Stanowisko RIO Lublin:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie odpowiadając na przesłane drogą elektroniczną pismo z 28 sierpnia 2020 r. informuje co następuje.

Wyrażenie stanowiska w zakresie przedstawionego w piśmie problemu wymaga analizy obowiązujących aktualnie przepisów prawnych regulujących tę kwestię. Stosownie do art. 67 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 poz. 869) do spraw dotyczących administracyjnych kar pieniężnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256) dalej jako k.p.a. Zgodnie z art. 189b k.p.a. przez administracyjną karę pieniężną rozumie się określoną w ustawie sankcję o charakterze pieniężnym, nakładaną przez organ administracji publicznej w następstwie naruszenia prawa.

Przy czym w art. 189a §2 pkt 6 k.p.a. wskazano, że przepisów działu „Nakładanie lub wymierzanie administracyjnej kary pieniężnej” nie stosuje się w przypadku uwzględnienia w przepisach odrębnych udzielania ulg w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej. Z kolei w art. 189k par. 1 k.p.a. wskazano, że organ administracji publicznej, który nałożył administracyjną karę pieniężną, na wniosek strony, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem publicznym lub ważnym interesem strony, może udzielić ulg w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej przez:

1) odroczenie terminu wykonania administracyjnej kary pieniężnej lub rozłożenie jej na raty;

2) odroczenie terminu wykonania zaległej administracyjnej kary pieniężnej lub rozłożenie jej na raty;

3) umorzenie administracyjnej kary pieniężnej w całości lub części;

4) umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub części.

Z systematyki regulacji prawnych wynika, że zawarte w k.p.a. normy dotyczące umarzania, rozkładania na raty lub odraczania administracyjnych kar pieniężnych należy traktować jako ogólne zasady, w stosunku do których możliwe są regulacje szczególne.

Szczególne regulacje w tym zakresie zawarte są zaś w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 poz. 55) dalej jako u.o.p.. Stosownie bowiem do art. 88 ust. 8 u.o.p. na wniosek, złożony w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary, o której mowa w ust. 1, stała się ostateczna, lub od dnia, w którym upłynął termin, na który odroczono uiszczenie kary, można rozłożyć karę na raty na okres nie dłuższy niż 5 lat. Decyzje w tej sprawie wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Ustawa ta przewiduje również instytucję umorzenia części wymierzonej kary administracyjnej, jednakże stosownie art. 89 ust. 11 u.o.p, ma ona zastosowanie jedynie w stosunku do osób fizycznych. Parafia jako podstawowa jednostka organizacyjną Kościoła Katolickiego posiada osobowość prawną pozostaje wyłączona z zakresu działania tego przepisu. Powołane powyżej art. 88 i art. 89 u.o.p. przewiduje jeszcze inne warianty udzielania ulg w karze, w zależności od charakteru i następstw zniszczeń przyrody.

Ze względu na wskazany powyżej zakres regulacji zamieszczonej w ustawie o ochronie przyrody jako przepisów szczególnych w opinii Izby nie będą miały zastosowania przytoczone powyżej przepisy działu IVA k.p.a. – nakładanie lub wymierzanie administracyjnej kary pieniężnej.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że kwestia udzielenia ww. ulg w zakresie zapłaty kary administracyjnej leży w kompetencjach wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Odnosząc się do opisanego w piśmie stanu faktycznego, zastosowanie miałaby zatem regulacja określona we wskazanym powyżej art. 88 ust. 8 u.o.p. umożliwiająca rozłożenie nałożonej kary na raty na okres nie dłuższy niż 5 lat.

Jednocześnie, z uwagi na przewidziany w tym przepisie wymóg złożenia takiego wniosku w określonym terminie, Izba wskazuje, ze stosownie do art. 58 k.p.a. strona postępowania administracyjnego posiada prawo do złożenia prośby do organu o przywrócenia terminu w celu umożliwienia skutecznego dokonania czynności proceduralnej, jeżeli określony termin już upłynął. Decyzja w tym zakresie, tj. w sprawie przywrócenia terminu, należy również do wójta.

Informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie, prowadząc działalność informacyjną, instruktażową i szkoleniową przedstawia wyłączne swoje stanowisko i nie jest upoważniona do wydawania rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach ani do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa. Wykładnię taką, w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, w istocie dokonują organy uprawnione do rozstrzygania określonych spraw, jak w niniejszej wójt gminy Radecznica, a ich ewentualna poprawność weryfikowana jest w ramach stosownych procedur administracyjnych czy tez sądowych. Izba Obrachunkowa nie posiada samodzielnych uprawnień do kwestionowania zapadłych w takich postępowaniach rozstrzygnięć.

{RIO Lublin, 2020-09-15, sygn. RIO – I – 430/37/2020}