Stanowisko RIO Poznań:

W związku z zapytaniem z dnia 6 grudnia 2021 r. przekazanym Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu przy piśmie Dyrektora Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów z dnia 7 grudnia 2021 r. znak: ST9.4761.63.2021 r., Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu informuje, co następuje.

Zgodnie z art. 65 ust. 11 i 12 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 568, z późn. zm.):

11. jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają na wydatki związane z przeciwdziałaniem COVID-19 w ramach planu finansowego tego rachunku.
12. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu oraz zarząd województwa dysponują środkami oraz opracowują plan finansowy dla rachunku, o którym mowa w ust. 11.

Z uwagi na to, iż środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 mogą być wykorzystane w okresie dłuższym niż jeden rok, plan finansowy winien uwzględniać finansowanie zadań, w tym inwestycji w rozbiciu na poszczególne lata, które następnie winny być uwzględnione w budżetach w poszczególnych latach i w załączniku Nr 1 do wieloletniej prognozy finansowej (WPF), a zadanie wieloletnie w również w załączniku Nr 2 do WPF.

W art. 65 ust. 13 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw postanowiono, że po zakończeniu roku budżetowego organy, o których mowa w ust. 12 czyli wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu oraz zarząd województwa, przedkładają organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego informację o wykonaniu planu finansowego rachunku, o którym mowa w ust. 11 cytowanej ustawy.

Warunki realizacji zadań finansowanych ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (RFIL) określone są w uchwale Nr 102 Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie wsparcia na realizację zadań inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego (M. P. z 2020 r. poz. 662, z późn. zm.).

Przebieg realizacji zadań finansowanych ze środków RFIL ustalony w umowach z wykonawcami inwestycji, może ulegać zmianie wskutek nieprzewidzianych uprzednio okoliczności, a w konsekwencji zmieniony może zostać również plan finansowy zadań finansowanych ze środków RFIL przedkładany Wojewodzie, o ile te wszystkie modyfikacje planu finansowego nie zmienią warunków, na których środki zostały jednostce przekazane przez dysponenta, tj. warunków wynikających z uchwały Nr 102 Rady Ministrów.

Każda jednostka samorządu terytorialnego składając wniosek o przyznanie środków z RFIL, na wzorze określonym w załączniku Nr 4 do uchwały Nr 102 Rady Ministrów zobowiązała się do przedkładania do właściwego wojewody w formie elektronicznej, przez elektroniczną skrzynkę podawczą, rocznych informacji o wykorzystaniu środków, na wzorze określonym w ww. uchwale Rady Ministrów, według stanu na koniec roku, w terminie 30 dni od dnia zakończenia okresu, za który sporządzana jest informacja, oraz 60 dni od dnia zakończenia wydatkowania przekazanych środków (zobowiązanie to w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 października 2020 r. wskazywało na obowiązek przekazywania informacji o wykorzystaniu środków, wg stanu na koniec 2020 r., 2021 r. i 2022 r. w terminie 14 dni od dnia zakończenia okresu, za który sporządzana jest informacja, oraz 60 dni od dnia zakończenia wydatkowania przekazanych środków).

Z powyższego wynika, że organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego zobowiązane są do przekazywania corocznych informacji o wykorzystaniu środków RFIL, a nie o wykonaniu wydatków finansowanych z tych środków. Wykorzystanie środków RFIL ma miejsce w przypadku poniesienia wydatków i kosztów inwestycyjnych (np. poprzez opłacanie faktur wykonawców), a zatem jest pojęciem szerszym niż wykonanie wydatków. Finansowanie kosztów realizacji inwestycji ze środków RFIL bezpośrednio z wydzielonego rachunku utworzonego do gromadzenia tych środków (lub przekazanie ich jednostce podległej na ich opłacenie) gwarantuje zgodność danych o wykorzystaniu środków RFIL wykazanym w corocznej informacji Wojewody z transakcjami dokonanymi z wydzielonego rachunku bankowego RFIL.

Ponadto opłacanie wydatków z wydzielonego rachunku RFIL i ustalenie stanu niewykorzystanych środków RFIL na podstawie salda tego rachunku na koniec roku ma wpływ na prawidłowe sporządzanie sprawozdania Rb-NDS o nadwyżce/deficycie jednostki samorządu terytorialnego w zakresie poz. D13a „niewykorzystane środki pieniężne, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 ustawy o finansach publicznych”.

Wykonanie uchwały organu stanowiącego o ustaleniu wykazu wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego polega na przekazaniu środków na wyodrębniony rachunek wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego i powoduje uznanie wydatków za wykonane, natomiast ich wykorzystanie następuje w terminie określonym w uchwale nie dłuższym niż do końca czerwca, a jeżeli nie nastąpi w tym terminie to środki te przekazywane są na dochody budżetu.

Należy również zauważyć, że jednostka samorządu terytorialnego wnioskując o przyznanie środków z RFIL na wydatki inwestycyjne zobowiązuje się do przeznaczenia całości odsetek od otrzymanych środków, zgromadzonych na rachunku bankowym lub lokacie, na wydatki inwestycyjne lub zakupy inwestycyjne (pkt 3 załącznika Nr 4 do uchwały Nr 102 Rady Ministrów). Wykonanie tego zobowiązania jest możliwie tylko wtedy, gdy środki z RFIL będą gromadzone na wymienionych wyżej rachunkach.

W ocenie tut. Izby przywołane wyżej przepisy regulujące zasady przyznawania i wykorzystania środków uzyskanych z RFIL przemawiają zatem za poglądem, iż wydatki finansowane ze środków z RFIL nie powinny być kierowane na rachunki środków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego.

Stanowisko prezentowane przez Izbę nie stanowi wiążącej interpretacji prawa, a jedynie pogląd Izby w zakresie objętym pytaniem

{Starostwo Powiatowe w Turku, 2021-12-06, sygn. -}
{RIO Poznań, 2021-12-30, sygn. WA-0280/80/2021}