Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo z dnia 22 kwietnia 2016 r. sygn. Fn.l.3031.1.26.2016, uzupełnione pismem z dnia 25 maja 2016 r. sygn. Fn.l.3031.1.26.2016, dotyczące prośby o udzielenie wyjaśnienia w sprawie konieczności podjęcia uchwały rady gminy dotyczącej wyrażenia zgody na udzielenie poręczenia pożyczki spółce RCZIUO „Czysty Region” na lata 2017-2031, uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.

Wstępnie stwierdzić należy, iż kwestia dotycząca udzielania poręczeń przez jednostki samorządu terytorialnego została uregulowana w samorządowych ustawach ustrojowych oraz w ustawie o finansach publicznych.

Mając na względzie dotychczasową linię orzeczniczą Kolegium RIO w Opolu stwierdzić należy, iż w sytuacji, gdy poręczenie ma charakter długoterminowy i odnosi się do zobowiązania, którego termin wykonania wykracza poza rok budżetowy, w którym poręczenie jest udzielane, organem właściwym do podjęcia decyzji w sprawie udzielenia poręczenia jest organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. W rozpatrywanej sprawie wynika to z interpretacji przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 446) oraz art. 94 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.).

Zgodnie z powołanym przepisem ustawy o samorządzie gminnym, do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym. Wobec tego do udzielania poręczeń długoterminowych, a więc takich, które przekraczają rok budżetowy, właściwy jest organ stanowiący jst, któremu przysługuje domniemanie kompetencji z art. 18 ust. 1 powołanej ustawy o samorządzie gminnym.

Jak wynika wprost z przepisu art. 94 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać poręczeń i gwarancji, z uwzględnieniem przepisów tejże ustawy, w granicach łącznej kwoty poręczeń i gwarancji określonej w uchwale budżetowej.

Tym samym, jak jednoznacznie wynika z powołanej regulacji, w uchwale budżetowej musi być określona łączna kwota poręczeń i gwarancji, która zakreśla sferę decyzyjną organu w zakresie wysokości udzielanych poręczeń, które muszą być związane z realizacją zadań konkretnej jednostki samorządu terytorialnego.

Należy zgodzić się, że obowiązujące przepisy nie wskazują jednoznacznie uprawnień poszczególnych organów j.s.t. do zaciągania zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji, a rozbieżności dotyczą zakresu uprawnień organu stanowiącego.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Opolu stoi na stanowisku, że w przypadku poręczeń wykraczających poza rok budżetowy, właściwym organem do podjęcia wspomnianej decyzji jest organ stanowiący natomiast w przypadku poręczenia krótkoterminowego organ wykonawczy. Powyższy pogląd co do kompetencji organu stanowiącego do udzielania poręczeń jest spójny z systemowym usytuowaniem tego organu, który, co do zasady, zaciąga zobowiązania długoterminowe lub udziela wyraźniej zgody na zaciąganie skonkretyzowanych zobowiązań o charakterze długoterminowym.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2016-06-17, sygn. NA.III-0221-7/2016}