Stanowisko RIO Lublin:

Wnioskiem z dnia 25 listopada br. zwrócił się Pan z zapytaniem o możliwość prowadzenia przez Urząd Gminy wspólnej obsługi finansowej samorządowego zakładu budżetowego – Zakładu Gospodarki Komunalnej za odpłatnością jednostki obsługiwanej. Odnosząc się przedstawionego zagadnienia informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie nie przychyla się do przedstawionego w Pana piśmie stanowiska.

Przede wszystkim wskazać należy, że kluczowe regulacje prawne dotyczące poruszonej problematyki ujęte są w przepisach art. 10a-10b ww. ustawy o samorządzie gminnym. Stosownie do zawartych tam uregulowań jednostka samorządu terytorialnego może zapewnić wspólną obsługę, w szczególności administracyjną, finansową i organizacyjną swoim jednostkom organizacyjnym (w tym samorządowemu zakładowi budżetowemu jako jednostce organizacyjnej gminy zaliczanej do sektora finansów publicznych). W tym celu powołuje jednostkę organizacyjną, będącą jednostką budżetową (określaną często jako centrum usług wspólnych). W ramach tej obsługi centrum może wykonywać zadania, które zostały mu przypisane uchwałą rady gminy.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.) wprowadziła w art. 14 możliwość wykonywania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego – w zakresie określonym w tym przepisie – przez samorządowe zakłady budżetowe, a w art. 15-16 określiła zasady ich funkcjonowania oraz prowadzenia gospodarki finansowej. Samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych, a podstawą jego gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem. Samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu gminy dotacje przedmiotowe, dotacje celowe na zadania bieżące finansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu UE i ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji, a w zakresie określonym w odrębnych ustawach także dotacje podmiotowe.

Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, że celem wspólnej obsługi, uregulowanej w art. 10a-10d ustawy o samorządzie gminnym jest obsługa jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego, które w przeważającej mierze są finansowane przez nią samą. Logiczną konsekwencją jest zatem wniosek, że finansowanie Urzędu Gminy jako jednostki wykonującej wspólną obsługę spoczywać musi na jednostce samorządu.

Mając na uwadze wskazane powyżej specyficzne usytuowanie samorządowego zakładu budżetowego – w przypadku określonym we wniosku – Zakładu Gospodarki Komunalnej jako jednostki organizacyjnej Gminy, w opinii Izby obowiązujące obecnie regulacje prawne nie pozwalają, w przypadku objęcia Zakładu wspólną obsługą administracyjną, finansową czy organizacyjną, na ustalenie odpłatności jednostki obsługiwanej na rzecz organu obsługującego tj. Urzędu Gminy za realizację tej obsługi.

{RIO Lublin, 2020-12-21, sygn. RIO – I – 430/51/20}