Przedawnienie należności z tytułu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej

Stanowisko RIO Lublin:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie odpowiadając na wniosek z 14 stycznia 2020 r. złożony w trybie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2137) informuje, że przychyla się do stanowiska zaprezentowanego we wniosku i wyjaśnia.

Ad.1
Wnioskodawca słusznie zauważa, iż w zakresie przedawnienia należności z tytułu wydatków na świadczenia z pomocy społecznej, ustawodawca w art. 104 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1507) zamieścił kompleksową regulację ustalając, że omawiane należności ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat, licząc od dnia, w którym decyzja ustalająca te należności stała się ostateczna, z jednoczesnym zastrzeżeniem, iż bieg przedawnienia przerywa odroczenie terminu płatności należności lub rozłożenie spłaty należności na raty. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu ustalonym jako ostatni dzień spłaty odroczonej należności lub po dniu ustalonym jako ostatni dzień spłaty ostatniej raty należności.

Ustawodawca w powołanym przepisie uregulował zatem wprost sytuacje, w których dochodzi do przerwania biegu przedawnienia. Przy takim brzmieniu przepisu, nieprawidłowym wydaje się rozszerzanie katalogu przypadków przerywania biegu przedawnienia o ten przewidziany w art. 70 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.).

Ad. 2
Do spraw dotyczących niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym, w rozumieniu art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.), nieuregulowanych tą ustawą, stosownie do art. 67 ust. 1 tej ustawy stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.) i odpowiednio przepisy działu III ustawy – Ordynacja podatkowa.

W myśl art. 59 §1 pkt 9 ustawy – Ordynacja podatkowa, gdy upłynie termin przedawnienia, zobowiązanie wygasa.
Skutek ten powstaje z mocy prawa i musi być uwzględniany z urzędu przez organ, przed którym postępowanie się toczy, niezależnie od tego, czy dotyczy to postępowania prowadzonego przez organ pierwszej instancji, organ odwoławczy czy też postępowania przed sądem administracyjnym. Wszystkie te organy, stwierdzając ujemną przesłankę kontynuowania postępowania, są zobligowane do jego zakończenia (umorzenia). Oznacza to, że należność jednostki o charakterze publicznoprawnym – po upływie określonego czasu, chociaż niezapłacona, wygasa, zaś wierzyciel, nie ma już podstaw do jej egzekwowania.

Jednocześnie informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie, prowadząc działalność informacyjną, instruktażową i szkoleniową przedstawia wyłączne swoje stanowisko i nie jest upoważniona do wydawania rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach ani do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa.

{RIO Lublin, 2020-02-11, sygn. RIO – I – 430/1/2020}