Stanowisko RIO Białystok:
Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku udzielając odpowiedzi na pismo z dnia 12.07.2018 roku, nr: Os.4464.8.2018, otrzymane w dniu 16 lipca b.r. i zawarte w nim pytanie, wyjaśnia, iż ustawodawca na gruncie art. 67 ust. l ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017r. poz. 1579 z póź. zm.) przewidział, cytuję: „Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności: dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn: technicznych o obiektywnym charakterze, związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów – jeżeli nie istnieje rozsądne rozwiązanie alternatywne lub rozwiązanie zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem celowego zawężenia parametrów zamówienia”.
Z powyższego wynika, że względy techniczne, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy, na które wskazuje wnioskodawca w swoim piśmie, uzasadniające udzielenie zamówienia bez przeprowadzenia procedury konkurencyjnej określonemu wykonawcy, muszą mieć zasadniczy charakter, tak by można było wykazać, że wykonanie zamówienia przez innego wykonawcę jest ze względów technicznych rzeczywiście niemożliwe, a nie tylko utrudnione, i że ta niemożliwość ma charakter nieprzezwyciężalny. Dla zastosowania przepisu art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a nie jest zatem wystarczające, że dany wykonawca jest w stanie zrealizować zamówienie najlepiej bądź w najszerszym zakresie. Musi on być jedynym wykonawcą, który ze względu np. na specyficzne cechy techniczne zamówienia jest zdolny do realizacji zamówienia. W przeciwnym razie zamawiający winien podjąć decyzję o udzieleniu zamówienia w trybie konkurencyjnym. Dla zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki w oparciu o przepis art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy niezbędne jest ponadto zaistnienie przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze, które wprost uniemożliwiają powierzenie realizacji zamówienia innemu wykonawcy. Przepis ten nie może więc znaleźć zastosowania w sytuacji, gdy na rynku, obiektywnie rzecz biorąc, istnieją wykonawcy zdolni zrealizować zamówienie. Konieczne jest obiektywne ustalenie przez zamawiającego, czy w danej sytuacji, w odniesieniu do danego konkretnego zamówienia, istnieją jacykolwiek inni alternatywni wykonawcy, którzy mogliby potencjalnie zrealizować zamówienie. Wystarczy, że na rynku działa co najmniej dwóch lub większa liczba podmiotów mogących wykonać zamówienie, aby możliwość zastosowania przedmiotowego trybu z przyczyn technicznych była wyłączona. Przyczyny techniczne muszą nie tylko dotyczyć aspektów technicznych danych usług, robót budowlanych lub towarów, które mają być przedmiotem zamówienia publicznego, ale również mieć taki charakter, aby w sposób obiektywny wskazywały jedynie na jeden podmiot jako na potencjalnego wykonawcę zamówienia. Sama złożoność przedmiotu zamówienia od strony technicznej nie wystarcza do wykazania zaistnienia przesłanki do zastosowania trybu z wolnej ręki” (uchwała KIO z 18.07.2014 r., KIO/KD 61/14, LEX nr 1576468). Ciężar udowodnienia, że zaistniały podstawy do odstąpienia od procedury konkurencyjnej i udzielenia zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a, ciąży na tym, kto wywodzi z tego skutki prawne, a więc na zamawiającym, który wszczyna takie postępowanie.
W obecnie obowiązującym porządku prawnym brak jest podmiotu upoważnionego do wydawania wiążącej wykładni przepisów prawa. Wobec tego niniejsze stanowisko w sprawie proszę potraktować jako niewiążącą opinię prawną.
Ponadto proszę zapoznać się z treścią komunikatu Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku zamieszczonego na stronie internetowej www.bip.bialvstok.rio.gov.pl, w sprawie udzielania przez RIO w Białymstoku wyjaśnień dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych.
{Urząd Gminy Zambrów, 2018-07-12, sygn. Os.4464.8.2018}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku, 2018-08-13, sygn. RIO.II-025-2018}