Stanowisko RIO Łódź:

W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka zawierające wniosek o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych, to jest wskazanie, czy wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego mogą przekazać do budżetu województwa środki zgromadzone na funduszu zapasowym z przeznaczeniem na realizację zadań województwa z zakresu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego (w związku z art. 119 ust. 3 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz §5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2.10.2002r. w sprawie szczegółowych warunków gospodarki finansowej wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego…) uprzejmie informuję, co następuje:

Źródła dochodów własnych województwa określa art. 6 ustawy z dnia 13 listopada 2003r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Dochodami własnymi województwa są:

a) dochody uzyskiwane przez woj. jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych,

b) dochody z majątku województwa,

c) spadki, zapisy, darowizny na rzecz województwa oraz inne dochody wymienione expressis verbis w treści tego przepisu, w tym inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.

Analiza przywołanego przepisu art. 6 ustawy o dochodach jst prowadzi do wniosku, że katalog dochodów własnych województwa określają przepisy ustawy o dochodach jst oraz przepisy innych ustaw. Bacząc na treść art. 6 należy podkreślić, że planowane środki z funduszu zapasowego Word nie należą do żadnej kategorii dochodów, o których mowa w przywołanym wyżej przepisie, stad nie mogą stanowić źródła dochodów województwa. Także obowiązujące przepisy prawa, inne niż przywołana wyżej ustawa o dochodach, nie kreują dodatkowego źródła dochodu województwa odpowiadającego środkom, o których mowa w zapytaniu Pana Marszałka, zatem i z tego powodu środki te nie mogą stać się dochodami jednostki.

Art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o dochodach jst wśród potencjalnych dochodów województwa wymienia także spadki, zapisy i darowizny. Należy zatem odpowiedzieć na pytanie, czy Word jako samorządowa wojewódzka osoba prawna może przekazać na rzecz województwa pod tytułem darmym określone kwoty z przeznaczeniem na realizację zadań z zakresu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.

W myśl art. 117 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym do zadań ośrodka należy organizowanie egzaminów państwowych sprawdzających kwalifikacje osób. ubiegających się o uprawnienia pokierowania pojazdami oraz kierujących pojazdami /ust. 1/;ośrodek może wykonywać inne zadania z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego /ust.2/; ośrodek może wykonywać działalność gospodarczą, której wyniki będą przeznaczone na działalność, o której mowa w ust. 1 i 2 /ust,3/.

Stosownie do treści art. 119 ustawy ośrodek prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na zasadach określonych w niniejszej ustawie. Przepis ust. 2 art. 119 określa źródła przychodów ośrodka, zaś ust. 3 tegoż artykułu ustala kategorie rozchodów ośrodka. Jak wynika z treści ust. 3 ośrodek może wydatkować zgromadzone środki na bieżące utrzymanie ośrodka, prowadzenie egzaminów, inwestycje związane z działalnością ośrodka, a ponadto na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego na obszarze województwa, w szczególności przepisów o ruchu drogowym i podnoszenie kultury jazdy kierowców. Ustawodawca w tym miejscu poczynił dodatkowe warunki dla takowej działalności, albowiem działalność ta może być realizowana i odpowiednio środki wydatkowane jeżeli ośrodek posiada wolne środki niewykorzystane na wydatki, o których mowa w pkt 1-3 ust. 3 art. 119 ustawy.

Zgodnie z treścią §5 przywołanego wyżej rozp. Ministra Infrastruktury w Word tworzy się fundusz zapasowy. Fundusz ten przeznaczony jest do dyspozycji ośrodka na finansowanie działalności, o której mowa w art. 117 ust. 1 i 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym bądź na pokrycie strat bilansowych ośrodka. Przepis ten jest skonstruowany jasno i nie wymaga interpretacji. Z treści przepisu jednoznacznie wynika, że środki funduszu mogą być przeznaczone na realizację zadań ośrodka/za wyjątkiem finansowania działalności gospodarczej/ bądź na pokrycie strat bilansowych.

Reasumując tę część wywodu stwierdzić należy, że środki pozyskane przez ośrodki ruchu, w tym środki zgromadzone na funduszu zapasowym, mogą być przeznaczone na finansowanie zadań ośrodka. Katalog zadań z zakresu bezpieczeństwa oraz poprawy bezpieczeństwa nie jest przez ustawodawcę dookreślony, stąd wymaga interpretacji. Należy stwierdzić, że uprawniona interpretacja przepisu nie może zmierzać do nadania przepisowi znaczenia, które znacznie odbiega od treści wyraźnie zapisanej. Jeżeli zatem w przepisie art. 119 ust. 4 ustawy mowa jest o poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez m.in. popularyzację przepisów i podnoszenie kultury jazdy kierowców, to interpretacja nie może doprowadzić do takiej wykładni tego przepisu, a pośrednio także przepisu art. 117 ust. 2 który to przepis w wyniku zabiegów interpretacyjnych w sposób zasadniczy różnić się będzie od działalności zdefiniowanej przez ustawodawcę. W ocenie Izby treść przepisu, którą winniśmy odczytać w drodze interpretacji musi być przedmiotowo zbliżona do treści nadanej w sposób wyraźny przez ustawę. Jakkolwiek przepis ust. 4 art. 119 ustawy zawiera jak wyżej wskazano wyliczenie przykładowe, to owo wyliczenie narzuca interpretatorowi kierunek i zakres dopuszczalnej wykładni przepisu. Należy zatem stwierdzić, że ocena legalności dokonywanego wydatku/a więc i zadania Word/ wobec otwartego katalogu zadań odbywać się może poprzez analizę konkretnego przedsięwzięcia przy uwzględnieniu w interpretacji przepisu wyżej sformułowanych uwag.

Przy przedstawieniu powyższego zachodzi konieczność przesądzenia, czy woj. ośrodki mogą przekazać środki finansowe w formie darowizny na rzecz Województwa w celu realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego. W ocenie Izby, uwzględniając fakt, że Word są jednostkami finansów publicznych w stosunku do których obowiązuje niekwestionowana zasada, że w sprawach finansowych podmiotowi z sektora finansów. publicznych wolno tyle, na ile zezwala przepis, czego w niniejszej sprawie brak, to ośrodki te nie mogą w taki sposób wydatkować środków pieniężnych. Sprzeciwia się temu, o czym mowa wyżej, brak wyraźnej podstawy prawnej, a także przepis art. 44 ustawy o finansach publicznych oraz wszelkie rygory wynikające z przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, darowizna bowiem nie poddaje się ocenie według obligatoryjnie obowiązujących reguł ustalonych wyżej przywołanymi przepisami. Należy stwierdzić także, że poprzez ustanowienie darowizny podmiot ją ustanawiający nie realizuje swojego zadania lecz przyczynia się w sposób finansowy do realizacji zadań innego podmiotu – to Województwa.

Ośrodki mogą samodzielnie lub w porozumieniu z innymi podmiotami realizować zadania z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego na podstawie stosownych porozumień określając w szczególności wzajemne prawa i obowiązki. W takiej sytuacji podmioty realizujące wspólnie zadane, także wspólnie będą partycypować w kosztach jego realizacji.

Wobec zajętego stanowiska Izba uważa za niecelowe udzielanie wyjaśnień w kwestii możliwości przekazania przez Word środków finansowych Województwu, z przeznaczeniem na refundację wcześniej poniesionych wydatków.

{RIO Łódź, 2012-12-07, sygn. WA 4120-24/2012/w/}