Stanowisko RIO Białystok:

Regionalna Izba Obrachunkowa odpowiadając na wniosek o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów otrzymany 16 lutego 2018 r., wyjaśnia co następuje.

Nauczycielom realizującym w ramach pensum obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin (np. zajęcia z języka polskiego, logopedyczne czy na świetlicy, wskazane w przykładzie pierwszym złożonego wniosku) należy ustalić jedno pensum (łączone, uśrednione). Takie pensum powinno być ustalone również dla nauczycieli wskazanych w przykładzie drugim i trzecim. Na chwilę obecną tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dla nauczycieli realizujących w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin określa organ prowadzący szkołę, o czym stanowi art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189, ze zm.).

Przywołany przepis art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela zostanie zmieniony z dniem 1 września 2018 r. – uchylona zostanie delegacja do określania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dla nauczycieli realizujących w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin. Z dniem 1 września 2018 r. w Karcie Nauczyciela dodany zostanie do art. 42 ustęp 5c – na podstawie art. 76 pkt 22 lit. b) ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2203). Przepisem tym ustawodawca ureguluje sposób ustalania pensum łączonego dla nauczycieli realizujących w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin. Tym samym kompetencję w tym zakresie utracą organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z brzmieniem nowego przepisu nauczycielom realizującym w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin zajęć tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć ustala się jako iloraz łącznej liczby realizowanych godzin i sumy części etatów realizowanych w ramach poszczególnych tygodniowych wymiarem godzin zajęć, przy czym wynik zaokrągla się do pełnych godzin w ten sposób, że czas zajęć do pół godziny pomija się, a powyżej pól godziny liczy się za pełną godzinę. Godziny wyliczone ponad ten wymiar stanowią godziny ponadwymiarowe. W oparciu o przywołany przepis pensum w podanych przykładach wyniesie:

Przykład 1

23 godziny (godziny z różnych pensum w ramach stosunku pracy, etatu) : 1,22 (etat dla 23 godzin: 18/18 + 3/22 + 2/26) = 18,85 w zaokrągleniu 19 godzin, a ogółem realizowana liczba godzin wynosi 25, zatem 6 godzin stanowią godziny ponadwymiarowe

Przykład 2

27 godzin: 1,28 (5/18 + 11/22 + 11/22) 21,1 w zaokrągleniu 21 godzin, a ogółem liczba godzin wynosi 27, zatem 6 godzin stanowią godziny ponadwymiarowe

Przykład 3

30 godzin: 1,37 (9/18 + 10/22 + 11/26) = 21,89 w zaokrągleniu 22 godziny, a ogółem liczna godzin wynosi 30, zatem 8 godzin to godziny ponadwymiarowe.

Zatem przyjęta przez Państwa metodologia jest w ocenie Izby właściwa (zgodna z przepisem art. 42 ust. 5c Karty Nauczyciela) tylko w przykładzie trzecim. W przykładzie pierwszym i drugim należy zastosować metodologię wskazaną powyżej.

W ocenie Izby z art. 42 ust. 5c Karty Nauczyciela nie wynika możliwość dokonywania wyboru – przy etacie łącznym z różnych wymiarów – które z godzin (z którego wymiaru podlegającego łączeniu) będą realizowane jako ponadwymiarowe, a w efekcie w jakiej wysokości będą opłacane. Według zacytowanego w zapytaniu § 8 ust. 1 regulaminu wynagradzania nauczycieli w szkołach prowadzonych przez gminę Suwałki wynagrodzenie za godzinę ponadwymiarową ustala się dzieląc stawkę wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela z osobistego zaszeregowania przez miesięczną liczbę godzin tygodniowego obowiązkowego wymiar dla rodzaju zajęć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych realizowanych przez nauczyciela w ramach godzin ponadwymiarowych. W ocenie Izby przy etacie łączonym z różnych wymiarów przepis ten w podkreślonej części nie może mieć prawidłowego zastosowania, ponieważ jest sprzeczny z wcześniej wyrażoną ogólną zasadą obliczania wynagrodzenia za godzinę ponadwymiarową (dawałby inne wyniki obliczenia). Przy etacie łączonym tygodniowy obowiązkowy wymiar to wymiar ustalony zgodnie z art. 42 ust. 5c Karty Nauczyciela. Przy etacie łączonym z różnych wymiarów nie ma możliwości zdefiniowania tygodniowego wymiaru obowiązkowego dla poszczególnych rodzajów realizowanych zajęć (wymiarów), które w skład etatu łączonego wchodzą – takie pojęcie nie występuje w ustawie. Nauczyciel realizujący etat łączony ze stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin posiada odrębnie ustalony tygodniowy obowiązkowy wymiar, stanowiący podstawę ustalania liczby godzin ponadwymiarowych (odnoszący się do sumy godzin ze wszystkich wymiarów podlegających łączeniu). Wynagrodzenia za zrealizowaną godzinę ponadwymiarową ponad pensum ustalone z etatów łączonych dla stanowisk o różnym wymiarze nie należy zatem wiązać z rodzajem faktycznie realizowanych godzin ponadwymiarowych. Rodzaj prowadzonych zajęć nie ma wtedy znaczenia. Przykładowo wynagrodzenie za jedną godzinę ponadwymiarową dla nauczyciela mianowanego z pensum łączonym wynoszącym 18 wyniesie 35,74 zł (wynagrodzenie 2.681 zł: 75 (4,16 x 18)).

Wskazania wymaga też, że § 1 ust. 3 uchwały Nr XXVIII/229/17 Rady Gminy Suwałki z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie określenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli realizujących w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin… – która przestanie obowiązywać od 1 września 2018 r. – stanowi, że „W sytuacji, jeżeli łączna liczba godzin realizowanych przez nauczyciela, o którym mowa w ust. 1 przekracza liczbę godzin tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć obliczonego zgodnie z zasadami określonymi w tym ustępie, za podstawę obliczenia liczby godzin ponadwymiarowych i wartości godziny ponadwymiarowej, przyjmuje się wskazany tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin.” Cytowany w zapytaniu § 8 uchwały z 27 czerwca 2017 r. wykazuje zatem kolizję również z § 1 ust. 3 aktualnie obowiązującej uchwały z 28 lutego 2017 r. Z przedstawionych względów zasadnym jest w ocenie Izby rozważenie przedłożenia Radzie Gminy Suwałki projektu uchwały przewidującej usunięcie z § 8 ust. 1 regulaminu wynagradzania zwrotu „dla rodzaju zajęć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych realizowanych przez nauczyciela w ramach godzin ponadwymiarowych lub w ramach doraźnego zastępstwa”

W obecnie obowiązującym porządku prawnym brak jest podmiotów upoważnionych do wydawania wiążącej wykładni przepisów prawa. Wobec tego niniejsze stanowisko w sprawie proszę potraktować jako niewiążącą opinię prawną.

{Gminny Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół w Suwałkach, 2018-02-16, sygn. -}
{Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku, 2018-03-09, sygn. RIO.II-025-9/18}