Stan faktyczny:

Zgodnie z art. 32 ust. 2 i 3 w/w ustawy Gmina ma obowiązek ponosić koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej oraz ma obowiązek bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej, ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich.

Gmina Andrespol zawiera każdego roku umowy zlecenia z członkami ochotniczej straży pożarnej, którzy wykonują czynności związane z utrzymaniem w gotowości wozów bojowych i sprzętu wraz z ich konserwacją.

Czynności te są niezbędne do prawidłowego wykonywania akcji ratowniczych. Gmina utrzymuje 4 jednostki ochotniczej straży pożarnej, wyposażone w profesjonalny i nowoczesny sprzęt i samochody, który musi być utrzymywany w odpowiednim stanie, zapewniającym natychmiastowy wyjazd.
Gmina i tak musiałaby ponosić wydatki (zawierać umowy) na utrzymywanie samochodów i sprzętu w pełnej gotowości bojowej.
Jednocześnie członkowie Ochotniczych Straży Pożarnych nie składają wniosków o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za udział w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwowa Straż Pożarną lub Gminę, ustalonego uchwała Nr XLII/343/09 Rady Gminy Andrespol z dnia 5 maja 2009 roku.

Umowy zlecenia są jedyna forma wynagrodzenia kierowców utrzymujących samochody strażackie w gotowości boj-owej i uczestniczących w akcjach ratowniczych.

Pytanie:

Czy Gmina Andrespol może zawierać umowy zlecenia z członkami ochotniczej straży pożarnej, którzy wykonują czynności związane z utrzymaniem w gotowości wozów bojowych i sprzętu wraz z ich konserwacją.

W zakresie nałożonych na Gminę zadań w ramach ustawy o ochronie przeciwpożarowej (tj. Dz.U z 2020 r. poz. 961), polegających na ponoszenia kosztów wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej (art. 32 ust. 2 ustawy).

Stanowisko własne:

Zdaniem Gminy Andrespol art. 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej (tj. Dz.U z 2020 r. poz. 961) stanowi podstawę prawną do zawarcia umów zleceń z członkami ochotniczej straży pożarnej, którzy wykonują czynności związane z utrzymaniem w gotowości wozów bojowych i sprzętu wraz z ich konserwacja.

Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo Pana Wójta zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia odnośnie możliwości zawierania przez Gminę umów zlecenia z członkami ochotniczej straży pożarnej, którzy wykonują czynności związane z utrzymaniem w gotowości wozów bojowych i sprzętu wraz z ich konserwacją uprzejmie informuję, że w ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi nie ma przeszkód natury prawnej do zawierania przez Gminę takich umów.

Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są z: 1) budżetu państwa, 2) budżetów jednostek samorządu terytorialnego, 3) dochodów instytucji ubezpieczających osoby prawne i fizyczne, 4) środków własnych podmiotów, o których mowa w art. 17, które uzyskały zgodę ministra właściwego do spraw wewnętrznych na utworzenie jednostki ochrony przeciwpożarowej. Da zadań gminy w zakresie ochrony przeciwpożarowej należy natomiast, zgodnie z art. 32 ust. 2 —3 ustawy, ponoszenie kosztów wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej OSP, bezpłatnego umundurowania członków OSP, ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i drużyny pożarniczej (…).

W ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w w Łodzi nie budzi wątpliwości, że koszty związane z utrzymaniem wozów bojowych w gotowości, jak również konserwacja tych wozów — służą bezpośrednio utrzymaniu i zapewnieniu gotowości bojowej i mogą być finansowane poprzez zawieranie przez gminę umów zlecenia z członkami ochotniczej straży pożarnej. Izba zwraca przy tym uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2009 r. I UK 351/08, w którym Sąd, rozpatrując konkretny stan faktyczny sprawy, odnosił się pozytywnie do kwestii związanych z dopuszczalnością zawarcia umowy zlecenia na utrzymanie w stałej gotowości sprzętu OSP, w tym: utrzymywania w stałej gotowości technicznej pojazdu oraz innego sprzętu przeciwpożarowego, usuwania drobnych awarii pojazdu i sprzętu, obsługiwania i konserwowania urządzeń specjalnych zamontowanych na pojeździe.

{Urząd Gminy w Andrespolu, 2021-01-04, sygn. -}
{RIO Łódź, 2021-02-26, sygn. WA 4120-4/2021-w}