Stanowisko RIO Opole:

Działając na podstawie art. 13 pkt 11 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 561) w odpowiedzi na pismo z dnia 6 marca 2018 r. dotyczące opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych przedszkolach prowadzonych przez gminę oraz opłaty za korzystanie z wyżywienia w tych placówkach oraz form tych opłat w świetle art. 52 ust. 15 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2203), uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.

Wstępnie należy wskazać, iż ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, dalej: u.f.z.o. stanowi, że rada gminy określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego uczniów objętych wychowaniem przedszkolnym do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 6 lat, w prowadzonym przez gminę publicznym przedszkolu. Rada gminy może określić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z ww. opłat, (art. 52 ust. 1 i 2 u.f.z.o.). Brzmienie art. 52 ust. 12 u.f.z.o. wskazuje, że do ustalania opłat za korzystanie z wyżywienia w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego przepisy art. 106 ustawy – Prawo oświatowe stosuje się odpowiednio. Z treści art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz,U, z 2017 r., poz. 59 ze zm.) wynika, że warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.

Na podstawie art. 52 ust. 15 u.f.z.o. opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz opłaty za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym, o których mowa w art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 2077 z późn. zm.). Zgodnie z art. 67 w związku z art. 60 cyt. ustawy w sprawach nieuregulowanych wskazaną ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1257 z późn. zm) i odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.).

Należy wskazać, że charakter ww. opłat wynika wprost z powołanych przepisów ustawowych. Ponadto do ich ustalania przewidziano dwa odrębne mechanizmy. Każdorazowe określenie charakteru tych opłat nie może być dokonywane w oderwaniu od konkretnych sytuacji wynikających z przyjętych uregulowań w danej jednostce.

Podkreślić należy, że organem właściwym rzeczowo w sprawie badania legalności uchwał w sprawie opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego jest wojewoda, a ewentualne rozstrzygnięcia nadzorcze będą podlegały dalszej analizie przez sądy. Uchwały w powyższej sprawie nie są objęte nadzorem tut. Izby, o którym mowa w art. 11 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.

Ponadto na temat przedmiotowego zagadnienia stanowisko wyraziło Ministerstwo Edukacji Narodowej w wyjaśnieniach z dnia 1 marca 2018 r. (men.gov.pl » Ministerstwo » Aktualności » Opłaty za publiczne przedszkola a umowy cywilnoprawne – wyjaśnienia MEN). Ministerstwo wskazało, że regulacje zawarte w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych, określające organy właściwe do ustalania wysokości opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego i wyżywienie w przedszkolach oraz sposób ustalania tych opłat, należy uznać za odrębne przepisy, o których mowa w art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Uchwała w przedmiocie ustalenia opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz warunków całkowitego lub częściowego zwolnienia z nich ma charakter aktu prawa miejscowego – nie ma zatem zastosowania reguła wynikająca z art. 61 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, przewidująca ustalanie należności, o których mowa w art. 60 tej ustawy (tj. nie podatkowych należności budżetowych o charakterze publiczno-prawnym), w drodze decyzji właściwych organów. Obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w wysokości określonej we wspomnianej wcześniej uchwale rady gminy (która ustala stawkę godzinową za korzystanie z wychowania przedszkolnego) wynika wprost z przepisów o charakterze powszechnie obowiązującym i aktualizuje się z chwilą rozpoczęcia korzystania z tego świadczenia. Natomiast dyrektor przedszkola, w drodze czynności materialno-technicznych, dokonuje stosownego obliczenia miesięcznej należności wynikającej z liczby godzin, w których dziecko korzystało w danym miesiącu z wychowania przedszkolnego. Jedynie w przypadku zwolnienia z opłat (całkowitego lub częściowego) rozstrzygnięcie w tym przedmiocie następuje w drodze decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) albo upoważnionego przez niego dyrektora przedszkola (szkoły podstawowej), na podstawie art. 52 ust. 9 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

Mając na względzie powyższe, forma decyzji została przewidziana jedynie we wskazanych powyżej przypadkach. W pozostałym zakresie czynności te mają charakter materialno-techniczny, a sposób ich realizacji powinien zostać określony przez dyrektora przedszkola w zakresie opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego lub przez dyrektora przedszkola w porozumieniu z organem prowadzącym przedszkole w zakresie opłat za korzystanie z wyżywienia. Tym samym sposób naliczania opłat leży w gestii ww. podmiotów.

Przedstawiając powyższe należy zaznaczyć, że wyjaśnienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu nie stanowią wiążącej wykładni prawa.

{Urząd Gminy Namysłów, 2018-03-06, sygn. -}
{RIO Opole, 2018-04-11, sygn. NA.III-0221-8/2018}