Stanowisko RIO Kielce:

Szanowny Panie Starosto, wnioskiem z dnia 05.03.2020 roku, doręczonym na adres Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach w dacie 10.03.2020 roku, zwrócił się Pan o udzielenie odpowiedzi na pytanie:

– czy istnieje możliwość sfinansowania zadania „przegląd aparatów ochrony dróg oddechowych będących na wyposażeniu OSP” z wykorzystaniem rezerwy na Zarządzanie Kryzysowe Dział 754 „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona pożarowa” Rozdział 75421 § 4810.

Z przedstawionego w Pana piśmie stanu faktycznego wynika, że 2 jednostki OSP z terenu Powiatu Skarżyskiego wystąpiły do Starosty o sfinansowanie przeglądu aparatów wycofanych z użytkowania z powodu braku homologacji. Wskazane jednostki są w strukturach Krajowego Systemu Ratowniczo- Gaśniczego i często powoływane są do działań ratowniczych, w tym do zadań noszących znamiona sytuacji kryzysowej.

Na wstępie informuję, że w obecnej sytuacji panującej w kraju, środki rezerwy celowej na zarządzanie kryzysowe winny być przede wszystkim przeznaczane na zapobieganie, przeciwdziałanie i zwalczanie COVID-19, na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz.374, 567 oraz 568). Tryb podjęcia w/w ustawy i zaproponowane w niej rozwiązania jednoznacznie wskazują na to, że mamy do czynienia z sytuacją, w której podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo ludzi mają prawo do działań dających się zakwalifikować jako zarządzanie kryzysowe w rozumieniu ustawy o zarządzaniu kryzysowym.

Odpowiadając jednakże na postawione pytanie, wskazać należy na następujące okoliczności.

Zarówno przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 1372 ze zm.) – dalej u.o.p., jak również przepisy ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 1398 ze zm.) – dalej u.z.k., nie uzasadniają sfinansowania zadania przegląd aparatów ochrony dróg oddechowych będących na wyposażeniu OSP” ze środków rezerwy na zarządzanie kryzysowe, w okolicznościach faktycznych przedstawionych we wniosku o udzielenie wyjaśnienia.

Stosownie do art. 32 ust. 2 u.o.p. koszty wyposażenia i zapewnienia gotowości bojowej – ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina. Powyższe koszty ponoszone przez gminę dotyczą również jednostek ochotniczej straży pożarnej działających w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Nadto, jak wynika z art. 33 ust. 1 u.o.p. budżet państwa uczestniczy w kosztach funkcjonowania jednostek ochotniczej straży pożarnej działających w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż wyszczególnione w art. 14 u.o.p. cele i zadania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, realizowane przez starostę na obszarze powiatu, nie upoważniają starosty do ponoszenia kosztów wyposażenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej działających w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego ze środków pochodzących z rezerwy na zarządzanie kryzysowe.
Również zadania własne powiatu w zakresie ochrony przeciwpożarowej określone w 21b u.o.p. nie dają podstaw do ponoszenia w/w kosztów ze środków pochodzących z rezerwy na zarządzanie kryzysowe.

Pojęcie zarządzania kryzysowego określone w art. 2 u.z.k. to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej. W art. 3 pkt 1-4 u.z.k. zdefiniowano poszczególne elementy tworzące definicję zarządzania kryzysowego, w tym w pkt 1 sytuację kryzysową, rozumianą jako sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków.

Z okoliczności faktycznych przedstawionych we wniosku o udzielenie wyjaśnienia wynika, że potrzeba dokonania przeglądu aparatów ochrony dróg oddechowych będących na wyposażeniu jednostek OSP jest wynikiem upływu okresu ich homologacji. Konieczność poniesienia kosztów tej usługi nie stanowi następstwa zaistnienia sytuacji kryzysowej, jako elementu tworzącego zarządzanie kryzysowe, lecz związana jest z funkcjonowaniem OSP i jej zadaniami w warunkach normalnych. Wskazana wyżej usługa przeglądu aparatów ochrony dróg oddechowych nie stanowi zatem realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego, w związku z powyższym nie może być pokryta z rezerwy celowej na zarządzanie kryzysowe.

Jednocześnie pragnę podkreślić, że jest to jedynie stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach, która nie posiada uprawnień do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów prawa.

{RIO Kielce, 2020-04-03, sygn. Wl.54.19.2020}