Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo Pana Wójta zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia odnośnie możliwości udzielenia przez Gminę dotacji w oparciu o art. 221 ustawy o finansach publicznych Stowarzyszeniu, jako podmiotowi niezaliczonemu do sektora finansów publicznych i niedziałającemu w celu osiągnięcia zysku, na realizację projektu dotyczącego inwestycji w zakresie modernizacji budynku, w którym znajduje się siedziba Stowarzyszenia i który stanowi własność gminy – uprzejmie informuję:

Ze skierowanego do Izby pisma wynika, że Stowarzyszenie złożyło wniosek o dofinansowanie realizacji projektu modernizacji budynku współfinansowanego ze środków unijnych. Wniosek został uwzględniony i na mocy stosownej umowy Stowarzyszenie otrzymało wsparcie finansowe.

Budynek jest własnością Gminy, oddany w użyczenie temu Stowarzyszeniu. Ponieważ aktualnie nastąpił wzrost cen surowców i materiałów, Stowarzyszenie nie ma możliwości realizacji projektu w ramach planowanej pierwotnie kwoty wydatków i pokrycia różnicy z własnych środków.

Uwzględniając status prawny Stowarzyszenia (podmiot nie prowadzi działalności gospodarczej) oraz jego cele statutowe (w tym m.in. rozwijanie i propagowanie inicjatyw, postaw i działań na rzecz rozwoju Gminy Kobiele Wielkie, upowszechnianie historii i dorobku Gminy), Gmina stoi na stanowisku, iż udzielenie wsparcia finansowego w postaci dotacji celowej dla tego Stowarzyszenia jest prawnie dopuszczalne. Gmina planuje podjęcie uchwały w sprawie określenia trybu postępowania o udzielenie dotacji z budżetu Gminy Kobiele Wielkie, sposobu rozliczania i kontroli zadań zleconych podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku, na zadania inne niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W skierowanym do Izby wniosku podano również, że budynek po modernizacji będzie docelowo stanowił obiekt publiczny, pełniący funkcje turystyczne, rekreacyjne i kulturalne dla mieszkańców. Realizacja projektu przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności obiektu na terenie gminy, a co za tym idzie aktywizacji mieszkańców.

Udzielając odpowiedzi na sformułowane w piśmie Pana Wójta zapytanie, należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 221 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań.

Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie – na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym mowa w ust. 1.

Przywołany wyżej przepis przewiduje dwa tryby zlecania zadania i udzielania dotacji, w zależności od rodzaju zadań, jakie mogą być zlecone do wykonania. Jeżeli zlecenie dotyczy jednego z zadań określonych w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, do udzielania dotacji mają zastosowanie przepisy tej ustawy. Natomiast jeśli przedmiotem zlecenia miałyby być objęte inne zadania, to tryb postępowania o udzielenie dotacji, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jst, mając na względzie zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.

W konsekwencji dla udzielenia odpowiedzi na postawione pytanie koniecznym jest ustalenie, czy proponowaną dotację należałoby zaliczyć do dotacji na dofinansowanie inwestycji związanej z realizacją zadania, o którym mowa w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, czy też byłaby to dotacja na zadania inne niż przewidziane w tej ustawie.

W pierwszym przypadku do zlecenia realizacji zadania inwestycyjnego stosować należy przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w drugim zaś tryb udzielenia dotacji winien wynikać z uchwały organu stanowiącego jst.

Uwzględniając opis stanu faktycznego i przewidywania odnośnie do sposobu wykorzystania budynku, w ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi należy przyjąć, iż realizacja inwestycji związana byłaby z realizacją części zadań, o których mowa w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a zatem do ewentualnego zlecenia tego zadania inwestycyjnego i udzielenia dotacji powinny znaleźć zastosowanie przepisy tej ustawy. Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy, organy administracji publicznej wspierają lub powierzają w sferze, o której mowa w art. 4 realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 prowadzące działalność statutową w danej dziedzinie Wspieranie oraz powierzanie, o których mowa w ust. 1, odbywają się po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert albo w trybach określonych w art. 11 a-11 c lub art.19a.

Jeżeli zatem planowana inwestycja jest związana z realizacją zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, to nie można uznać, iż realizacja tej inwestycji jest zadaniem innym, niż określone w tym przepisie i dla wyboru wykonawcy tej inwestycji zastosować tryb, o którym mowa w art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych.

Nie można, w ocenie Izby, uznać, iż wykonanie modernizacji budynku może być uznane za zadanie w rozumieniu ustawy o finansach publicznych (art. 221), czy też ustawy o samorządzie gminnym (art.6 i art. 7). Modernizacja budynku mająca na celu polepszenie stanu technicznego oraz zwiększenie jego atrakcyjności nie jest realizacją zadań tej jednostki, rozumianych jako działania mające na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej Utrzymanie majątku w należytym stanie nie jest realizacją zadań danej jst. a służy realizacji zadań publicznych tej jednostki wynikających z obowiązującego prawa.

W tym stanie rzeczy, W ocenie RIO w Łodzi, należy uznać, że jst nie może podjąć uchwały w trybie art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych w celu stworzenia ram prawnych do udzielenia dotacji dla konkretnego podmiotu, w tym udzielenia dotacji na zaprojektowane „zadanie”, które nie może być uznane za realizację zadań w rozumieniu wcześniej przywołanych przepisów prawnych, czyli nie może być także uznane za zadanie inne niż wynika to z art 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Ewentualna uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego podjęta w trybie art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych może dotyczyć jedynie zlecania zadań innych niż wynikające z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ponieważ jak wyżej ustalono, przedmiotowe zadanie należy zaliczyć do inwestycji związanej z realizacją zadania z zakresu objętego treścią art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, to konsekwentnie należy przyjąć, że dotacja na to zadanie nie może być udzielona na podstawie uchwały jst.

Informuję jednocześnie, że stanowisko przedstawione w niniejszym piśmie udzielone zostało w ramach prowadzonej przez Izbę działalności informacyjnej i nie ma mocy wiążącej.

{RIO Łódź, 2022-04-22, sygn. WA 4120-14/2022-w}