Stanowisko RIO Lublin:

W związku z otrzymanym w dniu 21 marca 2022 r. pismem z prośbą o udzielenie wyjaśnienia w zakresie przeznaczenia środków z opłat i kar za korzystanie ze środowiska, o których mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1973 z późn.) – dalej jako POŚ informuję, że tutejsza Izba przychyla się do stanowiska zaprezentowanego w Pana piśmie.

Z uwagi na to, że opłaty za korzystanie ze środowiska stanowią dochód budżetów JST, tym samym środki te przeznaczane są na realizację zadań związanych z ochroną środowiska oraz innych zadań o charakterze publicznym. Ustawodawca redystrybucję środków z opłat do budżetów gmin i powiatów reguluje łącznie z administracyjnymi karami pieniężnymi. Sposób podziału wpływów z opłat i kar określony jest w art. 402 ust. 4-7 POŚ. Jak wynika natomiast z art. 403 ust. 1 i 2 POŚ, istotą obowiązku gmin i powiatów jest finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie przedmiotowym określonym w prawie ochrony środowiska w wysokości nie mniejszej niż pozostająca do ich dyspozycji kwota wpływów z opłat i kar, o których mówi art. 402 ust. 4, 5 i 6 ustawy. Ustawa wskazuje więc minimalną wysokość nakładów gmin i powiatów na finansowanie zadań wymienionych w prawie ochrony środowiska, nie odnosi się natomiast do tego z jakich źródeł są one finansowane. Jednocześnie w POŚ nie został sformułowany wymóg, by wpływy z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust. 4, 5 i 6, przeznaczone były na finansowane celów wskazanych w POŚ.

W ocenie tutejszej Izby, z powołanych powyżej przepisów wynika, że istotą obowiązku gmin w przedmiotowym zakresie jest zapewnienie finansowania w określonej wysokości a nie — samo „znaczenie” tych pieniędzy w taki sposób, by był związek pomiędzy wpływem a wydatkiem. Wobec powyższego dopuszczalne wydaje się przeznaczenie środków pochodzących z opłat i kar za korzystanie ze środowiska na cele wskazane w Pana piśmie.

W powyższym zakresie stanowisko tutejszej Izby jest zbieżne z aktualnym stanowiskiem Ministerstwa Ochrony Środowiska, zgodnie z którym samorządy nie są zobowiązane przeznaczać środków z tytułu opłat i kar za korzystanie ze środowiska wyłącznie na cele związane z ochroną środowiska; muszą natomiast finansować zadania wynikające z Prawa ochrony środowiska w co najmniej takiej wysokości jaki jest poziom wpływów z tytułu opłat i kar za korzystanie ze środowiska.

Jednocześnie informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie, prowadząc działalność informacyjną, instruktażową i szkoleniową przedstawia wyłącznie swoje stanowisko i nie jest upoważniona do wydawania rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach ani do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa.

{RIO Lublin, 2022-04-12, sygn. RIO.V.070.25.2022}