolnego, szkół oraz placówek, o których mowa w art. 2 pkt 6-8 ustawy – Prawo oświatowe, które rozpoczynają działalność po dniu 30 września roku bazowego i uzyskały, do dnia 30 września roku bazowego, wpis do ewidencji, o której mowa w art. 168 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe, lub na podstawie wniosku, złożonego do dnia 30 września roku bazowego, uzyskały zezwolenie, o którym mowa w art. 88 ust. 4 pkt 1 lub art. 90 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe.”

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedstawionego w niniejszym wniosku stanu faktycznego wskazać należy, że, co do zasady, warunkiem uzyskania dotacji począwszy od dnia 1 stycznia 2022 r. jest złożenie informacji o planowanej liczbie uczniów, nie później jednak niż do dnia 30 września 2021 r. oraz przekazanie danych do systemu informacji oświatowej, według stanu na dzień 30 września 2021 r. Z tym zastrzeżeniem, że obowiązek, o którym mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, odnoszący się do wymogu przekazania danych do systemu informacji oświatowej, nie dotyczy placówek, które rozpoczęły działalność po dniu 30 września 2021 r. i uzyskały, do dnia 30 września 2021 r., wpis do odpowiedniej ewidencji lub uzyskały stosowne zezwolenie na podstawie wniosku złożonego do dnia 30 września 2021 r.

W tym miejscu Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku pragnie również zwrócić uwagę, że w ustępie 4 art. 33 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych ustawodawca dopuścił możliwość wyrażenia przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego zgody na odstąpienie od niektórych warunków udzielenia dotacji. Zgodnie bowiem z treścią tego przepisu na wniosek organu prowadzącego odpowiednio przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę, o której mowa w art. 2 pkt 6-8 ustawy – Prawo oświatowe, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do udzielenia dotacji, o której mowa odpowiednio w art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32, może wyrazić zgodę na odstąpienie od terminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, lub na udzielenie dotacji w terminie wcześniejszym niż od początku następnego roku budżetowego w przypadku nie przekazania informacji i danych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.

Na gruncie wyżej powołanego przepisu dopuszcza się zatem możliwość odstąpienia od obowiązku zachowania terminów, o których mowa w art. 33 ust. 1 wyżej powołanej regulacji prawnej, jak i udzielenia dotacji w terminie wcześniejszym niż od początku następnego roku budżetowego (vide: Pilich Mateusz (red.), Finansowanie zadań oświatowych, Komentarz, Lex).

Wśród przedstawicieli doktryny oraz judykatury wątpliwości nie budzi jednak fakt, że możliwość wyrażenia zgody na odstąpienie od terminów, o których mowa w art. 33 ust. 1 ww. ustawy, ustawodawca pozostawił w ust. 4 uznaniu organu dotującego (na co jednoznacznie wskazuje użycie zwrotu: „może wyrazić zgodę”) – vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 czerwca 2019 r., sygn. akt I GSK 613/19. Powyższe z kolei oznacza, że organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego może, ale nie musi skorzystać z uprawnień wynikających z ww. przepisu.

Odnosząc się z kolei do drugiego z przedstawionych we wniosku z dnia 5 stycznia 2022 r. pytań wskazać należy, że przytoczony w nim przepis art. 13 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 1915) stanowi o istnieniu po stronie publicznej szkoły bądź placówki obowiązku umożliwienia uczniom podtrzymywania poczucia ich tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej. W ust. 3 komentowanego przepisu zawarta została z kolei delegacja ustawowa dla wydania aktu wykonawczego, na podstawie której wydano rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, w którym doprecyzowane zostały warunki i sposób wykonywania przez szkoły i placówki zadań, o których mowa w ust. 1 i 2 komentowanego przepisu.

Jak słusznie wskazano w piśmie z dnia 5 stycznia 2022 r. już sam tytuł ww. rozporządzenia wskazuje na to, że jego przepisy znajdą zastosowanie wyłącznie do szkół publicznych. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że regulacje zawarte w ww. akcie wykonawczym powinny mieć zastosowanie również do szkół i placówek niepublicznych. Przepisy kompetencyjne oraz wydane na ich postawie akty prawne powinny być interpretowane w sposób ścisły i – w świetle jednolitego w powyższym zakresie stanowiska judykatury oraz przedstawicieli doktryny – nie można do nich stosować wykładni rozszerzającej (vide: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 kwietnia 2010 r., sygn. akt III SA/KR 1/09). Gdyby wolą ustawodawcy było ustalenie dla szkół i placówek publicznych oraz dla szkół i placówek niepublicznych jednolitych zasad i warunków wykonywania zadań ustawowych, wówczas powyższe znalazłoby odzwierciedlenie w stosownych aktach prawnych.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{Urząd Miasta Pruszcz Gdański, 2022-01-05, sygn. -}
{RIO Gdańsk, 2022-01-24, sygn. RP.0441/86/1/1/2022}