Stanowisko RIO Zielona Góra:

W nawiązaniu do wniosku o udzielenie wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych, skierowanego do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze na podstawie art. 13 pkt. 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (j.t. Dz.U. z 2022 r., poz. 1668) z dnia 18 sierpnia 2022 r. znak DZ.1.9024.2.2022, w sprawie możliwości realizacji planowanej inwestycji w Wielospecjalistycznym Szpitalu Wojewódzkim Sp. z o.o. w Gorzowie Wlkp., realizowanej przez Samorząd Województwa Lubuskiego w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, informuję, co następuje:

Stosownie do art. 216 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 547), samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami w zakresie promocji i ochrony zdrowia. W procesie realizacji zadań własnych jednostka samorządu terytorialnego ma prawo wykorzystywać zarówno swój majątek, jak i majątek cudzy, do którego posiada tytuł prawny. Przepis art. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (j.t. Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 ze zm.) określa, że każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami. Stosownie do art. 3 pkt 11 wyżej powołanej ustawy, przez pojęcie prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane należy rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych. Prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane może wynikać ze stosunku zobowiązaniowego. Tym stosunkiem zobowiązaniowym, jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny, może być m.in. umowa użyczenia nieruchomości lub umowa nieuregulowana w kodeksie cywilnym – umowa nienazwana (wyrok NSA z dnia 21 października 2016 r. sygn. 11 OSK 103/15). Należy szczególnie podkreślić, że przy realizacji przedsięwzięcia na nie swoim gruncie, jednostka samorządu terytorialnego powinna mieć na względzie w szczególności przepis art. 44 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów i optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów.

Odpowiadając na pytanie trzecie i czwarte zawarte we wniosku, informuję, że Izba podziela przedstawione we wniosku stanowisko Województwa, że jednostka samorządu terytorialnego może rozliczyć inwestycję w spółce, w której posiada 100% udziałów, jako inwestycję w obcym środku trwałym, w tym również, że jednostka może amortyzować inwestycję w obcym środku trwałym do czasu przekazania jej efektów spółce.

Obowiązujące przepisy prawa, w tym w szczególności ustawa kodeks spółek handlowych, pozwalają na przeniesienie zrealizowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego inwestycji do spółki (na podwyższenie kapitału zakładowego) w formie aportu w zamian za objęcie udziałów w spółce.

Odnosząc się natomiast do kwestii podnoszonych we wniosku w pytaniu drugim należy wskazać, że przepis art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych odnosi się do zasad dokonywania wydatków ze środków publicznych. Wysokość wydatków jednostki samorządu terytorialnego i ich przeznaczenie na konkretne zadania określają uprawnione organy jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze wykonywanie wszystkich zadań, w tym również w jak przypadku Województwa – potrzeb w zakresie ochrony zdrowia, oczywiście z zachowaniem zasad określonych w tym przepisie. Zgodnie z art. 6 ustawy o samorządzie województwa, samorząd województwa wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, dysponuje mieniem wojewódzkim oraz prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu. Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi Izby z punktu widzenia legalności, o czym stanowi art. 171 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz przepisy art. 11 ust. 1 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Ponadto, zgodnie z art. 13 pkt 11 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, do zadań Izby należy udzielanie wyjaśnień na wystąpienia podmiotów wymienionych w art. 1 ust. 2 ustawy, w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych, natomiast kwestia oceny inwestycji pod względem celowości i gospodarności, wykracza poza zadania i kompetencje określone w wyżej powołanych przepisach.

Jednocześnie wskazuję, że stanowisko zaprezentowane w piśmie nie jest prawnie wiążącą wykładnią obowiązujących przepisów prawa, a stanowi jedynie pogląd Izby w zakresie zagadnień objętych zapytaniem.

{RIO Zielona Góra, 2022-09-05, sygn. RIO.II.K.061.7.2022}