Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo z dnia 1 czerwca 2015 r., sygn. FN.030.8.2015, dotyczące wniosku o udzielenie wyjaśnienia w sprawie możliwości samodzielnego podpisania umowy przez Koło Gospodyń Wiejskich nieposiadające osobowości prawnej, informuję co następuje.

Wstępnie należy wskazać, że Koła Gospodyń Wiejskich funkcjonują w oparciu o przepisy ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz.U. z 1982 r., Nr 32, poz. 217 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 22 ust. 3 powołanego aktu prawnego, koło gospodyń wiejskich działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu, określającego cele i zadania koła, uprawnienia i obowiązki członków, formy i środki działania, tryb podejmowania uchwał przez organy koła oraz uprawnienia i obowiązki tych organów. Regulamin może przewidywać udział w działalności koła kobiet nie będących członkami kółka rolniczego, związanych charakterem swej pracy ze środowiskiem wiejskim. Zgodnie z brzmieniem ust. 4 powyższego przepisu we wsiach, w których nie działają kółka rolnicze, mogą być zakładane samodzielne koła gospodyń wiejskich, działające na podstawie regulaminu rejestrowanego w wojewódzkim związku rolników, kółek i organizacji rolniczych.

W przedstawionym przez gminę stanie faktycznym, Samodzielne Koło Gospodyń Wiejskich w Bukowiu, uczestniczyło w otwartym konkursie ogłoszonym przez organ wykonawczy gminy na realizację zadań publicznych na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.). Wskazana regulacja prawna nie przewiduje szczegółowych unormowań w zakresie możliwości otrzymywania dotacji przez kółka rolnicze lub działające w ich strukturach koła gospodyń wiejskich.

Rozpatrując przedmiotowe zagadnienie należy wskazać, że art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego stanowi jakie podmioty uznaje się za organizacje pozarządowe. Zgodnie z brzmieniem ustawowym organizacjami pozarządowymi są:

1) niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych,
2) niedziałające w celu osiągnięcia zysku
– osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem ust. 4.

Na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy, organy administracji publicznej powierzają w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4, realizację zadań publicznych organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3, prowadzącym działalność statutową w danej dziedzinie.

Biorąc pod uwagę wyżej wymienioną definicję brak jest podstaw umożliwiających nawiązanie prawnie skutecznej umowy dotacyjnej przez podmiot nieposiadający osobowości prawnej lub zdolności prawnej.

Ponadto, przedstawiona przez gminę propozycja podpisania umowy przez Opolski Związek Rolników i Organizacji Społecznych nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawnych, gdyż jak wynika z treści przesłanego zapytania, związek ten nie brał udziału w konkursie zorganizowanym przez gminę.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2015-07-03, sygn. NA.III-0221-21/2015}