Stanowisko RIO Łódź:

Do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi wpłynęło zapytanie, czy wydatki na opróżnianie koszy ulicznych oraz organizację utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów (tereny przeznaczone do użytku publicznego, na których ustawione są kosze uliczne) mogą być sfinansowane z nadwyżki roku poprzedniego?

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie jednostka wskazała, że art. 6r ust. 2c ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach umożliwia ze środków pochodzących z opłat na gospodarowanie odpadami komunalnymi, które nie zostały wykorzystane w poprzednim roku budżetowym sfinansowanie zadania związanego ze zbieraniem i pozbywaniem się zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu pojemnikach ustawionych na chodniku (tzw. kosze uliczne). Ponadto, zdaniem wnioskodawcy, środki pochodzące z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które nie zostały wykorzystane w poprzednim roku budżetowym. gmina może wykorzystać na organizację utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów’, tj. teren użytku publicznego, na którym ustawione są kosze uliczne. Organizacja, o której mowa w art. 6r ust. 2e ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, obejmuje zbieranie odpadów, zamiatanie i czy szczenie terenu publicznego (tj. miejsca gromadzenia odpadów) oraz zakup odpowiedniego sprzętu umożliwiającego realizację powyższych zadań W związku z powyższym, nadwyżka za rok 2022 z tytułu w/w opłaty może być przeznaczona na koszty związane z opróżnianiem koszy ulicznych ustawionych na chodnikach na terenie miasta oraz na organizację utrzymania w odpowiednim stanic sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów (tereny przeznaczone do użytku publicznego, na których ustawione są kosze uliczne).

Odnosząc się do stanowiska przedstawionego wyżej uprzejmie informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przychyla się do stanowiska wnioskodawcy w zakresie przeznaczenia środków pochodzących z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi niewykorzystanych w poprzedzającym roku budżetowym na pokrycie kosztów związanych z następującymi celami: (i) zbieraniem i pozbywaniem się odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do lego celu pojemnikach ustawionych na chodniku (koszy publicznych): (ii) organizacji utrzymania w odpowiednim sianie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów na terenie użytku publicznego. mi klon m ustawione są kosze uliczne: (iii) zbieranie odpadów, o ile maja one charakter komunału) . (iv) zamiataniem i czyszczeniem terenu publicznego (tj. miejsca gromadzenia odpadów): oraz (v) zakupem sprzętu umożliwiającego realizację ww. zadań.

Izba nie podziela natomiast stanowiska wnioskodawcy w zakresie przeznaczenia środków pochodzących z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi niewykorzystanych w poprzedzającym roku budżetowym na pokrycie kosztów zbierania i pozbywania się zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości.

Należy zauważyć, że zgodnie z brzmieniem art. 6r ust. 2c ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach środki pochodzące z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które nie zostali wykorzystane w poprzednim roku budżetowym, gmina wykorzystuje na pokrycie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, u tym kosztów, o których mowa w ust. 2a,2aa i 2b, a także kosztów wyposażenia terenów przeznaczonych do użytku publicznego w pojemniki lub worki, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych, ich opróżnianie oraz utrzymywanie tych pojemników u odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym oraz organizacji i utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów Ustawodawca zatem wyraźnie wskazał, że nadwyżka może zostać wykorzystana na funkcjonowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Legalna definicja odpadów komunalnych zawarta została w przepisie art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy z dn. 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U.2022.699 t.j. z dnia 2022.03.29). którą zgodnie z art. 1a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stosuje się w sprawach dotyczących postępowania z odpadami komunalnymi.

Zgodnie z ww definicją: przez odpady komunalne rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów z gospodarstw domowych, w szczególności niesegregowane /zmieszane) odpady komunalne i odpady selektywnie zebrane:

a) z gospodarstw domowych, w tym papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, bioodpady, drewno, tekstylia, opakowania, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte baterie i akumulatory oraz odpady wielkogabarytowe w tym materace i meble, oraz

b) ze źródeł innych niż gospodarstwa domowe, jeżeli odpady te są podobne pod względem charakteru i składu do odpadów z gospodarstw domowych.

– przy czym odpady komunalne nie obejmują odpadów z produkcji, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, zbiorników bezodpływowych, sieci kanalizacyjnej oraz z oczyszczalni ścieków w tym odpadów ściekowych pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych.

Biorąc pod uwagę treść ww. definicji należy wywnioskować, że kryterium decydującym o zaliczeniu danych odpadów do odpadów komunalnych jest źródło ich powstania, tj. z gospodarstwa domowego, oraz podobieństwo do odpadów, które z takiego źródła pochodzą.

Zasadniczo zatem odpady zgromadzone w przeznaczonych do tego celu pojemnikach ustawionych na chodniku (koszach publicznych) spełniają definicję odpadu komunalnego. Biorąc pod uwagę brzmienie art. 6r ust. 2e ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, stanowiące o pokryciu kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, stanowisko wnioskodawcy w zakresie zbierania i pozbywania się odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu pojemnikach ustawionych na chodniku (koszy publicznych) oraz organizacji utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów na terenie użytku publicznego, na który m ustawione są kosze uliczne jest prawidłowe.

Natomiast użyte przez wnioskodawcę pojęcie „zadania (gminy) związanego ze zbieraniem i pozbywaniem się zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości” ma charakter ogólny i niejasny, u związku z czym, biorąc pod uwagę stan faktyczny, niemożliwe jest bezpośrednie odniesienie się do zasadności przeznaczenia nadwyżki budżetowej na sfinansowanie takich kosztów. Nie można bowiem jednoznacznie stwierdzić charakteru oraz źródła powstania takich zanieczyszczeń.

Dodatkowo, zdaniem wnioskodawcy, organizacja, o której mowa w art. 6r ust 2c ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obejmuje (i) zbieranie odpadów, (ii) zamiatanie- i czyszczenie terenu publicznego (tj. miejsca gromadzenia odpadów): oraz (iii) za kup sprzętu umożliwiającego realizacje ww. zadań.

Art. 6r ust. 2c ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stanowi o kosztach m.in (i) funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi: (ii) opróżniania odpadów komunalnych, oraz (iii) organizacji i utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów. Wykładnia tego przepisu pozwala zatem na stwierdzenie, że środki pochodzące z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi niewykorzystane w poprzedzając) m roku budżetowym mogą zostać wykorzystane na zbieranie odpadów oraz zamiatanie i czyszczenie terenu publicznego zawężonego do miejsca gromadzenia odpadów komunalnych. Nadwyżka może również zostać wykorzystana do zakupu sprzętu umożliwiającego realizację w w. zadań.

Regionalna Izba Obrachunkowa w Lodzi informuje jednocześnie, że stanowisko przedstawione w niniejszym piśmie udzielone zostało w ramach prowadzonej przez Izbę działalności informacyjnej i nie ma mocy wiążącej.

{RIO Łódź, 2022-11-03, sygn. WA 4120-32/2022-w}