Stanowisko RIO Olsztyn:

W odpowiedzi na wniosek znak: RG.0115.14.2021 w sprawie zajęcia stanowiska w zakresie prawidłowości udzielenia przez Gminę Elbląg dotacji celowej na zakup sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego Hospicjum im. Aleksandry Gabrysiak z siedzibą na terenie Miasta Elbląg, Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie wyjaśnia, co następuje:

We wniosku w sprawie zajęcia stanowiska podniesiono kwestię udzielenia dotacji celowej wyżej wskazanemu podmiotowi w trybie art. 221 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych [Dz. U. z 2021 r. poz. 305 ze zm.], zwanej dalej u.o.f.p. Aby ocenić prawidłowość zastosowania wskazanego przepisu, należy zbadać spełnianie przesłanek zawartych w jego treści, tj. dokonać oceny, czy Hospicjum im. Aleksandry Gabrysiak w Elblągu jest podmiotem niezaliczanym do sektora finansów publicznych, niedziałającym w celu osiągnięcia zysku.

Stosownie do regulacji zawartych w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej [Dz. U. z 2021 r. poz. 711 ze zm.] Hospicjum Elbląskie jest przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego, zaś prowadzącym je podmiotem leczniczym jest Stowarzyszenie na rzecz Hospicjum Elbląskiego, organizacja pożytku publicznego (KRS 0000246821). W § 7a ust. 1 Statutu Stowarzyszenia na rzecz Hospicjum Elbląskiego wskazano, że stowarzyszenie prowadzi Hospicjum Elbląskie im. dr Aleksandry Gabrysiak.

W związku z faktem, iż Hospicjum Elbląskie pod względem formalno-prawnym stanowi przedsiębiorstwo, którego, zgodnie z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. — Kodeks cywilny [Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.], immanentną cechą jest prowadzenie działalności gospodarczej, nie może być ono beneficjentem dotacji, o której mowa w art. 221 ust. 1 u.o.f.p. [przedsiębiorstwo z definicji działa w celu osiągnięcia zysku].

Dotacja celowa może być natomiast udzielona w powyższym trybie Stowarzyszeniu na rzecz Hospicjum Elbląskiego. Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach [Dz. U. z 2020 r. poz. 2261) stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Spełnia zatem przesłanki zawarte w art. 221 ust. 1 u.o.f.p.

W treści art. 221 ust. 2 u.o.f.p. wskazano, że udzielenie dotacji, o której mowa, następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [Dz. U. z 2020 r. poz. 1057 ze zm.], jeśli dotyczy ona zadań w niej wymienionych. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy do sfery zadań publicznych należą zadania w zakresie ochrony i promocji zdrowia, W tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

Należy zaznaczyć, że dotacja w trybie art. 221 ust. 1 u.o.f.p. musi zostać udzielona na cele publiczne, związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego udzielającej dotacji.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372] zadania z zakresu ochrony zdrowia należą do zadań własnych gminy, przy czym, w ocenie tut. Izby, fakt zlokalizowania Hospicjum Elbląskiego i prowadzącego je Stowarzyszenia (Miasto Elbląg] poza granicami administracyjnymi gminy dotującej [Gmina Elbląg] nie przesądza o tym, że wymienione wyżej placówki nie będą realizować zadań dotującej gminy. We wniosku o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie podkreślono, że mieszkańcy Gminy Elbląg korzystali, korzystają i z wszelkim prawdopodobieństwem będą korzystać z usług Hospicjum Elbląskiego. Udzielenie zatem dotacji celowej placówce posadowionej w sąsiedniej gminie jest w analizowanym przypadku w pełni uzasadnione potrzebami lokalnej społeczności.

Podkreślenia wymaga fakt, że udzielenie dotacji w trybie art. 221 ust. 1 u.o.f.p. realizowane jest poprzez wsparcie bądź powierzenie zadania publicznego. Zawarcie umowy o wsparcie lub powierzenie musi zostać poprzedzone przeprowadzeniem otwartego konkursu ofert (art. 11 ust. 1 i 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie] bądź z uwzględnieniem trybu przewidzianego w art. 19a tej [tzw. „mały grant”).

Zwiększając katalog podstaw prawnych pozwalających na wsparcie zakupu sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego dla Hospicjum Elbląskiego, rozważyć należy również udzielenie dotacji w oparciu o treść art. 114 ust. 1 w związku z art. 115 ust. 1 i 3 ustawy o działalności leczniczej. Przed dokonaniem wyboru tego sposobu dofinansowania należy jednak przeprowadzić wnikliwą analizę spełniania przesłanek przedmiotowych i podmiotowych zawartych w wyżej wymienionych przepisach prawa, gdyż dotacja może zostać udzielona jedynie beneficjentowi posiadającemu status podmiotu wykonującego działalność leczniczą i tylko w oparciu o zamknięty katalog celów wymienionych w art. 114 ust. 1 pkt 1-7 ustawy o działalności leczniczej.

W tym miejscu należy wskazać, że Izba nie ma uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa. W związku z tym niniejsze wyjaśnienie należy potraktować jako stanowisko Izby, które nie jest wiążące dla wnioskującego o udzielenie wyjaśnienia, jak również dla organów rozstrzygających w konkretnych sprawach.

{Urząd Gminy Elbląg, 2021-xx-xx, sygn. RG.0115.14.2021}
{RIO Olsztyn, 2021-08-26, sygn. RIO.III.072-91/2021}