Organ podatkowy

Stanowisko RIO Opole:

W odpowiedzi na pismo z dnia  25 sierpnia 2016 r., sygn. OR-1.0110.0009.2016 w sprawie udzielenia wyjaśnienia na pytania:

1. Czy ze zmiany zasięgu terytorialnego tut. jednostki i zarazem zmiany właściwości miejscowej organu podatkowego dla podatników podatków i opłat lokalnych oraz opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na terenach przyłączanych, wyniknie konieczność przejęcia sald rozliczeń z podatnikami (zobowiązania i nadpłaty podatników) za okresy poprzedzające zmianę właściwości miejscowej,

2. Czy rozliczenie należności i nadpłat między „dotychczasowym”, a „nowym” organem podatkowym, po zmianie właściwości miejscowej może nastąpić w formie porozumienia między tymi organami,

3. Czy przy wdrażaniu zmiany właściwości organu podatkowego właściwe będzie skorzystanie z zasad ustalonych dla organów podległych Ministrowi Finansów w przepisach wykonawczych do ustawy o finansach publicznych,

4. Czy w kontekście zmiany granic istnieje po stronie podatników (osób fizycznych) podatku od nieruchomości, rolnego i leśnego obowiązek złożenia informacji o nieruchomościach po dniu 1 stycznia 2017 r. do nowego organu, tj. Prezydenta Miasta Opola pomimo, że złożyli wcześniej takie informacje do organów gmin, w których posiadali nieruchomości i nie zaszły żadne okoliczności dotyczące powstania, wygaśnięcia lub zmiany obowiązku podatkowego? A jeżeli istnieje taki obowiązek, to czy w razie niezłożenia informacji (nowy) organ podatkowy powinien wszczynać postępowania podatkowe celem wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe, uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.

Analizując podniesione w piśmie wnioskodawcy zagadnienia, wstępnie należy wskazać na przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm., dalej: O.p.), która w art. 2 § 1 pkt 1 i 3 stanowi, że przepisy ustawy stosuje się do podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe, opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych. Podobne regulacje znajdują się w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz.U. z 2016, poz. 250 ze zm.). Powołany akt prawny w art. 6q ust. 1 przewiduje, że w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

Powracając do rozwiązań prawnych przewidzianych w Ordynacji podatkowej, kluczowe dla omawianego zagadnienia są przepisy art. 17 O.p. Wprowadza on bowiem zasadę, zgodnie z którą jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej. właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 § 2.

W przedmiotowej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 6 ust. 7 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 716 ze zm.), w myśl którego organem właściwym w sprawach podatku od nieruchomości jest organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Tożsame regulacje znajdują się w art. 6a ust. 6 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 617) i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 374). Zmiana miejsca położenia przedmiotu opodatkowania następuje w sensie prawnym w związku z wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2016 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (Dz.U. poz. 1134).

Biorąc pod uwagę powyższe, z dniem 1 stycznia 2017 r. na terenach przyłączanych nastąpi zmiana właściwości miejscowej organów podatkowych. Dlatego też konieczne będzie podjęcie działań zmierzających do wypełnienia obowiązków wynikających z zakresu szeroko rozumianego prawa podatkowego.

Przepis art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowi, że osoby fizyczne, z zastrzeżeniem ust. 11, są obowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzoną na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości.

Analogiczne regulacje występują w art. 6a ust. 5 ustawy o podatku rolnym, art. 6 ust. 2 ustawy o podatku leśnym oraz w art. 6m ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Ponadto zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 13 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy określa, w drodze uchwały, wzory formularzy, o których mowa w ust. 6 i w ust. 9 pkt 1; w formularzach zawarte będą dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania niezbędne do wymiaru i poboru podatku od nieruchomości (korespondujące przepisy art. 6a ust. 11 ustawy o podatku rolnym, art. 6 ust. 9 ustawy o podatku leśnym, art. 6n ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Przy wykonywaniu powyższych obowiązków należy stosować akty prawa miejscowego, obowiązujące na obszarze działania organu podatkowego właściwego według miejsca położenia przedmiotu opodatkowania.

W rozpatrywanym przypadku należy uznać za niewłaściwe posiłkowanie się treścią Zarządzenia nr 90 Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2015 r., w sprawie zasad rachunkowości i planów kont dla organów podatkowych podległych Ministrowi Finansów, w zakresie poboru i rozliczenia podatków, opłat, wpłat z zysku przedsiębiorstw państwowych, jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz banków państwowych, a także innych niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru, ustalania lub określania są uprawnione organy podatkowe (Dz.Urz.Min.Fin. z dnia 31 grudnia 2015 r., poz. 94). Jest to regulacja skierowana do określonych podmiotów, które gromadzą tylko dochody budżetu państwa. W związku z powyższym, rozszerzanie na jednostki samorządu terytorialnego zakresu stosowania wskazanych w powołanym zarządzeniu rozwiązań, nie znajduje oparcia w przepisach prawa.

Rozpatrując przedmiotowe zagadnienie należy nadmienić, że w obowiązującym stanie prawnym brak jest stosownych regulacji prawnych przewidujących przejęcie rozliczeń sald z podatnikami pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego oraz zawieranie porozumień w zakresie rozliczenia należności i nadpłat.

W odniesieniu do kwestii proceduralnych należy zwrócić uwagę na brzmienie art. 18a § 1 O.p. i art. 18b O.p. w zw. z art. 2 § 1 pkt 1 i 3 O.p., który reguluje materię dotyczącą zmiany właściwości miejscowej organu podatkowego.

Podkreślić należy, że w literaturze przedmiotu można dostrzec także odmienne od zaprezentowanych poglądy, dotyczące chociażby zakresu obowiązków podatników (zob. T. Brzezicki, K. Lasiński-Sulecki, J. Wantoch-Rekowski, Wpływ zmiany granic gminy na wymiar podatku od nieruchomości, Finanse Komunalne 7-8/2012, s. 73-80). Dlatego też w przedmiotowej sprawie, z uwagi na jej złożony i szczególny charakter, zasadnym wydaje się skorzystanie z możliwości zwrócenia się do Ministra Finansów, jako organu, który sprawuje ogólny nadzór w sprawach podatkowych (art. 14 § 1 O.p.).

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{RIO Opole, 2016-09-29, sygn. NA.III-0221-17/2016}