Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo Pana Prezydenta zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia, czy Miasto może: 1) na podstawie art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych udzielić Stowarzyszeniu dotacji celowej na opracowanie dokumentacji projektowej dotyczącej modernizacji budynku, w którym prowadzi schronisko dla bezdomnych i noclegownię, w celu dostosowania do obowiązujących standardów, na podstawie umowy zawartej pomiędzy Miastem, a Stowarzyszeniem oraz 2) podjąć uchwałę w przedmiocie udzielenia pomocy finansowej podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku – uprzejmie informuję:

Ze skierowanego do Izby pisma wynika, że Stowarzyszenie zwróciło się do Prezydenta Miasta z wnioskiem o pomoc finansową w formie dotacji celowej na opracowanie dokumentacji projektowej przeznaczonej na realizację zadania polegającego na modernizacji budynku, w którym organizacja prowadzi schronisko dla osób bezdomnych i noclegownię, w celu dostosowania do obowiązujących standardów, określonych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie minimalnych standardów noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, schronisk dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi i ogrzewalni. Stowarzyszenie prowadzi schronisko i noclegownię w budynku będącym własnością Miasta na podstawie umowy dzierżawy (wcześniej umowy najmu). Miasto od wielu lat wspiera realizację zadania publicznego w zakresie organizowania i prowadzenia tymczasowego schronienia dla osób bezdomnych przez organizacje pozarządowe w trybie otwartego konkursu ofert. W wyniku prowadzonych konkursów od kilkunastu lat ww. zadanie realizuje stowarzyszenie, które obecnie zwróciło się do Miasta o pomoc finansową.

W ocenie Miasta Stowarzyszenie może otrzymać dotację celową z budżetu gminy na opracowanie dokumentacji projektowej dotyczącej modernizacji budynku, w którym prowadzi schronisko i noclegownię dla osób bezdomnych, z zastosowaniem przepisów ustawy o finansach publicznych w zakresie udzielenia dotacji celowej dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku (art. 221 uofp). Wskazano także, iż Rada Miejska, stosowną uchwałą, określi tryb postępowania o udzielenie dotacji, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania W następstwie powyższego, uwzględniając treść art 221 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, prezydent zawrze stosowną umowę z organizacją.

Dla udzielenia odpowiedzi na sformułowane w piśmie zapytania, konieczne jest ustalenie, czy opracowanie dokumentacji projektowej na modernizację budynku przeznaczonego i wykorzystywanego w celu prowadzenia schroniska i noclegowni dla osób bezdomnych jest zadaniem, o którym mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, czyli w jej art. 4, czy też jest to zadanie inne niż wynika z tej ustawy.

W ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi zadanie to (organizowanie i prowadzenie tymczasowego schronienia dla osób bezdomnych) jest zadaniem z zakresu pomocy społecznej, tj. zadaniem, o którym mowa w art. 17 ust.1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej. Realizacja tego zadania następuje przez przyznanie tymczasowego schronienia w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi (art. 48a ust. 1 ustawy o pomocy społecznej). W konsekwencji zlecenie realizacji tego zadania organizacjom pozarządowym i podmiotom, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie może być dokonane na podstawie art. 25 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy o pomocy społecznej, który to przepis w ust. 5 wprowadza regulację, iż do zlecenia zadań, o których mowa w ust. 1 stosuje się przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Zlecenie zadania może nastąpić jedynie na rzecz podmiotów prowadzących działalność w zakresie pomocy społecznej (ust. 1 art. 25). Zlecenie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert (ust. 4 art. 25).

Zwrócić również należy uwagę, że opracowanie dokumentacji projektowej modernizacji budynku, w którym jest prowadzone schronisko dla bezdomnych może być uznane za inwestycję związaną z realizacją zadań z zakresu pomocy społecznej Jednakże uwzględniając treść art. 25 ustawy o pomocy społecznej należy stwierdzić, że nie istnieje prawa możliwość zlecenia realizacji inwestycji związanej z realizacją zadań z zakresu pomocy społecznej, bo brak jest w tym zakresie regulacji, która takową możliwość by dopuszczała, zaś odnośnie do zlecenia tego rodzaju zadań me stosuje się art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, który takową możliwość wprowadza.

Nie można uznać także, iż samo zaprojektowanie modernizacji budynku może być uznane za zadanie w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych i ustawy o samorządzie gminnym. Utrzymanie majątku w stanie zdatnym do odpowiedniego używania/czy też przystosowanie do standardów wynikających z przepisów prawa/ nie jest realizacją zadań tej jednostki, a służy realizacji zadań wynikających zarówno z ustawy ustrojowej jak i innych przepisów prawa materialnego, w tym ustawy o pomocy społecznej.

Uwzględniając powyższe, w ocenie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi, należy uznać, że jst me może podjąć uchwały w trybie art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych w celu stworzenia ram prawnych do udzielenia dotacji dla konkretnego podmiotu, w tym udzielenia dotacji na zaprojektowane „zadanie”, które nie może być uznane za realizację zadań w rozumieniu wcześniej przywołanych przepisów prawnych, czyli nie może być uznane za zadanie inne niż wynika to z art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego podjęta w trybie art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych może dotyczyć jedynie zadań innych niż wynikające z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ponieważ jak wyżej wskazano, przedmiotowe zadanie należy zaliczyć do inwestycji związanej z realizacją zadania z zakresu pomocy społecznej, to konsekwentnie dotacja na to zadanie nie może być udzielona na podstawie uchwały jst, o której mowa w ust. 4 art. 221 ustawy o finansach publicznych.

Za powyższym stanowiskiem przemawia także treść ust. 6 art. 25 ustawy o pomocy społecznej, Przepis ten w sposób pozytywny przesądza o możliwości zawierania umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, których przedmiotem jest budowa, remont, utrzymanie lub wyposażenie domów pomocy społecznej. Treść przepisu jednoznacznie wskazuje, że w pozostałym zakresie zadań z zakresu pomocy społecznej zlecanie realizacji zadań inwestycyjnych czy remontowych organizacjom pożytku publicznego i podmiotom, o których mowa w art 3 ust 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie jest prawnie niedopuszczalne.

Informuję jednocześnie, że stanowisko przedstawione w niniejszym piśmie udzielone zostało w ramach prowadzonej przez Izbę działalności informacyjnej .

{RIO Łódź, 2022-04-22, sygn. WA 4120-13/2022-w}